Thay thế xăng khoáng bằng nhiên liệu sinh học là bước đi đúng hướng

Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam Bùi Ngọc Bảo: Để hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi sang xăng E10, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chỉ cần 3 tháng chuẩn bị là hợp lý

Bước tiến nhiên liệu phù hợp với tiêu chuẩn khí thải Euro 5

Ông Bảo cho biết, việc thay thế các mặt hàng xăng khoáng thông thường bằng loại nhiên liệu sinh học là bước đi đúng hướng vì nó giúp hiện thực hóa các cam kết giảm phát thải của Việt Nam. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp đồng bộ từ chính sách, doanh nghiệp đến người tiêu dùng, việc mở rộng xăng sinh học trên quy mô toàn quốc sẽ gặp nhiều thách thức. Cần vừa đảm bảo mục tiêu môi trường, vừa duy trì hiệu quả kinh tế trong kinh doanh xăng dầu.

Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải từ Euro 2 đến Euro 5 đối với nhiên liệu và phương tiện cơ giới. Theo Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, việc chuyển sang sử dụng xăng E10 hoàn toàn phù hợp với định hướng giảm phát thải theo tiêu chuẩn này.

“Đây là câu chuyện cân bằng giữa phát triển và phát thải. Muốn tăng trưởng kinh tế hai con số mà vẫn giảm khí thải, phải dùng loại nhiên liệu tương ứng. Với tiêu chuẩn Euro 5, ít nhất khoảng 20% số xe ô tô lưu hành hiện nay cần đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật để phát huy hiệu quả của xăng sinh học”, ông Bảo phân tích.

Euro 5 là tiêu chuẩn khí thải của Liên minh châu Âu (EU), quy định ngưỡng tối đa của các chất gây ô nhiễm như CO, NOx, HC và bụi mịn. So với Euro 2, tiêu chuẩn Euro 5 giảm tới 80% lượng hạt bụi và 30% lượng NOx, góp phần làm sạch không khí đô thị. Tại Việt Nam, từ năm 2022, toàn bộ xăng dầu sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh đã phải đạt tiêu chuẩn Euro 5, tạo nền tảng kỹ thuật quan trọng cho việc thay thế xăng khoáng bằng xăng sinh học E10.

Việc chuyển sang bán toàn bộ xăng đạt tiêu chuẩn Euro 5 cho thấy doanh nghiệp và người tiêu dùng hoàn toàn có thể thích ứng với nhiên liệu sạch. Theo ông Bùi Ngọc Bảo, để hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi sang xăng E10, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chỉ cần 3 tháng chuẩn bị là hợp lý. Thực tế mà nói, đối với doanh nghiệp, chỉ cần có một thời gian chuẩn bị nhất định, ít nhất là 3 tháng. Nhưng nếu lộ trình được tính trong khoảng 6 tháng thì hoàn toàn có thể đáp ứng được, không có vấn đề gì trong việc tổ chức, chuẩn bị.

Điều quan trọng là phải có hướng dẫn rõ ràng về cơ chế, tổ chức thực hiện. Khi đã có quy định cụ thể, nhất quán thì doanh nghiệp chỉ việc thực hiện, không có khó khăn gì lớn.

Ngày 07/11/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 50/2025/TT-BCT quy định: Từ ngày 01/6/2026, xăng không chì (theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành) phải phối trộn, pha chế thành xăng E10 để sử dụng cho động cơ xăng trên toàn quốc

Không lo ngại về kỹ thuật và tâm lý người tiêu dùng

Liên quan đến tâm lý người dân, sau kinh nghiệm từ giai đoạn triển khai xăng E5, ông Bảo cho rằng đây chỉ là yếu tố nhỏ: “Thực tế, nếu toàn bộ thị trường chuyển sang bán xăng sinh học thì người tiêu dùng sẽ coi đây là sản phẩm tiêu dùng tất nhiên. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, về mặt kỹ thuật, các phương tiện gần như hoàn toàn có thể sử dụng xăng E10 mà không gặp vấn đề gì”.

Ông cũng khẳng định, điều quan trọng là chính sách phải nhất quán. Khi đã thống nhất chủ trương chỉ bán xăng sinh học, cần có hướng dẫn cụ thể về các chủng loại để tránh tình trạng chồng chéo. Cần có quy định rõ ràng, ví dụ khi chỉ bán xăng sinh học. Nếu vẫn duy trì cả E5 và E10 thì cần hướng dẫn cụ thể về mức độ và loại hình áp dụng.

Về cơ chế giá, nhiều ý kiến cho rằng cần có mức chênh lệch hợp lý giữa xăng sinh học và xăng khoáng để khuyến khích người tiêu dùng. Tuy nhiên, theo ông Bảo, khi toàn bộ thị trường chuyển sang xăng sinh học, việc so sánh hay tạo chênh lệch giá không còn ý nghĩa.

Bởi, ông Bảo phân tích, về nguyên tắc, xăng dầu đã chuyển sang cơ chế thị trường, nghĩa là phải theo đầy đủ chi phí và cạnh tranh thị trường. Khi không còn xăng khoáng để so sánh thì cũng không quan trọng việc chênh lệch. Dù vậy, ông nhìn nhận, mức chênh phí hiện nay vẫn chưa đủ hấp dẫn và cần có cơ chế hỗ trợ tài chính cụ thể để tạo động lực cho doanh nghiệp trong giai đoạn đầu chuyển đổi.

“Hiện nay giá xăng vẫn đang do Nhà nước quy định, nên rõ ràng mức chênh lệch này là chưa đủ. Cần có chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, đặc biệt là trong khâu nguồn cung và phối trộn. Để việc chuyển đổi sang xăng E10 thực sự hiệu quả, yếu tố quan trọng nhất vẫn là tính nhất quán trong chính sách và sự phối hợp đồng bộ giữa các bên, từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Doanh nghiệp có thể làm được, người tiêu dùng cũng sẽ quen dần. Nhưng quan trọng là phải có quy định rõ ràng, có lộ trình cụ thể, và cơ chế khuyến khích đủ mạnh để tất cả cùng đi theo một hướng”, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam Bùi Ngọc Bảo kết luận.

Phương Thảo