Quảng Ninh: Hải sản chết bất thường, nghi do hóa chất

Vùng biển sực mùi hóa chất

Thời gian gần đây, nhiều ngư dân ven biển các xã Quảng Minh, Phú Hải cũ (nay là xã Quảng Hà) phát hiện thấy nhiều loài hải sản chết nổi lên mặt nước. Hiện tượng bất thường này trước đây đã từng xảy ra, nhưng gần đây xuất hiện ngày càng nhiều hơn.

Hải sản chết, vỏ chai nghi đựng hóa chất trôi nổi trên biển Quảng Hà. Video người dân cung cấp.

Anh N.V.Đ., một ngư dân thường xuyên đi cào ngao, sá sùng trên bãi triều Quảng Minh (xã Quảng Hà), cho hay: Cách đây khoảng 2, 3 ngày nước cạn, tôi đi ra ngoài khu Dậu Bảy đào sá sùng, càng đi xa càng thấy xộc lên mùi khó chịu như mùi thuốc sâu, tôi phải đeo khẩu trang mới làm việc được. Kèm theo đó là rất nhiều cua, cá, bề bề, ghẹ chết nổi lên mặt nước.

Hải sản chết bất thường trên vùng biển xã Quảng Hà. Ảnh: Người dân cung cấp.

Theo anh Đ., là người gắn bó với các bãi triều từ Quảng Điền, Quảng Minh, Phú Hải đã hơn 20 năm nay, chưa bao giờ anh thấy vùng biển quê hương xuất hiện thứ mùi lạ như vậy. “Chỉ từ khi phong trào nuôi con hến hoa rộ lên, người dân đi biển mới phát hiện cái mùi khó chịu ấy. Dân ở đây ai cũng biết, để nuôi được con hến hoa, chủ nuôi phải chọn khu vực có bãi cát, sau đó dùng hóa chất xả xuống mặt bãi, nhằm diệt các loài cua, ghẹ ăn hến. Các loài khác cư trú trong bãi cũng bị nhiễm hóa chất mà chết theo”, anh Đ. Nói.

Ngư dân đào sá sùng trên bãi triều Quảng Minh, xã Quảng Hà. Ảnh: Nguyễn Quý.

Chị H., một ngư dân làm nghề cào ngao ở xã Quảng Hà, cũng cho biết: Nhiều lần chúng tôi ra biển bắt gặp những vỏ chai trôi nổi trên mặt nước, ghi chữ Trung Quốc.

Ngư dân mưu sinh trên biển Quảng Hà đang nặng nỗi lo trước thực trạng hải sản ngày càng cạn kiệt. Ảnh: Nguyễn Quý.

Nhiều ngư dân khác ở xã Quảng Hà bày tỏ nỗi lo về vùng biển quê hương có nguy cơ trở thành vùng biển chết. “Trước đây chúng tôi chỉ đi ra bãi một đoạn ngắn cũng bắt được con của (tiếng địa phương chỉ các loài hải sản), nhưng giờ đi cả mấy cây số cũng chỉ được ít con, nhiều hôm về tay trắng”, anh Đ. Nói.

Vấn nạn dùng hóa chất để nuôi hến hoa không phải đến bây giờ mới xuất hiện. Từ tháng 4/2024, trong một lần vào vai người đi tìm thuê bãi để nuôi hến hoa ở khu vực hòn Thỏ (khu vực tập trung nuôi trồng trái phép nhiều nhất, giáp ranh giữa xã Vĩnh Thực và xã Quảng Hà), PV Đại đoàn kết đã được nghe một chủ bãi tên H. giới thiệu: “Bãi ở đây thì không phải dọn đáy, nhưng phải phun thuốc diệt ghẹ và các loài cua biển, vì đây là thủ phạm ăn ngao hoa. Sau đó thì cứ thế mà nuôi thôi, thuận lợi thì 6 đến 7 tháng là thu được rồi”.

Một chủ bãi cho thuê khu nuôi hến hoa xác nhận với PV, nếu muốn nuôi phải dùng thuốc hóa chất diệt cua, ghẹ. Ảnh: Nguyễn Quý.

Không thể chậm trễ xử lý

Ngày 27/11, tại xã Quảng Hà, Đoàn công tác liên ngành của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đã có buổi làm việc với UBND các xã: Quảng Hà, Móng Cái 1, Móng Cái 2, Móng Cái 3, Hải Ninh, Vĩnh Thực và Đầm Hà để bàn giải pháp ngăn chặn tình trạng sử dụng thuốc, hóa chất gây hủy hoại môi trường và hệ sinh vật vùng bãi triều, khu vực biển trong nuôi trồng thủy sản.

Tại buổi làm việc, một thực trạng đã được các cơ quan chức năng khẳng định: Ghi nhận tại xã Quảng Hà đã xảy ra tình trạng người dân xây dựng công trình nuôi trồng thủy sản trái phép sử dụng hóa chất lạ chưa được cho phép, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Trước thực trạng này, đoàn công tác đã trực tiếp nắm tình hình và yêu cầu đại diện các xã báo cáo, đề xuất biện pháp xử lý. Trong đó xác định rõ đối tượng, tổ chức liên quan đến hành vi sử dụng hóa chất; làm rõ nguồn gốc các loại hóa chất độc hại; tăng cường phối hợp với lực lượng chức năng để quản lý, xử lý nghiêm các vi phạm trong nuôi trồng thủy sản; siết chặt công tác kiểm tra, giám sát hoạt động vận chuyển, tiêu thụ hến hoa và hóa chất (nếu có); quản lý hoạt động nuôi hến hoa theo quy định pháp luật; triển khai truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản…

Mẫu hóa chất lạ phát hiện trong nuôi trồng thủy sản được mang đến buổi làm việc ngày 27/11 tại xã Quảng Hà. Ảnh: Minh Đức.

Để xử lý dứt điểm tình trạng nuôi trồng trái phép và kịp thời ngăn chặn việc sử dụng thuốc, hóa chất gây hủy hoại môi trường biển, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các xã có biển tiếp tục thực hiện nghiêm các biện pháp quản lý, xử phạt theo thẩm quyền; đồng thời tăng cường tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường vùng triều, không sử dụng các hóa chất độc hại và tố cáo các trường hợp sử dụng hóa chất trong nuôi trồng thủy sản.

Trả lời câu hỏi của PV Đại đoàn kết liên quan tới việc xử lý tình trạng sử dụng hóa chất hủy hoại môi trường, ông Hoàng Phi Trường, Chủ tịch UBND xã Quảng Hà, cho biết: “Xã đang triển khai đồng bộ, tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân và khuyến khích người dân tố giác người sử dụng, buôn bán trái phép, đồng thời chỉ đạo các lực lượng chức năng của xã và ngành dọc kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm”.

Nguyễn Quý