STEM Innovation Petrovietnam - Cú hích phát triển nhân lực kỹ thuật và đổi mới giáo dục Việt Nam

ĐBQH Lê Hữu Trí phát biểu tại buổi thảo luận Tổ trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Theo Đại biểu Lê Hữu Trí, Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” không chỉ là hoạt động mang tính xã hội - giáo dục, mà còn góp phần cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới sáng tạo và đột phá phát triển giáo dục - đào tạo. Chương trình được triển khai theo mô hình một dự án giáo dục quy mô lớn, hướng tới hiện đại hóa cơ sở hạ tầng giáo dục, tạo điều kiện cho học sinh được học tập, thực hành và sáng tạo trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM).

“Dự án thể hiện rõ vai trò tiên phong, trách nhiệm xã hội và tầm nhìn dài hạn của Petrovietnam trong việc gắn kết phát triển giáo dục với chiến lược phát triển bền vững quốc gia”, Đại biểu Lê Hữu Trí đánh giá.

Ở góc độ địa phương, đặc biệt là với Khánh Hòa - trung tâm kinh tế, du lịch, công nghiệp năng lượng của Nam Trung Bộ, với định hướng trở thành Trung tâm năng lượng quốc gia, Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” có ý nghĩa thiết thực. Việc các trường phổ thông được trang bị phòng học và thiết bị thực hành STEM hiện đại sẽ giúp học sinh “học qua làm”, được tiếp cận sớm với công nghệ, tự thiết kế, thử nghiệm và sáng tạo.

Theo ông Lê Hữu Trí, điều này đặc biệt quan trọng, bởi Việt Nam đang cần một thế hệ kỹ sư, kỹ thuật viên và chuyên gia công nghệ cao, sẵn sàng tham gia vào các dự án năng lượng trọng điểm - từ điện hạt nhân Ninh Thuận đến năng lượng tái tạo tại khu vực Nam Trung Bộ.

Ngoài ra, chương trình còn tạo ra mối liên kết mới giữa doanh nghiệp và nhà trường, lan tỏa văn hóa sáng tạo và học tập gắn với thực hành. Các doanh nghiệp địa phương có thể đồng hành cung cấp thiết bị, bảo trì, hướng nghiệp, qua đó hình thành chuỗi giá trị giáo dục - công nghiệp.

“Tỉnh Khánh Hòa cần chủ động phối hợp với Petrovietnam trong đào tạo giáo viên, bảo trì thiết bị, lựa chọn trường học trọng điểm, để bảo đảm các phòng thực hành STEM thực sự hoạt động hiệu quả, tránh hình thức”, ông Trí đề nghị.

Cũng theo Đại biểu Lê Hữu Trí, để Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” đi vào chiều sâu và phát huy hiệu quả thực chất, cần có cơ chế phối hợp ba bên giữa Petrovietnam, ngành giáo dục và chính quyền địa phương trong công tác đào tạo, hướng dẫn và duy trì hoạt động lâu dài.

Thứ nhất, cần xây dựng chương trình đào tạo giáo viên chuyên biệt về STEM, bởi dạy học STEM không thể áp dụng phương pháp truyền thống mà đòi hỏi kỹ năng hướng dẫn học sinh thực hành, vận hành thiết bị, khai thác công nghệ số và tư duy liên ngành. Petrovietnam có thể phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, cùng các trường đại học kỹ thuật lớn như Bách Khoa, Sư phạm Kỹ thuật, Đại học Dầu khí... để tổ chức các khóa bồi dưỡng định kỳ, kết hợp đào tạo trực tiếp và trực tuyến, từ đó hình thành đội ngũ giáo viên nòng cốt ở từng địa phương.

Thứ hai, cần có cơ chế bảo trợ chuyên môn lâu dài. Các chuyên gia của Petrovietnam, Viện Dầu khí Việt Nam hay các trung tâm công nghệ của Tập đoàn có thể đảm nhận vai trò “cố vấn kỹ thuật” cho các cụm trường STEM, giúp cập nhật chương trình, chia sẻ kiến thức thực tế và kết nối học sinh với các dự án thực tế.

Thứ ba, địa phương cần chủ động tham gia duy trì và mở rộng chương trình. Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND tỉnh nên lập Quỹ hỗ trợ giáo dục STEM từ nguồn xã hội hóa và ngân sách đối ứng, nhằm bảo đảm kinh phí bảo trì thiết bị, nâng cấp định kỳ và tổ chức các cuộc thi sáng tạo, ngày hội khoa học cho học sinh.

Cuối cùng, Đại biểu Lê Hữu Trí đề xuất Petrovietnam và Bộ Giáo dục và Đào tạo ký Biên bản ghi nhớ cấp quốc gia, quy định rõ mô hình quản lý, đào tạo và đánh giá hiệu quả các phòng thực hành STEM.

Nếu được triển khai đồng bộ và có cơ chế phối hợp bền vững, “STEM Innovation Petrovietnam” sẽ không chỉ dừng lại ở "100 phòng học", mà sẽ tạo ra hàng nghìn cơ hội học tập và nghề nghiệp, truyền cảm hứng sáng tạo cho học sinh, góp phần hình thành nguồn nhân lực kỹ thuật chất lượng cao cho đất nước.

“Đó chính là cách Petrovietnam lan tỏa giá trị xã hội của một tập đoàn kinh tế trụ cột của đất nước - không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, mà còn thắp sáng tri thức và khát vọng đổi mới cho thế hệ trẻ Việt Nam”, Đại biểu Lê Hữu Trí khẳng định.

Xuất phát từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã có sáng kiến triển khai Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam”, chương trình được đích thân Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính Phủ và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước khởi động tại lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Petrovietnam. Với mục tiêu xây dựng 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tế tại 34 tỉnh, thành trên cả nước, là dự án giáo dục quy mô lớn nhất từ trước đến nay do một doanh nghiệp khởi xướng, là bước đi mang tầm chiến lược quốc gia trong đào tạo nguồn nhân lực khoa học - công nghệ, góp phần hình thành thế hệ công dân tri thức năng lượng mới của Việt Nam.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Petrovietnam đã trải qua 50 năm đồng hành cùng với đất nước, là động lực phát triển kinh tế, xã hội đất nước thông qua thực hiện sứ mệnh bảo đảm “5 An”: an ninh năng lượng, an ninh kinh tế, an ninh lương thực, an ninh quốc phòng và chủ quyền quốc gia trên biển, đồng thời góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Từ việc thực hiện sứ mệnh 5 “An” đó, Petrovietnam đã khẳng định uy tín, vị thế của một Tập đoàn kinh tế hàng đầu đất nước với thành tựu “05 Nhất”:

Doanh nghiệp có quy mô lớn nhất, với tổng tài sản hợp nhất vượt 1 triệu tỷ đồng, vốn chủ sở hữu hơn 556 nghìn tỷ đồng.

Là đơn vị có đóng góp ngân sách cao nhất, với bình quân đạt 160 nghìn tỷ đồng/năm trong những năm gần đây, chiếm tới 80,3% tổng số nộp ngân sách của 18 Tập đoàn, Tổng công ty trong khối doanh nghiệp nhà nước;

Có lợi nhuận cao nhất, khi giai đoạn 2020–2025 đạt tới 316 nghìn tỷ đồng, tương đương bình quân 2,2 tỷ USD/năm.

Là doanh nghiệp duy nhất đạt và đạt nhiều giải thưởng cao quý về khoa học – công nghệ, trong đó có 6 giải thưởng Hồ Chí Minh và 4 giải thưởng Nhà nước, cùng hàng chục sáng chế trong nước và quốc tế uy tín.

Đặc biệt, là doanh nghiệp dẫn đầu đạt mức cao nhất trong hoạt động an sinh xã hội, chỉ riêng giai đoạn 2020–2025 đã dành hơn 5,13 nghìn tỷ đồng.

Mạnh Tưởng