Thép HRC Trung Quốc bị áp thuế lên tới 28%, Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim có cơ hội lấy lại thị phần nội địa?

Quyết định áp thuế trong bối cảnh thị trường nội địa đang bị cạnh tranh gay gắt

Ngày 21/2 mới đây, Bộ Công Thương đã ban hành quyết định áp thuế CBPG tạm thời đối với thép Trung Quốc nhập khẩu với mức thuế 19% - 28%. Trong phân tích mới đây, Chứng khoán MBS đánh giá thuế CBPG có yếu tố quyết định trong việc giành lại thị phần của các doanh nghiệp trong nước trong bối cảnh thị trường nội địa đang bị cạnh tranh gay gắt.

Trong năm 2024, HRC nhập khẩu chiếm khoảng 67% sản lượng tiêu thụ trong nước, trong đó 75% đến từ Trung Quốc. Nhu cầu thép tại Trung Quốc đang ở mức yếu nhất trong 5 năm gần đây dẫn tới các doanh nghiệp nước này tăng cường xuất khẩu nhằm duy trì sản lượng. Do đó, sản lượng nhập khẩu thép HRC tăng 35% so với cùng kỳ, đạt mức 10 triệu tấn, trong khi đó sản lượng đến từ các doanh nghiệp nội địa khoảng 4,8 triệu tấn (-3%).

Thị phần các DN nội địa sản xuất HRC (Đơn vị: Triệu tấn) năm 2021 - 2024. Nguồn: VSA.

Thép nhập khẩu tăng mạnh vào Việt Nam trong bối cảnh mức độ chênh lệch giá giữa Việt Nam và Trung Quốc đang ở mức cao. Mức chênh lệch trong năm 2024 đã tăng lên mức 110 USD/tấn ( tăng 30% so với cùng kỳ), do đó các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ Việt Nam ưu tiên sử dụng thép Trung Quốc thay vì HRC nội địa. Do nguồn cung tăng mạnh, giá HRC trong năm giảm khoảng 11% so với năm 2023, về mức 530 USD/tấn.

MBS cho rằng việc áp thuế lên tới 28% có thể giúp giá bán HRC nội địa phục hồi 9%. Theo đó, với mức thuế đối với đa số các doanh nghiệp Trung Quốc ở mức 28%, dự báo mức chênh lệch giữa thép Việt Nam và Trung Quốc có thể giảm xuống mức 45 – 50 USD/tấn (chưa bao gồm các chi phí như vận tải, lưu kho). Với mức chênh lệch mới, các doanh nghiệp tôn mạ có thể sử dụng HRC nội địa thay vì nhập khẩu do lợi thế chi phí vận chuyển cũng như thời gian giao hàng. Nhờ đó, thị phần của HRC nội địa có thể tăng lên mức 60% trong giai đoạn 2025 – 26 (so với khoảng 32% của năm 2024).

Đáng chú ý, nhu cầu tiêu thụ HRC được dự báo tăng trưởng 10% so với cùng kỳ trong giai đoạn 2025 - 26 lên mức 16,3/17,9 triệu tấn với động lực tăng trưởng đến từ tiêu thụ ngành tôn mạ cũng như các ngành sản xuất khác như sản xuất ô tô. Bên cạnh đó, kể từ sau năm 2026 nhu cầu dự kiến tăng trưởng mạnh mẽ nhờ các dự án giao thông như đường sắt cao tốc Bắc – Nam. "Với 2 yếu tố then chốt đến từ áp lực giảm giá của thép Trung Quốc hạ nhiệt cũng như nhu cầu tăng trưởng mạnh mẽ, giá thép HRC nội địa theo dự báo của chúng tôi sẽ phục hồi kể từ quý II và đạt mức 590-634 USD/tấn (tăng 8% - 9% so với cùng kỳ)", đơn vị phân tích dự báo.

Sản lượng tiêu thụ HRC và thị phần nội địa dự báo. Nguồn: Bloomberg, MBS Research.

HPG, HSG, NKG cùng được hưởng lợi

Từ những phân tích trên, chuyên gia cho rằng Hòa Phát (mã: HPG) sẽ được hưởng lợi lớn nhất ngành với thành phẩm HRC (chiếm khoảng 33% tổng sản lượng tiêu thụ trong năm 2024). Bên cạnh đó, thuế CBPG có thể thúc đẩy tiềm năng tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp khi nhà máy Dung Quất 2 sẽ bắt đầu có sản lượng kể từ cuối quý I năm nay.

MBS dự báo giá bán và sản lượng HRC trong năm 2025 của HPG tăng 8% và 47% so với cùng kỳ nhờ đóng góp đến từ Dung Quất 2 với khoảng 1,4 triệu tấn. Hơn nữa, thời điểm áp thuế CBPG trùng với thời điểm hoàn thành nhà máy có thể tác động tích cực tới sản lượng trong dài hạn nhờ giảm bớt áp lực cạnh tranh từ thép Trung Quốc. Nhờ đó, nhà máy có thể hoạt động 100% công suất vào năm 2028 và đóng góp khoảng 5,6 triệu tấn, góp phần giúp sản lượng HRC đạt 8,6 triệu tấn (tăng 187% so với năm 2024).

Doanh thu năm 2025 của HPG được dự báo tăng trưởng 24%, đạt trên 172.000 tỷ đồng, trong khi lãi ròng có thể tăng tới trên 50%, chạm mốc gần 18.000 tỷ đồng.

Với các doanh nghiệp tôn mạ như Tập đoàn Hoa Sen (mã: HSG) và Thép Nam Kim (mã: NKG), chuyên gia đánh giá có thể hưởng lợi trong ngắn hạn do tích trữ hàng tồn kho giá rẻ từ trước khoảng 1-2 quý và có thể điều chỉnh tăng giá bán trong bối cảnh giá HRC hồi phục. Tuy nhiên, trong dài hạn các doanh nghiệp tôn mạ có mức độ hưởng lợi thấp khi biên gộp dự kiến có thể cải thiện nhẹ so với cùng kỳ nhờ có khả năng tăng giá bán.

MBS dự báo HSG sẽ tăng trưởng 12% doanh thu và 51% lãi ròng trong năm nay, đạt gần 44.000 tỷ và 769 tỷ đồng. Trong khi đó NKG có thể có tốc độ tăng chậm hơn với lần lượt 17% và 30%, chạm mốc 24.202 tỷ và 587 tỷ đồng.

Sản lượng HRC của HPG (Đơn vị: Triệu tấn). Nguồn: HPG, MBS Research.

Trang Mai