Thanh Hóa đi để yêu: Khám phá Hồi Long tự

Khuôn viên chùa Tạu (Hồi Long tự) tại xã Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa

Theo các cụ truyền lại, chùa Tạu có lịch sử xây dựng hàng nghìn năm. Tương truyền từ thời Lý đã có ngôi chùa này được làm bằng tranh tre trên vùng đất láng Trang, có thuyết cho rằng chùa được dựng vào năm Đinh triều Canh Thìn, rằng lúc ấy đạo phật đã truyền rộng ở nước ta, đây là ngôi chùa có sớm nhất ở vùng hữu ngạn sông Sù (tức sông Chu ngày nay).Xưa kia chùa còn có tên gọi là chùa Láng, vốn ở xứ đồng Chấp bên bờ sông Sù. Do sự biến thiên qua thời gian, sông Sù đổi dòng, đến triều Lý, Trần cho đắp đê sông Sù, từ đó chùa mới được chuyển vào nội đê trên bờ vùng Tạu (làng Xuân Phả).Chùa vẫn làm theo hướng Tây Nam, hướng đền thờ Đại Hải Long Vương, chùa và đền hình thành quần thể văn hóa của Trang Xuân Phố. Thời ấy, số đông nhân dân trong vùng đều theo đạo Phật, dân làng kiêng kỵ tên húy thành hoàng của làng cho nên gọi là chùa Tạu.Hàng năm cứ đến các ngày lễ lớn như ngày 8 tháng 4 âm lịch ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh, các tăng ni, phật tử trong làng và các làng xã xung quanh tập trung về chùa Tạu làm lễ Phật, cầu kinh; các phật tử ở 4 phố Thọ Xuân như: Vạn An, Đông Nam, Tây Bắc và phố Khách (phố người Hoa) đều đến chùa lễ phật.

Cảnh quan bên trong chùa Tạu (Hồi Long tự)

Cũng như các ngôi chùa khác trong vùng, chùa chủ yếu thờ Phật, gồm hệ thống tượng phật Thích Ca Mâu Ni, A Di Đà, Quan Thế Âm Bồ Tát, Di Lặc, Ngọc Hoàng. Hai bên tả hữu ngoài tiền sảnh tiếp giáp với hậu cung có tượng Long thần; tượng 4 vị Bồ Tát; 8 vị Kim Cương; hai hộ pháp canh giữ chùa và tượng Sư Tổ đắc đạo tại chùa.Chùa hiện còn giữ được một chiếc chuông đồng nặng 200kg, quai chuông hình con rồng; chuông được đúc vào năm 1943 trong lần đại tu toàn bộ chùa. Sau cách mạng tháng Tám năm 1945, do tình hình đất nước có chiến tranh, việc trông nom hương khói tại chùa gần như vắng hẳn.Sau năm 1975, hòa bình lập lại, huyện Thọ Xuân cũ cho phép chùa Tạu khôi phục lại lễ nghi và thành lập Ban Quản lý trông coi và chống xuống cấp; từ tháng 8 năm 1984 vận động bà con thập phương cùng với địa phương đóng góp sửa chữa sơ bộ để nơi thờ Phật tạm thời ổn định.Đến năm 2000, ngôi chùa được nhà nước cấp kinh phí trùng tu như ngày nay. Năm 2020, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 47 về việc công nhận điểm du lịch di tích lịch sử văn hóa chùa Tạu, nay thuộc xã Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Toàn cảnh vùng quê Xuân Phả ngàn năm văn hiến

Trong những năm qua, tự hào là nơi có chùa Tạu và nghè Xuân Phả là di tích lịch sử văn hóa Quốc gia; có Trò diễn Xuân Phả là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, xã Thọ Xuân tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị các di tích, di sản quý báu mà ông cha để lại, xứng đáng với truyền thống của vùng quê Xuân Phả ngàn năm văn hiến.

Phương Liên