Sách hay về tình hữu nghị Việt Nam - Lào

Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith và phu nhân. Ảnh: TTXVN.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân đang có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào, dự Lễ kỷ niệm 50 năm Quốc khánh Lào. Trong nhiều năm qua, mối quan hệ Việt Nam - Lào đã trở thành biểu tượng hiếm có của tình đoàn kết quốc tế. Không chỉ là láng giềng gần gũi, hai dân tộc còn cùng kề vai sát cánh trong chiến tranh, hỗ trợ nhau phát triển kinh tế và bồi đắp tình cảm gắn bó keo sơn. Nhiều công trình nghiên cứu, tư liệu, tiểu thuyết và ký sự đã được xuất bản, lưu lại những mốc son trong hành trình này.

Tác phẩm hay về sự chung tay sát cánh giữa hai nước

Bộ ba tác phẩm Đường về cánh đồng Chum, Thượng Lào ký sự và Vùng trời thủng được Nhà xuất bản Văn học ra mắt nhân kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 40 năm ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào. Mỗi tác phẩm là một lát cắt lịch sử, tái hiện sinh động những năm tháng quân tình nguyện Việt Nam kề vai sát cánh cùng bộ đội và nhân dân Lào trên các mặt trận chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và xây dựng đất nước sau chiến tranh.

Ba tác phẩm văn học được Nhà xuất bản Văn học ra mắt nhân kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 40 năm ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào.

Đường về cánh đồng Chum của Bùi Bình Thi đưa người đọc trở lại vùng chiến sự khốc liệt năm 1970. Câu chuyện về Đuông-chăn và Bun-ma, hai người bạn hóa thành hai kẻ đối đầu - khắc họa rõ nét những lựa chọn sinh tử giữa thời chiến. Trên bối cảnh Cánh Đồng Chum, nơi quân đội Lào chiến đấu chống lại thổ phỉ tay sai, tình đồng chí giữa người Việt và người Lào hiện lên sâu sắc và đầy cảm động.

Thượng Lào ký sự của Hà Đình Cẩn tập trung vào hai giai đoạn chiến đấu của quân tình nguyện Việt Nam tại Cánh Đồng Chum và Xiêng Khoảng. Không chỉ phản ánh sự phối hợp tác chiến hiệu quả, tác phẩm còn ghi lại sự gắn bó máu thịt giữa các lực lượng qua nhiều chiến dịch lớn và trong cả giai đoạn khôi phục sau chiến tranh.

Vùng trời thủng của Kiều Vượng là một tiểu thuyết hư cấu giàu chất sử thi, lấy cảm hứng từ hành trình mở tuyến đường hữu nghị dài 150 km nối Thanh Hóa với Hủa Phăn của Lào vào thập niên 1960. Vượt qua rừng núi hiểm trở và muôn vàn khó khăn, con đường này không chỉ mang ý nghĩa quân sự mà còn là biểu tượng của niềm tin, tình người và tình đoàn kết Việt - Lào trong thời kỳ chiến tranh.

Tình đoàn kết Việt - Lào

Cuốn sách của Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông tuyển chọn 26 câu chuyện chân thực, xúc động về tình cảm keo sơn giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Lào. Tác giả là cả người Việt lẫn người Lào, góp phần làm sáng rõ chiều sâu lịch sử và hiện tại của mối quan hệ đặc biệt này.

Các câu chuyện trải dài từ thời kỳ kháng chiến chống thực dân, khi những người lính tình nguyện Việt Nam sát cánh cùng quân dân Lào trên chiến trường, cho đến thời kỳ hiện đại, khi hai dân tộc tiếp tục đồng hành trong công cuộc phát triển, xây dựng đất nước. Qua đó, bạn đọc có thể cảm nhận được tinh thần chia ngọt sẻ bùi như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn.

Những câu chuyện về tình đoàn kết hữu nghị Việt - Lào là một phần trong bộ sách 8 cuốn chuyên đề về mối quan hệ Việt - Lào, hướng tới việc giúp độc giả hiểu sâu và trân trọng hơn “tài sản chung vô giá” giữa hai dân tộc.

Sách Những câu chuyện về tình đoàn kết hữu nghị Việt - Lào (trái) và Việt Nam - Lào: Sự gắn bó xuyên thời gian.

Là một trong những đầu sách tiêu biểu được xuất bản nhân dịp kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 40 năm ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào, cuốn Việt Nam - Lào: Sự gắn bó xuyên thời gian do TS Nguyễn Phương Liên biên soạn mang đến cái nhìn toàn diện về quan hệ hai nước từ góc độ lịch sử, chính trị và văn hóa.

Cuốn sách khẳng định sự gần gũi giữa hai dân tộc không chỉ đến từ địa lý “núi liền núi, sông liền sông”, mà còn từ sự tương đồng sâu sắc trong lịch sử dựng nước, giữ nước và phát triển.

Tác giả dẫn dắt người đọc đi từ những điểm giao thoa trong văn hóa cổ đại, truyền thống dân gian đến những mốc gắn kết chiến lược hiện đại như việc thành lập Liên quân Lào - Việt trong kháng chiến, hay các hình thức hợp tác toàn diện ngày nay.

Thông qua việc đối chiếu những nét tương đồng và khác biệt giữa hai quốc gia trên nhiều lĩnh vực như lịch sử, quân sự, chính trị, văn hóa, xã hội, sách không chỉ phản ánh chiều dài quan hệ hữu nghị Việt - Lào mà còn đưa ra những phân tích sâu sắc về triển vọng hợp tác trong tương lai.

Sách hay về văn hóa Việt - Lào

Là công trình nghiên cứu công phu về văn học dân gian so sánh, cuốn So sánh Xú-pha-xít Lào với ca dao Việt Nam tiếp cận mối quan hệ Việt - Lào từ khía cạnh tinh thần, cảm xúc và đời sống dân gian của hai dân tộc. Tác phẩm đi sâu vào phân tích những điểm tương đồng và dị biệt trong hai kho tàng trữ tình dân gian, nơi lưu giữ tâm hồn, nhân sinh quan và cách ứng xử truyền thống của nhân dân hai nước.

Người Lào có câu xú-pha-xít “Mạy huồm co po huồm xược” (Tạm dịch: dây chung dây, cây chung khóm) như một cách hình dung mối quan hệ bền chặt giữa hai dân tộc. Chính trong những câu ca, thành ngữ, tục ngữ dân gian, tình cảm ấy được chuyển hóa thành tri thức sống, đạo lý ứng xử và biểu hiện sinh động của bản sắc văn hóa. Các tác giả đã khéo léo đối chiếu những câu ca dao Việt Nam với xú-pha-xít của Lào, từ đó làm nổi bật điểm chung trong đời sống tinh thần hai nước.

Cuốn sách cũng chỉ ra nếu ở Việt Nam, ca dao và dân ca thường gắn liền với làn điệu, hình thức sinh hoạt; thì ở Lào, khái niệm xú-pha-xít bao hàm cả tục ngữ, thành ngữ, câu đố và các dạng văn học truyền miệng có nội dung trữ tình. Dưới góc nhìn liên văn hóa, cách tiếp cận này giúp người đọc mở rộng hiểu biết về kho tàng dân gian Lào lẫn văn hóa của chính dân tộc mình.

Sách So sánh Xú-pha-xít Lào với ca dao Việt Nam và Tư tưởng Phật giáo trong văn hóa Lào - Việt Nam.

Tư tưởng Phật giáo trong văn hóa Lào - Việt Nam: Một cơ sở kiến tạo tình đoàn kết là một khảo cứu liên văn hóa sâu sắc, cho thấy Phật giáo không chỉ là tôn giáo phổ biến mà còn là nền tảng tư tưởng góp phần gắn kết hai dân tộc Việt - Lào suốt chiều dài lịch sử. Bằng cách phân tích vai trò, ảnh hưởng và biểu hiện của Phật giáo trong nhiều lĩnh vực xã hội, tác phẩm chứng minh rằng đạo Phật chính là điểm gặp gỡ tinh thần quan trọng giữa hai nền văn hóa.

Sách mở đầu bằng phần khái quát tiến trình lịch sử Phật giáo tại Việt Nam và Lào, từ sự du nhập, phát triển độc lập, đến quá trình hội nhập với tín ngưỡng bản địa. Từ đó, các tác giả đi sâu vào phân tích vai trò của Phật giáo trong thiết chế chính trị và đời sống xã hội: các thiền sư từng làm cố vấn cho vua, góp phần điều hòa mâu thuẫn giữa đạo - đời; giáo lý Phật giáo ảnh hưởng đến tư duy lập pháp, tổ chức kinh tế và hành xử xã hội.

Một điểm đặc sắc khác của cuốn sách là phân tích sự hiện diện của tư tưởng Phật giáo trong nghệ thuật, kiến trúc và văn học dân gian hai nước. Những nét tương đồng trong chùa tháp, hoa văn, điêu khắc hay trong lời ăn tiếng nói, thơ ca đều cho thấy đạo Phật không chỉ tồn tại như một tôn giáo mà đã trở thành nền tảng văn hóa - thẩm mỹ chung của cả Việt Nam và Lào.

Đức An