Rà soát quy định để dự án Luật Phá sản (sửa đổi) tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn

Trình bày báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Phá sản (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, qua tổng hợp ý kiến đại biểu Quốc hội cho thấy, tên gọi của Luật còn 2 loại ý kiến.

Loại ý kiến thứ nhất: Tán thành với việc sửa tên gọi của Luật là “Luật Phục hồi, phá sản” như đề xuất của Cơ quan trình. Loại ý kiến thứ hai: Đề nghị giữ nguyên tên gọi của Luật hiện hành là “Luật Phá sản”.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với loại ý kiến thứ nhất. Theo đó thủ tục phục hồi là thủ tục độc lập được ưu tiên áp dụng trước thủ tục phá sản nhằm kịp thời hỗ trợ, giúp doanh nghiệp, hợp tác xã thoát khỏi tình trạng khó khăn, có nguy cơ mất khả năng thanh toán và tiếp tục đóng góp cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, tại Thông báo kết luận số 3384/TB-VPQH ngày 16-9-2025 của Văn phòng Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã thống nhất với đề xuất của Cơ quan trình về tên gọi của Luật là Luật Phục hồi, phá sản.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Phá sản (sửa đổi). Ảnh: media.quochoi.vn

Về nguồn chi trả chi phí phá sản (Điều 20), đa số ý kiến đại biểu Quốc hội thống nhất với đề xuất của Cơ quan trình. Theo đó, trường hợp người nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản là người lao động, công đoàn, Cơ quan quản lý thuế, Cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản thì tạm ứng chi phí phá sản, chi phí phá sản do ngân sách nhà nước bảo đảm.

Kinh phí chi trả chi phí phá sản trong trường hợp này được bố trí trong dự toán ngân sách nhà nước hằng năm của Tòa án. Việc dự toán, quản lý, sử dụng, tạm ứng, thanh toán kinh phí được thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, pháp luật về chi phí tố tụng.

Tiền tạm ứng chi phí phá sản trong trường hợp này sẽ được hoàn trả ngay vào ngân sách nhà nước khi bán được tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã.

Đại biểu phát biểu thảo luận tại phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn

Đa số ý kiến tán thành với đề xuất của Cơ quan trình. Tuy nhiên, do nội dung này đã được Bộ Chính trị cho ý kiến tại văn bản số 18353-CV/VPTW ngày 18-10-2025 theo hướng miễn chi phí phá sản đối với các đối tượng không còn tiền, tài sản để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản nhưng không xác định rõ nguồn chi trả trong trường hợp này. Do đó, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, Thường trực Ủy ban kiến nghị tiếp tục báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị về nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản...

Phát biểu chỉ đạo định hướng tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Tòa án nhân dân Tối cao và các cơ quan hữu quan đã tiếp thu nhiều nội dung, hôm nay họp lần cuối để chuẩn bị cho việc Quốc hội thông qua...

Về tên của Luật, vẫn là Luật Phục hồi, phá sản thay cho Luật Phá sản, điều này lần trước đã kết luận, không phải bàn nữa.

Về nguồn chi trả chi phí phá sản ở Điều 20, vấn đề này cấp thẩm quyền cũng đã cho ý kiến thống nhất, đề xuất những chi phí phá sản đối với trường hợp không còn tiền, tài sản để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để đảm bảo chi phí phá sản - nội dung này ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đã thống nhất.

Chi phí phá sản trong trường hợp này sẽ được hoàn trả ngay vào ngân sách nhà nước khi bán được tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã. Phương án như vậy đã rõ, nếu cơ quan thống nhất thì đề nghị rà soát quy định cụ thể trong luật để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật này ưu tiên phục hồi hoạt động kinh doanh; thứ hai là sửa đổi khái niệm và điều kiện phá sản trong luật phải rõ; thứ ba là ứng dụng tố tụng điện tử và rút gọn thủ tục này - đây là điều hết sức quan trọng; thứ tư là quy định thẩm quyền tòa án và phối hợp với quốc tế; thứ năm là vấn đề tạm ứng chi phí trách nhiệm sau phá sản...

“Đề nghị các đồng chí khi tiếp thu cần làm rõ thêm các vấn đề về trách nhiệm của cơ quan quản lý thuế và cơ quan bảo hiểm xã hội trong nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản tại Điều 38. Đề nghị rà soát bảo đảm đúng chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này, phù hợp với các quy định của pháp luật về quản lý thuế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế...” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận nội dung phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chủ động, tích cực của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Tòa án nhân dân Tối cao, các cơ quan liên quan trong việc nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý, giải trình, hoàn thiện dự thảo luật...

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản kết nhất trí với các nội dung đã được tiếp thu, chỉnh lý tại phiên họp. Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ mười, đề nghị các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, giải trình đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo có chất lượng cao nhất.

* Cũng tại phiên họp ngày 2-12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc điều chỉnh nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Long Thành; cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với nhóm 3 dự thảo: Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công và cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30-11-2024 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.

Minh Thúy