Tăng niêm yết doanh nghiệp FDI: Kỳ vọng làn gió mới cho thị trường chứng khoán

Ngày 9/12, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tổ chức Hội nghị phổ biến một số nội dung về việc niêm yết, đăng ký giao dịch của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, nhằm cung cấp các thông tin liên quan đến việc IPO gắn với niêm yết, đăng ký công ty đại chúng.

Phát biểu tại Hội nghị, bà Vũ Thị Chân Phương - Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, năm 2025 vừa qua là một năm hết sức ấn tượng, ghi những dấu mốc quan trọng trên thị trường chứng khoán đã và đang đạt được trong chặng đường 25 năm xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán, đầy sự nỗ lực quyết tâm của Đảng và Chính phủ cùng sự chung tay của các thành viên trên thị trường.

Bà Vũ Thị Chân Phương - Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Nguyên Minh

Đặc biệt, năm 2025 này cũng có một dấu mốc lịch sử, sau khi đưa vào vận hành hệ thống KRX - đánh dấu bước phát triển trong hạ tầng giao dịch cho thị trường và ngày 8/10 vừa qua, tổ chức FTSE đã công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp.

Đây là sự nỗ lực rất lớn từ cơ quan quản lý trong việc hoàn thiện xây dựng cơ chế chính sách để đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư trong và ngoài nước, từ việc xây dựng hạ tầng cho giao dịch qua việc thanh toán bù trừ, nâng cao chất lượng về cung cấp dịch vụ của các công ty chứng khoán, các thành viên trên thị trường, đặc biệt là sự nỗ lực của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường trong việc minh bạch thông tin và quản trị doanh nghiệp.

Sự nỗ lực này đã được công nhận, đây là cả một tiến trình nhưng Chủ tịch UBCKNN cũng nhấn mạnh, câu chuyện giữ vững được thứ hạng sẽ còn quan trọng hơn rất nhiều khi yêu cầu sự đa dạng hàng hóa trên thị trường phải ngày càng được nâng cao và sự minh bạch thông tin của các doanh nghiệp niêm yết cũng rất quan trọng. Khi nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam thì chính những cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết có chất lượng trên thị trường mới thu hút các nhà đầu tư.

Nâng hạng mới là bước khởi đầu, trong bối cảnh thị trường bước sang giai đoạn mới, thị trường còn phải tiếp tục phát triển về chiều sâu, đa dạng hơn hàng hóa niêm yết, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế cao hơn. Trong đó, sự tham gia của các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là rất quan trọng.

Trong giai đoạn đầu, từ năm 2003 - 2017, thị trường đã có 11 doanh nghiệp FDI niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, đến nay, số lượng còn lại là 10 doanh nghiệp, trong đó 6 doanh nghiệp niêm yết trên HoSE, 1 doanh nghiệp trên HNX và 3 doanh nghiệp đăng ký giao dịch trên UPCoM. “Xét về số lượng và quy mô, nhóm doanh nghiệp FDI còn chiếm tỷ trọng rất nhỏ so với quy mô 1.600 doanh nghiệp trên thị trường, chưa thể hiện đúng tiềm năng của nhóm doanh nghiệp này”, bà Phương nói.

Hiện thị trường chứng khoán Việt Nam có 10 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang niêm yết/đăng ký giao dịch.

Hiện có nhiều doanh nghiệp FDI đã hiện diện ở Việt Nam rất lâu, có lợi nhuận tốt và mong muốn niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Thời gian qua, UBCKNN đã tham vấn ý kiến từ các bộ, ngành, tháo gỡ các vướng mắc và đến nay UBCKNN sẽ tiếp tục xem xét để đưa các doanh nghiệp FDI lên sàn chứng khoán Việt Nam.

Chủ tịch UBCKNN cũng nhấn mạnh thêm, hiện thị trường có việc niêm yết chéo như Vinfast đã niêm yết trên Nasdaq, thì không có lý do gì mà các doanh nghiệp vốn nước ngoài đã hiện diện lâu ở Việt Nam lại không thể lên thị trường chứng khoán Việt Nam, quan trọng nhất là sự quản lý giám sát từ phía cơ quan nhà nước và sự nỗ lực từ phía doanh nghiệp.

Bà Vũ Thị Chân Phương kỳ vọng, sự tham gia của các doanh nghiệp FDI sẽ góp phần quan trọng tạo sự phong phú, đa dạng hơn về hàng hóa trên thị trường, tăng sức hút với các nhà đầu tư quốc tế. Đặc biệt, khi tỷ trọng của nhóm ngân hàng, tài chính, bất động sản đang chiếm ưu thế, làn gió mới từ các doanh nghiệp FDI có quy mô lớn, có chất lượng sẽ gia tăng được sự lựa chọn cho nhà đầu tư, đồng thời giúp tái cơ cấu tỷ trọng trên thị trường, đưa quy mô nhóm doanh nghiệp sản xuất tăng lên, cân bằng hơn trong quy mô các doanh nghiệp niêm yết.

Với những mục tiêu này, thời gian qua, UBCKNN đã triển khai nhiều giải pháp để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Đặc biệt, Nghị định 245 được ban hành đã có tác động tốt cho thị trường, rút ngắn thời gian IPO gắn với niêm yết. Trước đây cần một khoảng thời gian khá dài cổ phiếu mới có thể niêm yết sau IPO, mất cơ hội của cả doanh nghiệp và nhà đầu tư. Sau khi có Nghị định 234 và sửa quy trình kết hợp IPO với niêm yết, thời gian này chỉ còn 30 ngày, doanh nghiệp có thể làm hồ sơ song song giữa Ủy ban và Sở Giao dịch. Trong thời gian vừa qua có 4-5 doanh nghiệp đã IPO xong và tháng 12 này có thêm 3 doanh nghiệp niêm yết mới trên HoSE chỉ trong 30 ngày sau IPO.

Nguyên Minh