Rau quả Việt Nam 'rồng rắn' sang Trung Quốc

Sầu riêng chính vụ được thu hoạch ở Cai Lậy, Đồng Tháp. Ảnh: Minh Mẫn.

Theo thống kê của Cục Hải quan Trung Quốc, trong 9 tháng đầu năm, nước này chi 20,3 tỷ USD nhập khẩu rau quả, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, rau quả từ Việt Nam chiếm 20% tổng kim ngạch nhập khẩu, tăng 2,1% so với cùng kỳ.

Dựa trên số liệu này, Bộ Công Thương đánh giá Việt Nam là thị trường quan trọng cung cấp hàng rau quả cho Trung Quốc. Nhờ lợi thế về địa lý và thời gian giao hàng nhanh, rau quả Việt Nam có sức cạnh tranh cao về độ tươi và chất lượng.

Tuy nhiên, để mở rộng thị phần, doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn của Trung Quốc về chất lượng, kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc và bao bì.

Thái Lan vẫn là nước xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc nhiều nhất, với kim ngạch 6,7 tỷ USD. Tuy nhiên, Việt Nam đang dần thu hẹp khoảng cách với Thái Lan, khi giá trị xuất khẩu mỗi năm sang Trung Quốc đạt 4-5 tỷ USD.

Đối với mặt hàng sầu riêng, Việt Nam hiện là nước xuất khẩu lớn thứ hai thế giới sang Trung Quốc, sau Thái Lan, nhờ giá cạnh tranh và thời gian vận chuyển ngắn. Giá sầu riêng xuất khẩu bình quân khoảng 3.696 USD mỗi tấn, thấp hơn 14-15% so với sầu riêng Thái Lan.

Từ đầu năm, trước những yêu cầu kỹ thuật ngày càng khắt khe từ Trung Quốc, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã thiết lập quy trình kiểm soát riêng cho sầu riêng. Nhiều doanh nghiệp Việt cũng đã nâng cấp vùng trồng, đầu tư kho lạnh, dây chuyền đóng gói và phát triển thương hiệu riêng để cạnh tranh ở thị trường này.

Sầu riêng cũng là mặt hàng xuất khẩu chính sang các nước láng giềng. Riêng trong quý III, kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh 30,3% so với cùng kỳ năm trước, đạt 1,94 tỷ USD. Tuy nhiên, tính chung 9 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam vẫn giảm nhẹ 1,7% so với cùng kỳ, đạt 2,76 tỷ USD.

Ngoài sầu riêng, nhiều mặt hàng khác như chuối, vải, xoài, dừa, thơm… cũng ghi nhận xuất khẩu tăng mạnh. Trong đó, chuối mang về 305 triệu USD, tăng 10%, còn vải tăng đột biến 312%, đạt 73 triệu USD so với cùng kỳ năm trước.

Trước đó, chia sẻ trên TTXVN, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc rõ ràng và tuân thủ nghiêm quy định kiểm dịch. Ông Nguyên cho rằng yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng bền vững là xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn.

Theo ông Nguyên, đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022-2025 là hướng đi đúng đắn.

Ngoài ra, ông cho rằng nếu Việt Nam muốn đẩy mạnh xuất khẩu trái cây sang các thị trường khó tính khác như Australia, Mỹ, EU hay Hàn Quốc, yêu cầu đầu tiên phải là tính đồng nhất và truy xuất nguồn gốc. Do đó, vùng nguyên liệu cần được quy hoạch phù hợp thổ nhưỡng, chọn đúng giống, áp dụng kỹ thuật sản xuất tiên tiến và tuân thủ VietGAP, GlobalGAP.

Thảo Liên