Sửa Luật Quản lý nợ công: Giảm thủ tục, tăng hiệu quả vốn vay cho nền kinh tế

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Đây là dự án luật nhằm hoàn thiện thể chế quản lý nợ công, bảo đảm an toàn tài chính quốc gia, tăng hiệu quả sử dụng vốn vay, đẩy mạnh phân cấp và giảm gánh nặng thủ tục hành chính, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và hội nhập tài chính quốc tế.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung nội dung của 24/63 điều; trong đó sửa đổi, bổ sung 17 điều, bãi bỏ một số quy định tại 5 điều và bổ sung quy định mới tại 5 điều. Dự thảo Luật được xây dựng bám sát quy định về soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, hoàn chỉnh theo nhóm nội dung, nhằm tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, rút ngắn thủ tục và nâng cao hiệu quả quản lý nợ công.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công sẽ sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến phân cấp thẩm quyền của Chủ tịch nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về việc đàm phán, ký, phê duyệt, phê chuẩn và sửa đổi, bổ sung, gia hạn các điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước và nhân danh Chính phủ về vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài.

Đồng thời, phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ quyết định hạn mức vay về cho vay lại và hạn mức bảo lãnh Chính phủ hằng năm gắn liền với việc phê duyệt Kế hoạch vay, trả nợ công, góp phần rút ngắn thủ tục phê duyệt hạn mức vay về cho vay lại và hạn mức bảo lãnh Chính phủ hàng năm; Bổ sung nhiệm vụ của Bộ Tài chính nhằm đảm bảo linh hoạt trong quá trình thực thi, cắt giảm thủ tục hành chính.

Theo đó, dự thảo luật bổ sung quy định phân cấp, phân quyền cho Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính trong quản lý nợ, đồng thời tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quyết định và sử dụng ngân sách. Cụ thể, bỏ quy định các địa phương phải lấy ý kiến Bộ Tài chính trước khi phát hành trái phiếu, thay vào đó giao HĐND cấp tỉnh phê duyệt đề án phát hành trong giới hạn vay được Quốc hội cho phép.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Luật cũng đề xuất bổ sung quy định về thời hạn Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm để đồng bộ với dự toán ngân sách và kế hoạch đầu tư công; đơn giản hóa thủ tục đề xuất khoản vay ODA, giảm yêu cầu thông tin, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí tuân thủ cho cơ quan, đơn vị.

Một điểm đáng chú ý khác là việc mở rộng đối tượng được tiếp cận nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài đối với các đơn vị sự nghiệp công lập “Tự bảo đảm chi thường xuyên và một phần chi đầu tư; tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn vay và trả nợ theo quy định của pháp luật”.

Đồng thời, để tạo điều kiện cho các đơn vị sự nghiệp công lập khác chưa đáp ứng điều kiện được vay lại nhưng có nhu cầu sử dụng hoặc thực hiện các chương trình, dự án theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, có thể tiếp cận được nguồn vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ, Chính phủ kiến nghị bổ sung quy định điểm e (mới) tại khoản 2 Điều 36, theo đó cơ quan chủ quản báo cáo về các trường hợp không đủ điều kiện vay lại để Chính phủ xem xét, cho phép được thực hiện theo cơ chế cấp phát.

Đặc biệt, dự thảo cũng kiến nghị đưa vào Luật quy định không yêu cầu tài sản bảo đảm đối với tổ chức khoa học, công nghệ và cơ sở giáo dục đại học công lập khi vay lại nguồn vốn ODA, nhằm phù hợp với chủ trương khuyến khích tại Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ngoài ra, dự thảo lược bỏ một số nội dung không còn phù hợp như Chương trình quản lý nợ công 3 năm, hình thức vay từ quỹ dự trữ tài chính nhà nước và nhiệm vụ “thanh tra” (do đã được tập trung về Thanh tra Chính phủ), nhằm đảm bảo sự đồng bộ với Luật Ngân sách nhà nước sửa đổi.

Bộ Tài chính cũng nêu rõ, trong quá trình xây dựng, các quy định của dự thảo đã được nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo tương thích với các điều ước quốc tế, không có nội dung trái với cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Dự thảo cũng đáp ứng các yêu cầu về quốc phòng, an ninh, không ảnh hưởng đến bình đẳng giới hay chính sách dân tộc.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, việc đơn giản hóa thủ tục đề xuất khoản vay, giảm yêu cầu thông tin và rút gọn trình tự phê duyệt sẽ giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí tuân thủ, đồng thời tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn nước ngoài của các địa phương và đơn vị sự nghiệp công lập. Dự thảo Luật không làm phát sinh thủ tục hành chính mới, không làm tăng nhu cầu về nhân lực hay tài chính cho việc thi hành.

Thùy Dương (TTXVN)