Tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vừa ký ban hành Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết số 193/2025/QH15 quy định rõ việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ tại Việt Nam. (Ảnh minh họa)
Chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ
Nghị quyết số 193/2025/QH15 nêu rõ việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ (NCKH&PTCN). Theo đó, tổ chức, cá nhân hoạt động NCKH&PTCN được miễn trách nhiệm dân sự khi gây ra thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước khi đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định liên quan trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động NCKH&PTCN.
Tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước trong quá trình triển khai đã thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ, quy trình và nội dung nghiên cứu đã được thuyết minh nhưng không đi đến kết quả như dự kiến thì không phải hoàn trả lại kinh phí đã sử dụng.
Về việc cấp kinh phí NCKH&PTCN theo cơ chế quỹ, Nghị quyết số 193/2025/QH15 quy định ưu tiên cấp kinh phí từ ngân sách nhà nước để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo cơ chế quỹ thông qua các quỹ phát triển khoa học và công nghệ. Các quỹ phát triển khoa học và công nghệ của Nhà nước được thành lập theo quy định của Luật Khoa học và Công nghệ.
Về khoán chi trong thực hiện NCKH&PTCN, kinh phí từ ngân sách nhà nước cho thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được thực hiện khoán chi, trừ kinh phí chi mua tài sản được trang bị để triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ, thuê dịch vụ thuê ngoài và đoàn đi công tác nước ngoài.
Trên cơ sở dự toán kinh phí tại thuyết minh nhiệm vụ do tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ xây dựng, cơ quan có thẩm quyền thẩm định và quyết định kinh phí ngân sách nhà nước cho nhiệm vụ xác định mức kinh phí khoán đối với các nội dung chi được khoán.
Về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp và cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ, các khoản tài trợ của doanh nghiệp cho NCKH&PTCN và đổi mới sáng tạo, khoản chi dành cho NCKH&PTCN và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp được tính vào các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.
Các khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước là các khoản thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân.
Bên cạnh đó, Nghị quyết số 193/2025/QH15 cũng quy định rõ về quyền sở hữu, quản lý, sử dụng đối với kết quả NCKH&PTCN, tài sản trang bị để thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ; thương mại hóa kết quả NCKH&PTCN.
Hỗ trợ xây dựng nhà máy đầu tiên phục vụ nghiên cứu, sản xuất chip bán dẫn
Nghị quyết số 193/2025/QH15 đã quy định việc sử dụng ngân sách Trung ương để triển khai các nền tảng số dùng chung và chỉ định thầu các dự án chuyển đổi số. Theo đó, ngân sách Trung ương được sử dụng để đầu tư, mua sắm, thuê, duy trì, vận hành, bảo trì các nền tảng số, hệ thống thông tin quy mô quốc gia, quy mô vùng để các cơ quan, tổ chức của Trung ương, địa phương sử dụng, khai thác chung nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm hiệu quả, tránh lãng phí.

Doanh nghiệp Việt Nam đầu tư xây dựng nhà máy đầu tiên phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn sẽ nhận được hỗ trợ lớn từ ngân sách Trung ương. (Ảnh minh họa)
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương và Chủ tịch UBND cấp tỉnh được áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy định của pháp luật về đấu thầu đối với các gói thầu có thời gian lựa chọn nhà thầu trong giai đoạn 2025 - 2026 thuộc các nhiệm vụ, dự án, hoạt động thuê dịch vụ công nghệ thông tin, chuyển đổi số.
Ngoài ra, Nghị quyết cũng nêu rõ quy định về việc sử dụng ngân sách nhà nước để hỗ trợ doanh nghiệp triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G trên toàn quốc; chính sách phát triển các tuyến cáp viễn thông kết nối quốc tế trên biển do doanh nghiệp viễn thông Việt Nam tham gia góp vốn hoặc là chủ đầu tư; thí điểm có kiểm soát dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tỉnh quỹ đạo tầm thấp; hỗ trợ tài chính xây dựng nhà máy đầu tiên để phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn.
Trong đó, doanh nghiệp Việt Nam đầu tư xây dựng dự án nhà máy đầu tiên được lựa chọn để chế tạo chip quy mô nhỏ, công nghệ cao phục vụ nghiên cứu, đào tạo, thiết kế, chế tạo thử, kiểm chứng công nghệ và sản xuất chip bán dẫn chuyên dụng của Việt Nam theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ sẽ được hỗ trợ 30% tổng mức đầu tư dự án trực tiếp từ ngân sách Trung ương, trong trường hợp nhà máy nghiệm thu đưa vào sản xuất trước ngày 31/12/2030. Tổng mức hỗ trợ không vượt quá 10.000 tỷ đồng.
Trong thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án, hàng năm doanh nghiệp được trích lập cao hơn 10% nhưng tối đa không quá 20% thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp cho Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp để bổ sung cho dự án. Tổng số tiền trích lập không vượt quá tổng mức đầu tư của dự án.
Doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ nêu trên cũng sẽ được giao đất bằng hình thức giao đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất. Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định lựa chọn doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ và quyết định mức hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp.
Các chính sách hỗ trợ tài chính xây dựng nhà máy đầu tiên để phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn được áp dụng đến hết ngày 31/12/2030.