Sau Công ước Hà Nội, doanh nghiệp Việt Nam cần hành động ra sao?

Bước ngoặt trong hợp tác an ninh mạng toàn cầu

Ngày 25-26/10/2025, hơn 190 quốc gia đã ký tham gia Công ước Hà Nội - đánh dấu bước ngoặt trong hợp tác quốc tế nhằm khống chế các hoạt động tội phạm mạng xuyên biên giới. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam không chỉ là đối tượng bị ảnh hưởng mà đồng thời là một mắt xích trong chuỗi phòng vệ toàn cầu, do đó phải nhanh chóng thích nghi.

Theo đại diện CMC Cyber Security, doanh nghiệp cần tập trung vào ba hướng quan trọng: tuân thủ pháp lý và chuẩn hóa bảo mật; đầu tư năng lực phát hiện và ứng phó sự cố; và chuyển từ “phản ứng” sang “phòng thủ chủ động”.

Sự cố an ninh mạng ngày càng gia tăng và nguy hiểm, gây ảnh hưởng lớn tới doanh nghiệp.

Tuân thủ pháp lý và tiêu chuẩn bảo mật quốc tế

Các tiêu chuẩn như TCVN 14423:2025, ISO/IEC 27000, PCI-DSS… trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp phải xem việc bảo vệ dữ liệu như một chiến lược tổng thể, chứ không chỉ là nhiệm vụ của bộ phận IT. Ông Trần Quốc Chính - Phó Chủ tịch Tập đoàn CMC - lưu ý: “Các cuộc tấn công mạng đang ngày một gia tăng, cả về số lượng và mức độ phức tạp. Các nhóm tội phạm mạng ngày càng sử dụng những công cụ tinh vi hơn để đánh cắp thông tin.”

Nâng cao năng lực giám sát, phát hiện và phản ứng

Khi tội phạm mạng sử dụng công nghệ ngày càng tinh vi - như mã độc APT, ransomware hay mạng lưới botnet - doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống giám sát hoạt động 24/7, ứng dụng phân tích dữ liệu lớn và tình báo mối đe dọa (Threat Intelligence).

Việc bị động chờ xảy ra sự cố rồi mới xử lý đã trở thành lỗ hổng lớn. “Điểm yếu lớn nhất của các doanh nghiệp hiện nay là việc thiếu sự chuẩn bị và đối phó chủ động trước các mối đe dọa mạng,” ông Chính cảnh báo.

Chuyển từ phản ứng sang phòng thủ chủ động

Thay vì chỉ xử lý hậu quả sau khi bị tấn công, doanh nghiệp cần chủ động vận hành các biện pháp phòng ngừa, bao gồm đào tạo nhân viên, rà soát bên thứ ba, tập huấn diễn tập và xây dựng bộ máy ứng phó sự cố. Đây là bước chuyển mang tính chiến lược giúp thích ứng với môi trường số thay đổi nhanh chóng và phức tạp.

Cơ hội và thách thức đi cùng

Việc Việt Nam đăng cai tổ chức lễ mở ký Công ước Hà Nội không chỉ là dấu ấn ngoại giao mà còn mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư vào lĩnh vực an ninh mạng và chuyển đổi số.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng phải đối mặt với những thách thức không nhỏ: hoàn thiện khung pháp lý nội địa hóa các cam kết quốc tế, bảo vệ dữ liệu cá nhân, đảm bảo quyền riêng tư, và tăng cường năng lực công nghệ trong nước.

Hướng đi cụ thể cho doanh nghiệp

Để đáp ứng các yêu cầu đặt ra trong bối cảnh mới, doanh nghiệp cần chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Việc kiểm toán và cập nhật hệ thống an ninh thông tin cần được thực hiện định kỳ để phát hiện và khắc phục sớm các lỗ hổng bảo mật.

Song song đó, doanh nghiệp nên xây dựng chương trình đào tạo nhận thức an ninh cho toàn bộ nhân viên, giúp họ nhận diện các hình thức tấn công phổ biến như lừa đảo qua email hay giả mạo danh tính trực tuyến. Một hệ thống phản ứng nhanh, có khả năng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại khi xảy ra sự cố.

Ngoài ra, việc rà soát chuỗi cung ứng và các đối tác bên thứ ba cũng rất quan trọng nhằm tránh những lỗ hổng bảo mật gián tiếp. Cuối cùng, doanh nghiệp nên chủ động tham gia các mạng lưới chia sẻ thông tin về an ninh mạng trong khu vực và quốc tế để cập nhật kịp thời xu hướng tấn công, công cụ phòng vệ và kinh nghiệm ứng phó.

Nếu thực hiện đồng bộ những giải pháp này, doanh nghiệp không chỉ giảm thiểu nguy cơ rò rỉ dữ liệu và mất uy tín mà còn củng cố niềm tin của khách hàng và đối tác quốc tế - yếu tố then chốt trong nền kinh tế số hiện nay.

Nguyên Bách