Thói quen ngắt côn khi đi xe số sàn để tiết kiệm xăng: Lợi ít, hại nhiều

Nhiều tài xế lâu năm có thói quen ngắt ly hợp (côn) khi xe đang chạy với tốc độ cao để lợi dụng lực quán tính, giúp chiếc xe tiết kiệm xăng hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia về kỹ thuật ô tô, việc ngắt côn thường xuyên là hoàn toàn không nên, có thể hại phanh và côn, thậm chí gây mất an toàn trên đường.

Động tác ngắt côn - vào số chính là điểm khác biệt nhất giữa lái xe số sàn và số tự động. Ảnh minh họa

Trao đổi với VietNamNet về vấn đề này, kỹ sư ô tô Dương Trung Kiên - Giám đốc Gara ô tô Kiên Phong (Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, lái xe số sàn phức tạp hơn so với lái xe số tự động vì tài xế cần phải thao tác nhiều hơn. Trong đó, động tác ngắt côn - vào số chính là điểm khác biệt nhất giữa lái xe số sàn và số tự động.

Với những tài xế giàu kinh nghiệm, xe số sàn được cho là giúp tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe số tự động vì có thể hoàn toàn chủ động ngắt côn để đưa về số phù hợp với tốc độ và điều kiện đường sá. Trong đó không ít người thường xuyên ngắt ly hợp để xe trôi theo quán tính khi tốc độ đủ lớn.

Theo kỹ sư Kiên, thói quen này được hình thành trong quá trình học lái xe số sàn, khi đi với tốc độ thấp, số thấp mà không đỡ côn sẽ rất dễ chết máy. Thế nên các thầy dạy lái luôn có câu "côn, phanh, dừng lại". Từ đó khi lái xe, nhiều người có thói quen ngắt côn.

"Khi ngắt côn, vòng tua máy chỉ duy trì ở mức không tải, vào khoảng 700-800 vòng/phút, trên lý thuyết sẽ tiết kiệm nhiên liệu hơn so với giữ vòng tua cao, thường rơi vào khoảng trên dưới 2.000 vòng/phút. Động tác này phù hợp khi di chuyển đường dài, thoáng hoặc khi cần giảm tốc độ từ từ,... Tuy vậy, nếu quá lạm dụng việc ngắt côn sẽ gây hại cho động cơ, hộp số và thiếu an toàn", ông Kiên nói.

Cấu tạo chung của bộ ly hợp ô tô. Ảnh: Otohui

Phân tích sâu về mặt kỹ thuật, vị kỹ sư này cho rằng, cấu tạo của ly hợp ô tô số sàn gồm 3 khối chính là phần chủ động (gồm bánh đà, vỏ ly hợp, đĩa ép và giá đỡ lên vỏ ly hợp); phần bị động (gồm đĩa ma sát và trục bị động) và cơ cấu ngắt ly hợp (gồm bàn đạp, thanh nối, khớp trượt, các cần bẩy và các lò xo ép,...).

Khi đạp côn, đĩa ly hợp (lá côn) sẽ tách ra khỏi bánh đà, ngắt mô-men từ động cơ đến bánh xe. Ngược lại, khi nhả côn, bộ phận này ép sát vào bánh đà nhờ lực ma sát giúp truyền lực từ động cơ thông qua hộp số đến bánh xe, giúp xe chuyển động.

Tuy nhiên, giữa lúc đạp - nhả liên tục, do tốc độ của trục khuỷu và đĩa ly hợp khác nhau nên lá côn này liên tục bị "xoa" gây mài mòn nhanh và sinh nhiệt. Hậu quả có thể gây ra "cháy" lá côn hoặc hỏng hệ thống lò xo ép, một số trường hợp khiến côn mất tác dụng,...

Ngoài vấn đề nhanh mòn lá côn, kỹ sư Kiên cho rằng, khi ngắt côn để xe trôi, chiếc xe sẽ không còn lực hãm của động cơ, gây áp lực lớn hơn cho hệ thống phanh xe, khiến phanh bị hao mòn và nhanh hỏng. Điều này cũng có thể dẫn đến mất phanh, gây nguy hiểm và khó kiểm soát xe trong các tình huống khẩn cấp.

"Tôi cho rằng, việc ngắt côn có thể tiết kiệm được đôi chút chi phí nhiên liệu nhưng không đáng kể nếu so với việc phải thay mới cả bộ côn hoặc má phanh. Ngoài ra, nếu không có kinh nghiệm, việc ngắt côn khi đi đường cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn do mất phanh. Thế nên thói quen ngắt côn để xe trôi là lợi ít, hại nhiều", ông Kiên nhận định.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, chỉ áp dụng đạp chân côn khi chuyển số hoặc khi xe sắp dừng hẳn để tránh chết máy. Nguyên tắc khi muốn giảm tốc độ là "phanh trước, côn sau". Nếu ai vẫn quen đạp côn rồi mới phanh, cần tập làm quen lại để giúp việc lái xe được an toàn hơn.

Bạn có góc nhìn nào về câu chuyện trên? Hãy gửi ý kiến dưới phần bình luận của bài viết. Mọi câu hỏi tư vấn về sử dụng, mua bán xe xin gửi tới Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Hoàng Hiệp