Quản lý đô thị thông minh nhờ bản đồ số 3D

Bản đồ số 3D mang tới trải nghiệm mới cho người dân. Nguồn: ZNews

Bản đồ số 3D: Nâng cao hiệu quả quản lý đô thị, tăng tiện ích cho người dân

Việc ra mắt Bản đồ số 3D tại Ngày hội Công nghệ số Thủ Đức (Thu Duc Digital Day 2025) đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực xây dựng chính quyền số và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Công cụ này cho phép người dân tra cứu thông tin quy hoạch, xác định vị trí các công trình công cộng, hạ tầng giao thông và hiện trạng xây dựng một cách trực quan, nhanh chóng và chính xác hơn. Toàn bộ không gian phường Thủ Đức được tái hiện sinh động trên nền tảng số, mở ra khả năng tiếp cận dữ liệu đô thị dễ dàng cho người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Theo đánh giá, đây là một trong những giải pháp cốt lõi giúp nâng cao hiệu quả quản lý đô thị, đồng thời tăng tính minh bạch trong cung cấp thông tin phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Việc triển khai Bản đồ số 3D cũng cho thấy quyết tâm của phường Thủ Đức trong mục tiêu chuyển đổi số toàn diện, gắn liền với chủ đề của Ngày hội: “Thủ Đức nghĩa tình - Vươn mình phát triển - Số hóa toàn diện.”

Ngày hội diễn ra từ ngày 6-7/12, với chủ đề "Thủ Đức Nghĩa tình - Vươn mình phát triển - Số hóa toàn diện". Nguồn: HTV

Phát biểu tại sự kiện, đồng chí Huỳnh Thanh Nhân, Thành ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND Thành phố Hồ Chí Minh, nhấn mạnh Thu Duc Digital Day 2025 không chỉ là sân chơi công nghệ mà còn là cầu nối chiến lược, thể hiện tinh thần “lấy người dân làm trung tâm” trong mọi chính sách chuyển đổi số. Ông khẳng định kỳ vọng sự kiện sẽ lan tỏa thông điệp về vai trò kiến tạo, dẫn dắt của cộng đồng đổi mới sáng tạo; đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ sự kết nối, hợp tác và chia sẻ trong tiến trình phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh.

Là nơi hội tụ các mô hình và giải pháp công nghệ, Ngày hội còn đóng vai trò phổ cập kỹ năng số cho người dân, giúp họ tiếp cận và trải nghiệm trực tiếp các ứng dụng phục vụ đời sống hằng ngày. Mô hình chuyển đổi số của phường Thủ Đức được lãnh đạo thành phố đánh giá cao bởi sự kiên định với mục tiêu phục vụ người dân, tạo điều kiện để cộng đồng bước vào môi trường số một cách tự tin, an toàn và hiệu quả.

Bản đồ 3D và mô hình bản sao số là xu hướng quản trị của tương lai

Thực tiễn quốc tế cho thấy việc ứng dụng bản đồ 3D và mô hình bản sao số (Digital Twin) đang trở thành xu hướng tất yếu trong quản trị đô thị hiện đại. Nhiều quốc gia đã chứng minh công nghệ này không chỉ hỗ trợ quy hoạch chính xác mà còn tạo ra nền tảng dữ liệu thông minh để dự báo và xử lý các vấn đề phức tạp của đô thị đông dân.

Virtual Singapore - Mô hình 3D mang tầm quốc gia đầu tiên trên thế giới. Hình ảnh: Reuters

Singapore là một trong những hình mẫu tiên phong với dự án Virtual Singapore, khởi động từ năm 2014 với kinh phí 73 triệu USD. Đây được xem là dự án bản đồ 3D mang tầm quốc gia đầu tiên trên thế giới, tái hiện chi tiết từng cấu phần của đảo quốc: Từ tòa nhà, đường sá đến cửa sổ, ghế đá công viên hay cột đèn. Mô hình này được phát triển như một "phiên bản Singapore ảo", mở ra không gian mô phỏng phục vụ điều hành, quy hoạch và triển khai các ứng dụng IoT trong bối cảnh đô thị mật độ cao. Việc trực quan hóa toàn bộ thành phố giúp các kiến trúc sư và cơ quan quản lý triển khai hạ tầng thông minh hiệu quả hơn, hạn chế xung đột không gian và tối ưu nguồn lực.

S-map Seoul. Ảnh chụp màn hình

Tại Hàn Quốc, Seoul đã vận hành S-Map - bản sao số tái tạo toàn bộ khu vực rộng 3 km² trở thành công cụ trọng yếu trong đánh giá tác động giao thông, thảo luận quy hoạch và tổ chức các cuộc thi thiết kế công trình công cộng. Mô hình cho phép mô phỏng cháy nổ trong không gian 7D, dự báo tốc độ lan rộng và hỗ trợ lực lượng ứng cứu kịp thời. Đáng chú ý, S-Map còn mô phỏng tuyến gió đô thị nhằm giảm bụi mịn, hạn chế đảo nhiệt và hỗ trợ ngăn chặn cháy rừng. Đây là một minh chứng rõ nét cho vai trò của dữ liệu 3D trong bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống.

Không chỉ Singapore hay Hàn Quốc, nhiều quốc gia như Hoa Kỳ và Vương quốc Anh cũng đã xây dựng môi trường bản sao số để quản lý cơ sở hạ tầng, phòng ngừa tai nạn giao thông và ứng phó thảm họa. Xu hướng này đang lan rộng nhanh chóng. Theo dự báo, đến năm 2025 sẽ có hơn 500 thành phố trên thế giới triển khai digital twin; quy mô thị trường có thể đạt 125,7 tỷ USD vào năm 2030.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam xác định bản sao số là một trong 10 nhóm công nghệ chiến lược theo Quyết định do Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ban hành. Việc ưu tiên phát triển digital twin cùng các công nghệ như AI, robot hay dữ liệu lớn cho thấy định hướng của Chính phủ trong việc xây dựng nền tảng chuyển đổi số vững chắc, hướng đến phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược có 10 nhóm công nghệ chiến lược với 32 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược. Cụ thể:

1- Nhóm công nghệ về trí tuệ nhân tạo, bản sao số, thực tế ảo/thực tế tăng cường gồm có 6 nhóm sản phẩm: Mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt; trợ lý ảo; trí tuệ nhân tạo chuyên ngành; trí tuệ nhân tạo phân tích; bản sao số (Digital Twin); vũ trụ ảo (Metaverse).

2- Nhóm công nghệ điện toán đám mây, lượng tử, dữ liệu lớn gồm 3 nhóm sản phẩm: Dịch vụ điện toán đám mây; dịch vụ điện toán lượng tử, truyền thông lượng tử; trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

3- Nhóm công nghệ Blockchain gồm 3 nhóm sản phẩm: Tài sản số, tiền số, tiền mã hóa; hạ tầng mạng Blockchain; hệ thống truy xuất nguồn gốc.

4- Nhóm công nghệ mạng di động thế hệ sau (5G/6G) gồm 3 nhóm sản phẩm: Thiết bị, giải pháp mạng truy cập vô tuyến 5G/6G theo chuẩn ORAN; thiết bị, giải pháp mạng lõi 5G/6G; thiết bị, giải pháp truyền dẫn IP tốc độ cao.

5- Nhóm công nghệ robot và tự động hóa gồm 4 nhóm sản phẩm: Robot di động tự hành; Robot công nghiệp; hệ thống, dây chuyền chế biến thực phẩm tiên tiến cho các sản phẩm nông - lâm - thủy sản; hệ thống bảo quản và giám sát chất lượng sau thu hoạch.

6- Nhóm công nghệ chip bán dẫn gồm 1 nhóm sản phẩm về chip chuyên dụng, chip AI, chip IoT.

7- Nhóm công nghệ y - sinh học tiên tiến gồm 3 nhóm sản phẩm: Vaccine thế hệ mới; liệu pháp gen (chỉnh sửa gen) trong y tế và nông nghiệp; liệu pháp tế bào (tế bào gốc, tế bào miễn dịch).

8- Nhóm công nghệ năng lượng, vật liệu tiên tiến gồm 3 nhóm sản phẩm: Lò phản ứng hạt nhân nhỏ, an toàn; Pin lithium-ion, thể rắn, nhiên liệu, điện phân; vật liệu tiên tiến.

9- Nhóm công nghệ đất hiếm, đại dương, lòng đất gồm có 4 nhóm sản phẩm: Hệ thống, thiết bị và giải pháp công nghệ đánh giá trữ lượng, khai thác, tuyển khoáng, tách chiết, tinh chế đất hiếm; hệ thống, giải pháp công nghệ thăm dò địa chất thông minh; thiết bị, giải pháp công nghệ thăm dò và khai thác biển sâu; hệ thống, thiết bị, giải pháp công nghệ khai thác năng lượng ngoài khơi.

10- Nhóm công nghệ về an ninh mạng gồm 2 nhóm sản phẩm: Giải pháp tường lửa, phát hiện và ngăn chặn xâm nhập; giải pháp đảm bảo an ninh cho hạ tầng quan trọng và cơ sở dữ liệu quốc gia.

Minh Phú