Tập trung gỡ thẻ vàng IUU theo phương châm đối diện chứ không đối phó
Sáng nay (27/7), tại thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức hội nghị về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (gọi tắt là IUU); chuẩn bị nội dung, kế hoạch làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu.
Dự hội nghị có lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố ven biển từ thành phố Huế đến tỉnh Ninh Thuận.
Sau 7 năm bị Ủy ban châu Âu phạt thẻ vàng đối với ngành thủy sản, Việt Nam đã nỗ lực không ngừng cải thiện để gỡ thẻ vàng. Việt Nam tập trung vào 4 nội dung lớn là quản lý đội tàu, giám sát hoạt động của tàu cá, truy xuất nguồn gốc thủy sản và thực thi pháp luật.
Tại khu vực miền Trung, tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài thời gian gần đây giảm hẳn. Đặc biệt, tỉnh Bình Định đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, kiểm soát tàu cá nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài.

Ông Trần Phước Hiền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi phát biểu tại hội nghị.
Tại hội nghị, đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá, các tỉnh, thành phố ven biển miền Trung đã có sự quyết liệt trong chống hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Các tỉnh đã bám sát các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu là tăng mức xử phạt các tàu cá vi phạm; tình trạng tàu cá vi phạm nước ngoài đã được cải thiện. Nhiều tỉnh, thành có mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản trong các năm 2023, 2024 rất cao. Cụ thể, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt 224 vụ vi phạm với số tiền hơn 12,9 tỷ đồng; tỉnh Bình Định xử phạt 228 vụ vi phạm với hơn 5,7 tỷ đồng; tỉnh Quảng Nam xử phạt 262 vụ vi phạm với gần 5,1 tỷ đồng. Ông Trần Phước Hiền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết:
“Trong đợt này, biên phòng cũng bỏ qua tình cảm một bên, chúng ta phải làm với ngư dân. Nhất là hiện nay trên 100 tàu ở đảo Lý Sơn không đưa vào dạng quản lý. Trước Tết Ất Tỵ 2025, chúng tôi có chỉ đạo và sau Tết đã làm ngay với tinh thần Công an tỉnh, Biên phòng tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ban Quản lý cảng cá và địa phương cương quyết không cho tàu nào đi. Đối với những tàu không báo rõ, không đăng ký, đăng kiểm thì không cho hoạt động”.

Quang cảnh hội nghị.
Thời gian qua, các địa phương ven biển miền Trung đã rà soát đội tàu cá tại địa phương, nắm số lượng và thường xuyên theo dõi, cập nhật hoạt động trên biển của tàu cá. Hiện nay, tàu cá tham gia hoạt động khai thác thủy sản đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 100% theo quy định và tổ chức theo dõi, giám sát để ngăn chặn, xử lý dứt điểm khi phát hiện tàu cá có dấu hiệu vi phạm. Các địa phương này đã kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến, đảm bảo tàu cá xuất bến, rời cảng đi khai thác tuân thủ đầy đủ các thủ tục, giấy tờ theo quy định.
Ông Vũ Duyên Hải, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, các tỉnh miền Trung có nhiều tàu luôn di chuyển ra ngư trường phía Bắc, phía Nam và thường xuyên không về địa phương. Đây là thách thức lớn đối với chính quyền các tỉnh miền Trung về quản lý đội tàu này:
“Để giải quyết thách thức, tồn tại này thì chúng tôi đã hệ thống hóa toàn bộ dữ liệu ở trên cơ sở dữ liệu nghề cá. Sắp tới, cơ sở dữ liệu truy xuất điện tử của chúng tôi được áp dụng chính thức thì sẽ quản lý tàu cá và tất cả hoạt động tàu cá có thể không cần ranh giới, bất kỳ ở đâu cũng có thể truy cập được. Đây cũng là một trong những điều kiện cốt lõi để quản lý tàu cá đi đâu”.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến
Phát biểu kết luận tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho rằng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định là nhiệm vụ cấp bách, trước mắt là lâu dài. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu các địa phương quản lý tốt hơn nữa đội tàu và chuẩn bị nội dung, kế hoạch làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 5. Các địa phương nắm chắc vấn đề và thực hiện theo phương châm “đối diện, không đối phó”, tập trung gỡ thẻ vàng:
“Các địa phương quan tâm, chỉ đạo về trang thiết bị, đội ngũ cán bộ, chế độ. Ngoài tồn tại như viết hộ nhật ký, bỏ lỗi không phạt, thậm chí có những tiêu cực nhưng phải nói từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm là một sự chuyển biến tích cực. Vấn đề này tôi đề nghị các tỉnh quan tâm để anh em có điều kiện làm việc. Việc nữa là các địa phương vào cuộc phải đồng bộ”.