Sơ đồ tư duy nâng hiệu quả xử lý án

Viện KSND khu vực 13 trình chiếu sơ đồ vụ án tại phiên tòa xét xử vụ án “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” vào tháng 9/2025

Trước đây, việc báo cáo án chủ yếu dựa vào trình bày miệng kết hợp tài liệu giấy, dẫn đến việc tiếp nhận thông tin đôi khi thiếu hệ thống, khó hình dung, nhất là với những vụ án nhiều đối tượng, diễn biến phức tạp dễ dẫn đến nhầm lẫn hoặc bỏ sót thông tin quan trọng. Nhưng hiện nay với sơ đồ tư duy được xây dựng bằng phần mềm, toàn bộ diễn biến vụ án được thể hiện mạch lạc, trực quan, làm rõ mối liên hệ giữa các đối tượng, hành vi và chứng cứ, logic và khoa học hơn. Nhờ đó, việc nhận diện các điểm mâu thuẫn trở nên nhanh chóng và chính xác hơn.

Trong nhiều vụ án phức tạp, kiểm sát viên đã trình chiếu hình ảnh tang vật, đối chiếu với từng lời khai để xác định lại hung khí, góp phần củng cố chứng cứ và hỗ trợ lãnh đạo viện định hướng xử lý. Được xây dựng bằng các phần mềm đồ họa chuyên dụng, sơ đồ tư duy thể hiện các yếu tố của vụ án theo cấu trúc mạch lạc, làm rõ các mối liên hệ giữa đối tượng, hành vi, diễn biến và chứng cứ. Thay vì trình bày dài dòng, kiểm sát viên chỉ cần sử dụng sơ đồ tổng thể để mô tả vụ án, giúp lãnh đạo dễ dàng nắm bắt bản chất vụ việc, nhận diện các vấn đề còn mâu thuẫn và đưa ra định hướng xử lý chính xác, kịp thời. Nhiều vụ việc phức tạp, thời gian xảy ra kéo dài, lời khai của những đối tượng liên quan không thống nhất hoặc tang vật được mô tả khác nhau đã được làm sáng tỏ chính nhờ sự hỗ trợ của sơ đồ tư duy.

Không chỉ trong báo cáo án, việc trình chiếu sơ đồ tư duy tại phiên tòa cũng giúp rút ngắn thời gian tranh luận, hạn chế lặp lại thông tin, tăng tính thuyết phục khi luận tội và giúp người tham gia tố tụng dễ theo dõi, tiếp cận nội dung vụ án. Nhiều kiểm sát viên cho rằng, nhờ có sơ đồ tư duy, việc nghiên cứu hồ sơ trở nên nhẹ nhàng hơn, thao tác phân tích chứng cứ rõ ràng hơn và hiệu quả tranh tụng được nâng cao thấy rõ.

Tại Viện KSND khu vực 13, Viện KSND tỉnh Lâm Đồng, việc sơ đồ hóa trong xử lý án, nghiên cứu hồ sơ và tham gia xét xử. Trong năm 2025, việc ứng dụng sơ đồ tư duy đã được lãnh đạo đơn vị quán triệt và đưa vào kế hoạch công tác nhằm đổi mới phương pháp làm việc, tạo sự chuyển biến thực chất trong đội ngũ kiểm sát viên và chuyên viên. “Việc áp dụng sơ đồ tư duy, số hóa hồ sơ giúp kiểm sát viên tiếp cận, hình dung các tình tiết của vụ án một cách nhanh chóng toàn diện và khoa học hơn. Qua sơ đồ vụ án cũng thấy rõ được những mâu thuẫn phát sinh hay các tình tiết cần được làm rõ thêm. Từ đó góp phần giảm thời gian họp đánh giá vụ án”, ông Nguyễn Hoàng Tuyến - Viện trưởng Viện KSND khu vực 13 cho biết.

Trong năm 2025, Viện KSND khu vực 13 đã triển khai đồng bộ số hóa hồ sơ và áp dụng sơ đồ tư duy trên nhiều lĩnh vực trong đó đã triển khai 7 phiên tòa áp dụng công bố tài liệu chứng cứ bằng hình ảnh, số hóa 10 hồ sơ hình sự và 7 hồ sơ dân sự; thực hiện báo cáo án bằng sơ đồ tư duy đối với 9 vụ án.

Việc số hóa, sơ đồ hóa hồ sơ vụ án cũng đòi hỏi mỗi kiểm sát viên, lãnh đạo viện phải học tập nâng cao trình độ công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các phần mềm quản lý văn bản, thống kê, các phần mềm chuyên dụng để có thể sơ đồ hóa vụ án một cách mạch lạc, logic không bị chồng chéo giữa các tình tiết có trong vụ án.

Với những kết quả đạt được, có thể khẳng định việc đưa sơ đồ tư duy vào hoạt động nghiệp vụ không chỉ là bước tiến trong chuyển đổi số của ngành KSND mà còn là công cụ hỗ trợ đắc lực trong bảo đảm xử lý vụ án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Nguyễn Luân .