So găng F-35 và Su-35: 'Tử huyệt' có thể khiến chiến đấu cơ Mỹ bị lép vế trong cận chiến

Máy bay chiến đấu Su-35 của Nga (trên) và F-35 của Mỹ. Ảnh: MW.

Là hai chiến đấu cơ chủ lực chuyên về tác chiến không đối không được Không quân Nga và Không quân Mỹ sử dụng rộng rãi, Su-35S và F-35A thường xuyên được đem ra so sánh về năng lực chiến đấu, dù hai máy bay này có triết lý thiết kế và điểm mạnh rất khác nhau.

Các so sánh đều nhất trí rằng F-35 có lợi thế vượt trội trong chiến đấu ngoài tầm nhìn nhờ khả năng hợp nhất cảm biến mạnh mẽ và khả năng tàng hình, giúp nó có nhận thức tình huống vượt trội trong hầu hết các kịch bản, đồng thời khiến Su-35 khó phát hiện vị trí của nó. Điều này được cho là đủ để bù đắp cho việc Su-35 mang radar lớn hơn và có thêm hai radar phụ ở gốc cánh – một tính năng độc đáo.

Trong cận chiến (giao chiến trong tầm nhìn), F-35 cũng được cho là chiếm ưu thế, khi tên lửa tầm nhiệt AIM-9X Block II của nó có thể khóa mục tiêu ở góc lệch trục lớn hơn nhiều so với tên lửa R-74 của Su-35. Ngoài ra, hệ thống cảm biến quang học toàn cảnh (Distributed Aperture System - DAS) của F-35 cung cấp nhận thức tình huống toàn diện, cho phép phi công “nhìn xuyên thân máy bay” thông qua mũ bay hiện đại. Sự vượt trội của AIM-9X được đánh giá là có thể bù đắp cho việc Su-35 có hiệu năng bay cơ học vượt trội hơn.

Máy bay chiến đấu Su-35 của Không quân Nga với tên lửa R-74 và R-27. Ảnh: MW.

Tuy nhiên, lợi thế của F-35 trong cả cận chiến lẫn ngoài tầm nhìn bị hạn chế nghiêm trọng bởi một điểm yếu thiết kế quan trọng: máy bay này không thể mang tên lửa cận chiến khi ở cấu hình tàng hình. Khác với F-22 của Mỹ, J-20 của Trung Quốc và Su-57 của Nga – các máy bay thế hệ 5 khác đều có khoang vũ khí bên trong có thể chứa tên lửa tầm ngắn – F-35 không thể mang AIM-9X hoặc vũ khí tương đương trong khoang vũ khí. Nếu muốn mang, nó phải gắn bên ngoài thân, đồng nghĩa với việc đánh mất khả năng tàng hình – tiết diện phản xạ radar (RCS) tăng lên đáng kể.

Điều này khiến F-35, khi hoạt động ở cấu hình tàng hình, trở thành một trong những chiến đấu cơ yếu nhất thế giới trong cận chiến, vì không có AIM-9X, nó chỉ có thể tấn công khi quay mũi trực tiếp vào đối thủ. Trong khi đó, khả năng bắn góc lệch trục lớn đã được Liên Xô phát triển từ những năm 1980, với MiG-29 là ví dụ điển hình. Như vậy, ngay cả MiG-29 thời Liên Xô cũng có thể chiếm lợi thế trong cận chiến so với F-35 cấu hình tàng hình. Còn Su-35 – vốn vượt trội cả MiG-29 và F-35 về hiệu năng bay, cảm biến và vũ khí – sẽ áp đảo hoàn toàn F-35 nếu giao tranh ở khoảng cách gần.

F-35 với tên lửa AIM-9 gắn ngoài. Ảnh: MW.

Nếu F-35 mang AIM-9X ở giá treo ngoài, khả năng cận chiến sẽ được khôi phục, nhưng đổi lại, F-35 mất đi ưu thế lớn nhất là khả năng sống sót ngoài tầm nhìn. Khi đó, Su-35 có thể phát hiện và khai hỏa từ khoảng cách xa hơn nhiều, đồng thời tận dụng lợi thế tốc độ và trần bay để tăng hiệu quả tên lửa. Trong trường hợp này, F-35 có thể chiếm ưu thế ở tầm gần, nhưng phải đánh đổi gần như toàn bộ lợi thế chiến thuật ở tầm xa.

Nguyên nhân của điểm yếu này là vì F-35 không được thiết kế để thực hiện vai trò chiếm ưu thế trên không – mục tiêu ban đầu là phòng thủ không đối không, không phải là kẻ săn mồi chủ lực. Tuy nhiên, những thất bại trong chương trình F-22 đã khiến vai trò này bị chuyển giao cho F-35 ngoài mong muốn.

Máy bay F-35A được cấu hình tàng hình tại Căn cứ Không quân Kadena, Okinawa, Nhật Bản. Ảnh: MW.

Dù F-35 thường bị chê vì hiệu năng bay hạn chế – kém hơn nhiều so với các máy bay thế hệ 5 khác – nhưng việc không thể mang tên lửa cận chiến bên trong mới là hạn chế nghiêm trọng nhất. F-35 có thể được cấu hình để vượt trội Su-35 trong cận chiến hoặc tầm xa, nhưng không thể cùng lúc chiếm ưu thế ở cả hai môi trường.

Đây là vấn đề đặc biệt nghiêm trọng tại khu vực Thái Bình Dương, nơi F-35 phải đối đầu với các đối thủ vượt trội hơn Su-35 như J-20A của Trung Quốc – một máy bay có hiệu năng bay ngang Su-35, cảm biến và tàng hình ngang F-35, và đặc biệt có khả năng mang tên lửa PL-10 bên trong khoang, với khả năng khóa mục tiêu ở góc lệch lớn.

Vì vậy, hơn bất kỳ chiến đấu cơ thế kỷ 21 nào khác, sự sống sót của F-35 ở cấu hình tàng hình phụ thuộc hoàn toàn vào việc tránh giao tranh ở khoảng cách gần.

Huyền Chi