Pskov - thành phố của những ký ức anh hùng

Tượng đài "Trận chiến trên băng" tưởng nhớ vị chỉ huy Alexander Nevsky.

Trong lịch sử hình thành và phát triển của mình, Pskov đã trải qua những cuộc chiến lớn với tên tuổi của những vị anh hùng gắn liền với mảnh đất này.

Ngày nay bên bờ kè dòng sông Velikaya chảy qua thành phố Pskov, gần tường thành Điện Kremlin Pskov, một công trình sắp đặt chữ viết nổi tiếng "Nước Nga bắt đầu từ đây" đã trở thành biểu tượng của thành phố và là một điểm thu hút khách du lịch, gợi nhớ về lịch sử lâu đời của Pskov và vai trò của nó trong sự phát triển của nước Nga.

Nơi đây không chỉ là điểm khởi đầu địa lý của nước Nga mà còn là một ẩn dụ cho vai trò lịch sử độc đáo của Pskov với tư cách là "người bảo vệ" của vùng đất Nga.

Người dân Pskov tự hào với công trình sắp đặt chữ viết "Nước Nga bắt đầu từ đây" bên dòng sông Velikaya.

Pskov ngày nay là một trong những điểm du lịch hấp dẫn ở Nga với những di tích đường thành, pháo đài đầy chất sử thi, nhưng điều quan trọng là những ký ức lịch sử của vùng đất này vẫn luôn được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Năm 2025, giống như các vùng khác ở nước Nga, Pskov kỷ niệm 80 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại và tổ chức kỷ niệm dành riêng cho việc giải phóng Pskov và những đóng góp của vùng này vào Chiến thắng chung, nêu bật tinh thần anh hùng của những người bảo vệ thành phố, nơi được coi là "chìa khóa dẫn đến Leningrad" và "cửa ngõ vào vùng Baltic".

Thống đốc vùng Pskov, Mikhail Yuryevich Vedernikov trong buổi gặp gỡ với báo chí nước ngoài.

Thống đốc vùng Pskov, Mikhail Yuryevich Vedernikov trong buổi gặp gỡ với nhóm báo chí nước ngoài chúng tôi cho biết, tại vùng Pskov, những nỗ lực bảo tồn ký ức lịch sử, bao gồm cả những ký ức liên quan đến các sự kiện của Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, vẫn đang được tiếp tục.

Tham dự vào lễ đặt hoa tại Khu tưởng niệm "Ngọn lửa vĩnh cửu” vào ngày 3/12 đúng vào Ngày Chiến sĩ vô danh tại thành phố Pskov, chúng tôi hết sức ấn tượng trước công tác chuẩn bị và giáo dục cho thế hệ trẻ nhớ đến những ký ức của cuộc chiến vệ quốc vĩ đại nơi đây.

Buổi lễ đặt hoa tưởng niệm các liệt sĩ vô danh tại Quảng trường Ngọn lửa vĩnh cửu ở Pskov.

Từ sớm hàng đoàn học sinh từ mẫu giáo, tiểu học đến trung học đã có mặt tại Quảng trường Ngọn lửa vĩnh cửu, nơi chuẩn bị cho buổi lễ đặt hoa tưởng niệm các liệt sĩ vô danh.

Em Agarkov Ignat (học sinh lớp 10) cho biết, em và các thế hệ học sinh ở thành phố Pskov vẫn luôn được nghe và giảng dạy về những gì cuộc chiến đã xảy ra nơi đây và luôn biết ơn những người anh hùng đã bảo vệ Tổ quốc và thành phố của mình.

Các em học sinh Pskov đến đặt hoa tưởng niệm các chiến sĩ vô danh.

Ngày Chiến sĩ vô danh là một ngày đáng nhớ trong lịch sử Nga, được tổ chức hằng năm vào ngày 3/12, nhằm tưởng nhớ, tôn vinh lòng dũng cảm và chiến công bất tử của những người lính Liên Xô trước đây.

"Tên anh không ai biết, chiến công của anh là bất tử" là dòng chữ khắc bên cạnh Ngọn lửa vĩnh cửu nơi từng đoàn người đến đặt hoa tưởng niệm.

Đài tưởng niệm ở Pskov theo truyền thống đã trở thành tâm điểm của các lễ kỷ niệm ngày thành phố được giải phóng khỏi quân xâm lược Đức Quốc xã, nằm ở quảng trường giữa phố Kuznetskaya và Kalinina.

Những hoạt động kỷ niệm 80 năm Chiến thắng hướng tới phát triển tiềm năng giáo dục, văn hóa, sáng tạo, yêu nước và tình nguyện của thế hệ trẻ ở Nga.

Được biết, khu tưởng niệm Ngọn lửa vĩnh cửu ở thành phố Pskov được khánh thành tại Quảng trường Chiến thắng vào năm 1974, trong lễ kỷ niệm 30 năm giải phóng Pskov khỏi quân xâm lược Đức Quốc xã.

Nhân dịp này, chúng tôi cũng được đưa đến thăm Nghĩa trang tưởng niệm những người lính Liên Xô đã hy sinh trong trận chiến với quân xâm lược Đức Quốc xã trong cuộc giải phóng Pskov vào tháng 7/1944 tại phố Yubileynaya.

Tấm bia tưởng niệm ở Nghĩa trang tưởng niệm các chiến sĩ Liên Xô.

Nơi đây chôn cất 680 hồng quân Liên Xô, trong đó danh tính nhiều người vẫn chưa được biết.

Tấm bia tưởng niệm ở trung tâm nghĩa trang khắc dòng chữ: "Họ đã hy sinh trong trận chiến giải phóng Pskov khỏi quân xâm lược Đức Quốc xã. Vinh quang thay những anh hùng đã hy sinh vì tự do và độc lập của Tổ quốc chúng ta!"

Những bia mộ đã bạc màu theo thời gian. Điều ấn tượng là khu nghĩa trang nằm im lìm bên cạnh những khu chung cư của thành phố. Những ngày này những công nhân vẫn đang dọn lá trong khu nghĩa trang khiến cho chúng tôi cảm thấy những di tích chiến tranh nơi đây như là một phần cuộc sống của thành phố.

Nghĩa trang tưởng niệm Hồng quân Liên Xô giải phóng Pskov.

Chúng tôi cũng đến thăm khu tưởng niệm tưởng nhớ các nạn nhân của trại tập trung Dulag-100 quận Porkhov.

Đây là trại trung chuyển của Đức dành cho tù nhân chiến tranh và thường dân, nằm cách thị trấn Porkhov 3,2km về phía đông vùng Pskov từ tháng 8/1941 đến tháng 2/1944. Các tù nhân làm việc dỡ hàng trên toa tàu, trên đồng ruộng và sửa chữa đường sá. Điều kiện làm việc của họ vô cùng khắc nghiệt.

Trong khi làm việc, lính canh liên tục thúc giục tù nhân bằng roi và đe dọa họ bằng súng. Có nhiều tù nhân hơn đáng kể so sức chứa của doanh trại, vì vậy các tù nhân ngủ ngoài trời, ngay cả vào mùa đông, trên các mái nhà. Tù nhân được cho ăn hai lần một ngày - nước và cháo loãng. Trong suốt hai năm rưỡi, khoảng 85.000 công dân Liên Xô đã chết trong trại.

Những câu chuyện về sự tàn khốc của cuộc chiến do Tiến sĩ Khoa học Lịch sử Alexander Sedunov, đại diện chi nhánh khu vực của Hội Lịch sử Quân sự Nga trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại kể đã trở nên rõ ràng hơn khi chúng tôi đứng trước khu vực của tượng đài này.

Tại Bảo tàng Lịch sử chiếm đóng và diệt chủng dân cư vùng Pskov, bà Natalia Isakova, Giám đốc Cục Lưu trữ Nhà nước Vùng Pskov, đã chia sẻ về giai đoạn vùng Pskov chịu ảnh hưởng của chế độ Đức Quốc xã qua các tài liệu và hình ảnh lưu trữ tại đây. Hình ảnh hàng nghìn xác chết trong đó có cả những em nhỏ khiến chúng tôi không khỏi ám ảnh.

Tượng đài tưởng niệm các nạn nhân tại khu trại tập trung Dulag-100.

Pskov cũng là nơi có những tượng đài ca ngợi những chiến thắng vĩ đại trong lịch sử nước Nga.

Tượng đài "Trận chiến trên băng" trên núi Sokolikha gần Pskov là một tác phẩm điêu khắc hùng vĩ, được khánh thành năm 1993 để kỷ niệm chiến thắng của Alexander Nevsky trước các hiệp sĩ Đức. Đó là trận chiến trên băng năm 1242, khi những người lính Nga, do vị chỉ huy vĩ đại Alexander Nevsky chỉ huy, đã đánh tan quân đoàn hiệp sĩ Đức thuộc dòng Livonia trên mặt hồ đóng băng Peipus.

Tượng đài mô tả hoàng tử và đoàn tùy tùng của ông, biểu tượng của lòng dũng cảm và sự đoàn kết, mang đến khung cảnh đẹp như tranh vẽ và là một địa danh vinh quang về quân sự cũng như là một điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng trong khu vực.

Tượng đài trận chiến trên băng.

Đây được coi là một trong những công trình nghệ thuật hoành tráng và ấn tượng nhất vùng tây bắc nước Nga.

Đài tưởng niệm Alexander Nevsky trên núi Sokolikha là một trong những đài tưởng niệm vinh quang quân sự được ghé thăm nhiều nhất trong khu vực. Khách du lịch luôn đến đây để chiêm ngưỡng công trình kiến trúc hùng vĩ này và cảnh quan tuyệt đẹp của khu vực chung quanh. Các cặp đôi mới cưới ở Pskov đến núi Sokolikha vào ngày cưới để đặt hoa cũng đã trở thành một truyền thống nơi đây.

Một pháo đài cổ ở Peskov.

Sau khi thăm các địa điểm mang tính biểu tượng của Peskov, gặp gỡ các bạn thanh niên ở Nhà Thanh niên của thành phố và tham dự các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày chiến thắng vệ quốc vĩ đại, chúng tôi cảm nhận chính quyền và người dân nơi đây bảo tồn ký ức lịch sử và thông tin theo hướng phát triển tiềm năng giáo dục, văn hóa, sáng tạo, yêu nước và tình nguyện của thế hệ trẻ.

THÙY VÂN Phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Nga