Quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng như thế nào sau lệnh cấm?
BBK- Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã quyết định cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Tuy nhiên, việc quản lý, ngăn chặn loại hàng hóa mang lại lợi nhuận lớn này trong thời gian tới đang là bài toán cần lời giải hiệu quả.
Như vậy bắt đầu từ năm 2025 thuốc lá thế hệ mới này sẽ bị liệt vào danh sách hàng cấm, nếu cá nhân, tổ chức vi phạm sẽ bị xử phạt theo các quy định hiện hành. Hiện nay việc xử phạt sản xuất, buôn bán hàng cấm được căn cứ theo Điều 190 Bộ Luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017. Theo đó người vi phạm có thể bị xử phạt từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng, hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Theo cơ quan Quản lý thị trường, trước đây khi mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa đưa vào cấm sản xuất, kinh doanh và sử dụng, khi phát hiện chỉ xử lý theo hướng đối tượng hàng hóa nhập lậu, không có nguồn gốc, xuất xứ.
Với hành vi này chế tài xử phạt rất thấp, không có sức răn đe vì lợi nhuận của mặt hàng này rất cao. Còn tới đây khi mặt hàng thuốc lá thế hệ mới này là hàng cấm thì chế tài xử phạt sẽ khác, có tính nghiêm minh hơn để các tổ chức, cá nhân có ý định kinh doanh, sản xuất cũng như tàng trữ vận chuyển đều phải dè chừng trước các quy định của pháp luật.
Việc quản lý thị trường thuốc lá điện tử, đặc biệt trên không gian mạng, đang gặp nhiều thách thức. Hiện nay, mặt hàng này chủ yếu được rao bán trực tuyến với hàng trăm loại sản phẩm có mẫu mã, hương liệu đa dạng, giá dao động từ 300.000 đến 500.000 đồng/hộp, dễ dàng tìm thấy qua các nền tảng mạng xã hội.
Khó khăn lớn nhất là khó xác định danh tính người bán và địa chỉ kho hàng. Do đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát mặt hàng này, cả trên mạng và tại các cửa khẩu. Đồng thời, các chủ sàn thương mại điện tử cần nâng cao trách nhiệm và tuân thủ pháp luật, không để mặt hàng này xuất hiện trên các nền tảng của mình.
Ngay sau khi quyết định cấm thuốc lá được đưa ra đã nhận được sự đồng tình ủng hộ của rất nhiều người nhất là các bậc phụ huynh đang có con em trong lứa tuổi học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên, người trẻ tuổi. Chị Lương Thị Kim Huế ở phường Đức Xuân cho biết: “khi biết Quốc hội ra quyết định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tôi cảm thấy rất mừng vì đã mong đợi từ lâu. Chứng kiến một bộ phận người trẻ hiện nay sử dụng thứ thuốc lá này một cách thoải mái, tràn lan như thế tôi thật sự lo ngại. Tương lai của một đất nước sẽ ra sao khi một bộ phận thanh niên sức khỏe bị ảnh hưởng bởi thứ thuốc lá độc hại này? Tôi rất đồng tình ủng hộ việc cấm mặt hàng này. Mong rằng chủ trương này được thực thi triệt để, hiệu quả như mong đợi của nhiều người”.
Để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá, nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, lợi ích của môi trường không khói thuốc lá, các cấp, các ngành, các đoàn thể và địa phương tiếp tục phối hợp với ngành y tế đẩy mạnh tuyên truyền Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Lực lượng chức năng cần thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng buôn lậu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Tăng cường công tác điều tra, nắm tình hình, xác lập các chuyên án, tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây, ổ nhóm, các đối tượng đầu nậu, buôn bán, pha trộn các chất cấm vào dung dịch thuốc lá điện tử để khởi tố, truy tố trước pháp luật. Tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cho người dân./.