Tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế trong khai thác, quản lý hạ tầng đường sắt
Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ Xây dựng) cho biết, những quy định mới tại Nghị định số 15/2025/NĐ-CP đã tháo gỡ hàng loạt điểm nghẽn về cơ chế, tạo dư địa rộng hơn cho doanh nghiệp chủ động khai thác, quản lý hạ tầng đường sắt quốc gia.
Ngày 3/2, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2025/NĐ-CP về quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt. Nghị định số 15/2025/NĐ-CP được ban hành thay thế Nghị định số 46/2018/NĐ-CP ngày 14/3/2018 của Chính phủ quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, nhằm phù hợp hơn với thực tiễn.
Nghị định số 15/2025/NĐ-CP đã làm rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong giai đoạn nâng cấp, cải tạo kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.
Theo đó, toàn bộ tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia hiện có được giao cho doanh nghiệp quản lý tài sản đường sắt quốc gia theo hình thức không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, Nghị định số 15/2025/NĐ-CP đã có nhiều quy định mới nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, tạo dư địa rộng hơn cho doanh nghiệp chủ động khai thác, quản lý hạ tầng đường sắt quốc gia.
Trước hết, hồ sơ và kế toán tài sản được chuẩn hóa, bổ sung cách xác định giá trị trong nhiều tình huống, giúp doanh nghiệp có cơ sở pháp lý rõ ràng khi tiếp nhận, kiểm kê, đầu tư mới hoặc xử lý chênh lệch tài sản.
Trong công tác bảo trì, Nghị định đã làm rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong giai đoạn nâng cấp, cải tạo, mở rộng tài sản. Từ đó, quá trình thi công và vận hành không bị "đứt đoạn", doanh nghiệp có thể phối hợp nhịp nhàng với các cơ quan, đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện.
Ở mảng khai thác, doanh nghiệp được mở rộng quyền cung cấp nhiều loại dịch vụ gắn với kết cấu hạ tầng đường sắt; được xác định giá dịch vụ trong các trường hợp thị trường không do Nhà nước định giá. Nguồn thu cũng được phân chia theo cơ chế 80%-20% nhằm bảo đảm tính chủ động của doanh nghiệp và tăng động lực tái đầu tư, nâng cấp hạ tầng.
Cơ chế xử lý tài sản được chỉnh sửa theo hướng thực tế hơn, loại bỏ các hình thức không còn phù hợp, bổ sung phương án chuyển giao tài sản về địa phương khi không còn nhu cầu sử dụng cho đường sắt, giúp tài sản được xử lý đúng mục đích, không bị "treo".
Nghị định số 15/2025/NĐ-CP đã tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế để giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong khai thác, quản lý hạ tầng đường sắt quốc gia. (Ảnh minh họa)
Về tổng thể, Cục Đường sắt Việt Nam đánh giá, các quy định mới sẽ giúp doanh nghiệp quản lý tài sản đường sắt quốc gia có thêm công cụ pháp lý, tài chính và nghiệp vụ để chủ động khai thác, vận hành, sửa chữa và phát triển hạ tầng; đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công và giảm gánh nặng ngân sách.
Ông Nguyễn Chính Nam, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty đường sắt Việt Nam nhận định, các quy định mới của Nghị định số 15/2025/NĐ-CP đã giúp đơn vị quản lý khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia có quyền được đầu tư bằng các nguồn vốn phù hợp để sửa chữa, cải tạo hạ tầng đường sắt. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp có thể mở rộng các kho, bãi tại những địa điểm có nhu cầu cao, bổ sung thêm các tiện ích phục vụ khách hàng tại các nhà ga.
