Thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam

Mục tiêu của sáng kiến là giúp tăng cường hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao vị thế của các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các công ty khởi nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh, giải quyết các thách thức xã hội, đồng thời đóng góp vào tăng trưởng kinh tế bền vững và bao trùm. Sáng kiến hỗ trợ mục tiêu của Việt Nam trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

Lễ ký Hợp đồng viện trợ ODA không hoàn lại “Phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Việt Nam” với sự tham gia của Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki, bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện Cơ quan phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) tại Việt Nam và ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC). (Ảnh: UNDP Việt Nam)

Dự án tập trung vào tăng cường hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia với phương pháp tiếp cận hệ thống, thu hút sự tham gia của các bên liên quan gồm các cơ quan chính phủ, các nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm, vườn ươm doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, và các nhà khởi nghiệp. Bên cạnh việc hỗ trợ những chủ thể này và thúc đẩy sự kết nối giữa họ, dự án cũng hướng đến xây dựng môi trường thuận lợi thông qua việc hoàn thiện chính sách, khuôn khổ pháp lý, hỗ trợ tài chính, tiếp cận thị trường và phát triển văn hóa đổi mới sáng tạo.

Dự án đặc biệt chú trọng đến vấn đề trao quyền cho phụ nữ, xóa bỏ rào cản đối với sự tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo thông qua các đánh giá và mạng lưới hỗ trợ. Thông qua các hoạt động phân tích dữ liệu và nâng cao tiếng nói của phụ nữ, dự án đặt mục tiêu thu hút its nhất 30% doanh nghiệp khởi nghiệp do phụ nữ lãnh đạo vào các sáng kiến quan trọng, tích hợp các quan điểm đa dạng vào quá trình đổi mới sáng tạo.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện UNDP tại Việt Nam, phát biểu tại buổi lễ. (Ảnh: UNDP Việt Nam)

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện UNDP tại Việt Nam, phát biểu: “Dự án được triển khai vào thời điểm quan trọng đúng lúc Việt Nam ưu tiên đầu tư và tạo đột phá trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để thúc đẩy tăng trưởng cao và bền vững.” Bà Khalidi khẳng định cam kết của UNDP trong việc thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Bà cho biết: “Thông qua việc mở rộng cơ hội tiếp cận vốn, nâng cao kỹ năng và thúc đẩy hợp tác, dự án sẽ giúp phát huy tối đa tiềm năng của các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam.”

Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki chia sẻ: “Tôi tin tưởng vào sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa của Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai nước chúng ta. Nhật Bản đã xác định chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo là một trong những lĩnh vực hợp tác trọng điểm, điều này có nghĩa là chúng tôi sẽ tập trung hợp tác với Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) – một tổ chức mang tính biểu tượng thúc đẩy tiến trình này. Tôi tin rằng việc triển khai dự án viện trợ không hoàn lại dành cho NIC với sự hợp tác của UNDP – tổ chức có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm đặc biệt trong lĩnh vực này – là bước đi rất kịp thời trong giai đoạn phát triển quan trọng này của Việt Nam.” Đại sứ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của đầu tư tạo tác động xã hội nhằm giải quyết các thách thức mà Việt Nam đang đối mặt.

Dự án có thời gian thực hiện 18 tháng, tập trung vào ba kết quả chính:

Tạo môi trường đầu tư thuận lợi: Hỗ trợ thành lập Quỹ Đổi mới Sáng tạo Việt Nam (VIF) trực thuộc NIC, xây dựng mô hình vận hành vững chắc theo các mô hình quốc tế, bao gồm các chỉ số đo lường tiến độ rõ ràng.

Củng cố hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia: thông qua tăng cường sự hợp tác và kết nối giữa các cơ quan chính phủ, giới học thuật, viện nghiên cứu và doanh nghiệp thông qua các quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác quốc tế. Một phần quan trọng của sáng kiến này là thành lập Trung tâm Ươm tạo (không gian làm việc chung) tại NIC Hòa Lạc, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển nhanh hơn bằng phương pháp thiết kế và thử nghiệm, đồng thời thúc đẩy đồng đổi mới bằng cách kết nối doanh nghiệp Việt Nam với các tổ chức quốc tế để giải quyết các thách thức xã hội.

Nâng cao kỹ năng và năng lực đổi mới sáng tạo: Triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu về quản trị đổi mới sáng tạo và tư duy thiết kế, hợp tác với các tổ chức hàng đầu, nhằm trang bị cho doanh nghiệp, trung tâm đổi mới sáng tạo và cán bộ chính phủ những công cụ cần thiết để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Dự án tập trung vào tăng cường hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia với phương pháp tiếp cận hệ thống, thu hút sự tham gia của các bên liên quan gồm các cơ quan chính phủ, các nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm, vườn ươm doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, và các nhà khởi nghiệp. (Ảnh: UNDP Việt Nam)

Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, phát biểu: "Đây là dấu mốc quan trọng trong chặng đường hợp tác lâu dài và hiệu quả giữa các đối tác Nhật Bản, UNDP và Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia. Các kết quả của Dự án là hết sức thực tiễn, đáp ứng đúng yêu cầu của Trung tâm trong năm 2025 và 2026, đặc biệt là việc hoàn thiện mô hình Quỹ Đổi mới sáng tạo Quốc gia và thiết lập một không gian làm việc chung tại NIC Hòa Lạc, với tầm nhìn đưa NIC Hòa Lạc trở thành điểm đến của đổi mới sáng tạo quốc gia và khu vực".

Dự án hướng tới các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs), đặc biệt là SDG 8 – Việc làm bền vững và tăng trưởng kinh tế; SDG 9 – Công nghiệp, đổi mới sáng tạo và hạ tầng; và SDG 12 – Sản xuất và tiêu dùng có trách nhiệm. Dự án cũng nhất quán với Chương trình Hợp tác Quốc gia của UNDP tại Việt Nam, lấy thịnh vượng cho tất cả mọi người và đổi mới sáng tạo là những động lực quan trọng để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

PV