Thiếu hụt nguyên liệu chế biến hạt điều

Những năm gần đây, cây điều khu vực phía Tây tỉnh Lâm Đồng năng suất thấp một phần do thời tiết khô hạn, mưa trái mùa

Khu vực phía Tây tỉnh Lâm Đồng từng là một trong những vùng trọng điểm canh tác điều của cả nước. Theo báo cáo những năm qua, việc phát triển cây trồng này không ổn định cả về diện tích, sản lượng và chất lượng. Hiện, khu vực có 16.800 ha điều, sản lượng khoảng 72.000 tấn/năm. Khu vực này có 9 doanh nghiệp hoạt động sơ chế, chế biến, sản phẩm chính là hạt điều rang; sản lượng chế biến tiêu thụ khoảng trên 2.000 tấn/năm.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hương là chủ một doanh nghiệp chuyên thu mua, chế biến, kinh doanh các loại nông sản của địa phương ở phường Đông Gia Nghĩa. Bà Hương cho biết, hằng năm, lượng hạt điều bà nhập từ các nguồn về cơ sở để chế biến và bán ra thị trường khoảng 0,5 - 1 tấn sản phẩm vào dịp tết.

Như mọi năm, đầu tháng 12 là thời điểm khách hàng mua rất nhiều. Tuy nhiên, năm nay lượng khách mua hạt điều chỉ còn khoảng 50%, nguyên nhân chính được bà nhận định là giá hạt điều tăng cao đột biến, có thể nói là tăng kỷ lục nhất trong hàng chục năm qua. Theo đó, tùy loại hạt điều tăng từ 60.000 - 80.000 đồng/kg, tương ứng giá bán khoảng 210.000 - 240.000 đồng/kg.

Theo bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt - Giám đốc Công ty TNHH Hồng Đức (xã Kiến Đức), doanh nghiệp chuyên thu mua, chế biến và xuất khẩu hạt điều với thị trường chính là Trung Quốc. Hiện nay, mỗi năm, doanh nghiệp thu mua 12.000 tấn nguyên liệu phục vụ chế biến các dòng sản phẩm. Bà Nguyệt cho biết, năm nay, nhu cầu tiêu dùng của thị trường ngoài nước lớn, nên hạt điều rất hút hàng.

Trong khi đó, nguồn nguyên liệu trong nước những năm gần đây đều không đạt sản lượng cao, thậm chí một số năm mất mùa, năng suất chỉ đạt khoảng 30% - 50%. Bên cạnh đó, nhiều nông dân chặt bỏ cây trồng này đổi sang mô hình canh tác khác cho hiệu quả kinh tế cao hơn, càng làm hạt điều thô nguyên liệu bị thiếu hụt. Giá hạt điều thô nhập khẩu cũng tăng theo do nguồn cung giảm vì khô hạn, năng suất giảm mạnh. Giá nguyên liệu tăng sốc, doanh nghiệp sản xuất hạt điều gặp rất nhiều khó khăn.

Bà Nguyệt khẳng định, điều trồng trên vùng đất bazan ở Tây Nguyên như Lâm Đồng có những đặc trưng về độ ngon, thơm, dinh dưỡng cao, luôn được thị trường ưa chuộng. Nhưng tình trạng thiếu hụt nguyên liệu tại chỗ như hiện nay khiến doanh nghiệp gặp khó trong việc xây dựng, quảng bá, duy trì các chuỗi hàng hóa về hạt điều có tính bản địa đặc sắc. Bên cạnh đó, để bảo đảm lượng hàng qua chế biến, doanh nghiệp phải tăng nhập khẩu nguyên liệu đầu vào càng phát sinh thêm chi phí.

Đại diện một số doanh nghiệp cho rằng, cơ quan quản lý, ngành nông nghiệp và môi trường cần có sự quan tâm nhiều hơn đối với việc phát triển cây điều bởi đây là cây trồng phù hợp với nhiều vùng đất, trong đó cả vùng đất xấu. Vấn đề chính là cần tìm được bộ giống phù hợp hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu, vùng trồng, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc để đạt sản lượng.

Hồng Thoan .