Thủ tục cấp giấy phép lái tàu giảm còn 2 ngày, bổ sung nhiều tiện ích nộp hồ sơ

Theo Thông tư 33 về quản lý và khai thác vận tải đường sắt vừa được Bộ Xây dựng ban hành giữa tháng 11/2025 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, các thủ tục hành chính liên quan đến cấp giấy phép lái tàu, sát hạch và cấp lại giấy phép được điều chỉnh theo hướng đơn giản hóa, rút ngắn thời gian xử lý so với quy định hiện hành.

Theo Thông tư 33 của Bộ Xây dựng, từ năm 2026 các thủ tục hành chính liên quan cấp giấy phép lái tàu được đơn giản hóa và rút ngắn thời gian (Ảnh: minh họa).

Đối với giấy phép lái tàu, Thông tư 33 không tách riêng giấy phép dành cho đường sắt đô thị mà quy định chung cho các loại hình: Đường sắt quốc gia, đường sắt chuyên dùng, đường sắt địa phương và đường sắt đô thị, phù hợp với Luật Đường sắt 2025.

Giấy phép lái tàu có thời hạn 10 năm kể từ ngày cấp. Lái tàu chỉ được điều khiển phương tiện đã ghi trong giấy phép và phải mang theo giấy phép khi làm nhiệm vụ.

Trường hợp lái tàu không điều khiển phương tiện trong 12 tháng liên tục, giấy phép sẽ mất hiệu lực; nếu muốn đảm nhiệm lại chức danh này, người lái tàu phải thực hiện thủ tục theo quy định.

Lái tàu trên đường sắt quốc gia được phép điều khiển phương tiện tương ứng trên đường sắt chuyên dùng hoặc địa phương nhưng phải được doanh nghiệp khai thác tại các tuyến này kiểm tra nghiệp vụ trước khi vận hành.

Thông tư 33 cũng sửa đổi tên gọi một số thủ tục hành chính. Thủ tục "Cấp giấy phép lái tàu cho lái tàu trên các tuyến đường sắt đang khai thác" được đổi thành "Cấp giấy phép lái tàu cho lái tàu trên phương tiện giao thông đường sắt đang khai thác" để phản ánh đúng bản chất của việc cấp phép.

Tương tự, thủ tục cấp giấy phép cho lái tàu đầu tiên trên tuyến đường sắt đô thị mới đưa vào khai thác cũng được điều chỉnh thành thủ tục cấp phép cho lái tàu đầu tiên trên phương tiện có công nghệ mới lần đầu đưa vào vận hành.

Hồ sơ đề nghị cấp, sát hạch hoặc cấp lại giấy phép có thể nộp bằng bản điện tử hoặc bản giấy, đều có giá trị pháp lý như nhau. Doanh nghiệp và cá nhân có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại bộ phận một cửa, qua dịch vụ công trực tuyến hoặc thông qua hệ thống bưu chính, tạo thuận lợi hơn trong quá trình thực hiện thủ tục.

Một điểm đáng chú ý khác là quy trình cấp phép được đơn giản hóa khi cơ quan cấp giấy phép không phải thành lập Hội đồng sát hạch như trước, mà chỉ thực hiện việc đánh giá hồ sơ và giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường mạng. Nhờ đó, toàn bộ quy trình đáp ứng yêu cầu xử lý thủ tục hành chính theo hình thức trực tuyến hoàn toàn.

Về thời gian xử lý, Thông tư 33 rút ngắn thời gian thực hiện đối với thủ tục cấp và cấp lại giấy phép lái tàu, giảm từ 3 ngày xuống còn 2 ngày.

Quy trình sát hạch cũng được điều chỉnh theo hướng giảm bớt các cuộc họp của hội đồng sát hạch, đồng thời bỏ hình thức thi viết, chỉ áp dụng thi trắc nghiệm trên giấy hoặc máy tính nhằm tăng tính khách quan và nâng cao phạm vi đánh giá kiến thức của thí sinh.

Thông tư cũng phân cấp mạnh cho địa phương trong quản lý nhân viên đường sắt địa phương và đường sắt chuyên dùng.

Theo đó, Cục Đường sắt Việt Nam sẽ thực hiện cấp, cấp lại và thu hồi giấy phép lái tàu trên đường sắt quốc gia; còn Chủ tịch UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm tương tự đối với đường sắt địa phương và đường sắt chuyên dùng, phù hợp với Luật Đường sắt 2025.

Kỳ Nam