Thuyền viên Việt Nam gặp khó khi nhập cảnh vào cảng biển Nga

Nhiều thuyền viên Việt Nam bị phạt nặng do vướng mắc thủ tục hộ chiếu thuyền viên khi nhập cảnh vào cảng biển Nga - Ảnh minh họa

Thuyền viên Việt đối mặt nguy cơ bị trục xuất

Cục Hàng hải VN vừa có văn bản báo cáo Bộ GTVT về việc thuyền viên Việt Nam sử dụng hộ chiếu phổ thông gặp khó khăn khi nhập cảnh vào cảng biển của Cộng hòa liên bang Nga.

Văn bản do Phó Cục trưởng Bùi Thiên Thu ký cho biết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thuyền viên, doanh nghiệp (DN) và triển khai thực hiện Bộ Luật Hàng hải Việt Nam 2015, Bộ GTVT đã bãi bỏ các quy định về hộ chiếu thuyền viên, thủ tục cấp, cấp lại hộ chiếu thuyền viên.

Theo Cục Hàng hải, trước khi Bộ Luật Hàng hải Việt Nam 2015 có hiệu lực, Cục Hàng hải đã chủ động làm việc với các cơ quan liên quan để thống nhất thực hiện quy định từ ngày 1/7/2017, Cục Hàng hải VN dừng cấp hộ chiếu thuyền viên. Thuyền viên Việt Nam sẽ sử dụng hộ chiếu phổ thông hoặc hộ chiếu thuyền viên còn hạn để xuất nhập cảnh bằng đường biển.

“Quy định này đã được thông báo rộng rãi đến tất cả các chủ tàu, tổ chức quản lý thuyền viên. Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao đã gửi công hàm đến cơ quan đại diện Ngoại giao của Việt Nam để thông báo với tất cả các nước, vùng lãnh thổ. Công tác triển khai quy định của pháp luật liên quan đến hộ chiếu thuyền viên được triển khai một cách đồng bộ, về cơ bản không xảy ra ách tắc, khó khăn đối với chủ tàu, thuyền viên”, văn bản nêu.

Tuy nhiên, Cục Hàng hải cho biết, theo phản ánh của một số chủ tàu và Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga, khi thuyền viên Việt Nam nhập cảnh vào các cảng của Nga (đặc biệt là các cảng vùng Viễn Đông của Nga như: Vladivostoc, Nakhodka,…), cơ quan chức năng của Nga đã căn cứ vào Hiệp định song phương giữa Nga và Việt Nam để xử phạt các thuyền viên không có hộ chiếu thuyền viên hoặc sử dụng hộ chiếu phổ thông không có Visa. Số tiền phạt ngày càng nặng hơn, thậm chí, đã có thuyền viên bị khuyến cáo sẽ bị tạm giữ hoặc trục xuất nếu tiếp tục tái phạm.

“Điều này gây ảnh hưởng lớn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN vận tải biển và cung ứng thuyền viên của Việt Nam cũng như ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý thuyền viên Việt Nam khi tàu vào các cảng của Nga”, Cục Hàng hải VN khẳng định.

Chia sẻ thêm với Báo Giao thông, đại diện Phòng Pháp chế, Cục Hàng hải VN thừa nhận, việc bỏ thủ tục hộ chiếu thuyền viên là một trong những đột phá lớn khi Bộ Luật Hàng hải VN có hiệu lực, song việc cơ quan chức năng Nga chưa áp dụng quy định này khiến sự đột phá đó vẫn có “điểm mờ”.

“Theo Hiệp định hàng hải thương mại và Hiệp định về điều kiện đi lại của công dân được ký kết giữa hai nước Việt Nam - Nga năm 1993, thuyền viên Việt Nam vào Nga và thuyền viên Nga vào Việt Nam phải có hộ chiếu thuyền viên.

Dù Bộ Luật Hàng hải Việt Nam 2015 đã bỏ đi quy định đó nhưng về nguyên tắc Hiệp định cao hơn Luật nội địa nên phía Nga vẫn áp dụng hiệp định đang có hiệu lực khiến thuyền viên gặp Việt Nam gặp khó khăn”, đại diện này nói.

Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) cùng các cơ quan liên quan đang tích cực đàm phán, sửa đổi Hiệp định song phương với Nga để khơi thông thủ tục cho thuyền viên Việt Nam - Ảnh minh họa

Đàm phán hiệp định chưa có hồi kết do khác biệt hệ thống pháp luật

Cục Hàng hải VN cho biết, thời gian qua, cùng với việc khuyến cáo với các chủ tàu khi đưa tàu, thuyền viên đến các cảng nước ngoài cần tìm hiểu kỹ và tuân thủ các quy định pháp luật nói chung, quy định về hộ chiếu nói riêng của nước sở tại, thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT, Cục Hàng hải VN đã có công hàm gửi Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam thông báo sự thay đổi của pháp luật Việt Nam về sử dụng hộ chiếu thuyền viên và đề xuất đàm phán, sửa đổi Hiệp định thương mại.

Sau đó, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam đã có công hàm trả lời, kiến nghị đẩy mạnh công tác đàm phán, sửa đổi hiệp định giữa hai nước về điều kiện đi lại của công dân, trong đó có trù định việc miễn thị thực đối với công dân hai quốc gia là thành viên thủy thủ đoàn tàu biển - Những người có hộ chiếu phổ thông còn giá trị.

Tuy nhiên, ngày 25/7 vừa qua, Cục Hàng hải VN nhận được văn bản của Cục Lãnh sự thông báo quan điểm của Bộ Ngoại giao Nga về việc theo pháp luật của Nga, công dân nước ngoài nhập cảnh Nga phải có thị thực, trừ trường hợp Điều ước quốc tế mà Nga ký với phía nước ngoài có quy định khác. Cục Lãnh sự khuyến cáo, quá trình đàm phán Hiệp định thay thế hiệp định về điều kiện đi lại giữa công dân hai nước 1993 nhiều khả năng sẽ bị kéo dài vì khác biệt hệ thống pháp luật.

Trước diễn biến đó, Cục Hàng hải VN đề nghị Bộ GTVT có ý kiến với Bộ Ngoại giao thúc đẩy tiến độ sửa đổi bổ sung Hiệp định về điều kiện đi lại của công dân hai nước để phù hợp với quy định mới của pháp luật Việt Nam. Đặc biệt, trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi hiệp định với phía Nga, Bộ Ngoại giao cần đề nghị phía Nga có những giải pháp phù hợp để tạo thuận lợi cho thuyền viên Việt Nam sử dụng hộ chiếu phổ thông theo tàu vào các cảng của Nga.

Cục Hàng hải cũng kiến nghị Bộ GTVT cho ý kiến chỉ đạo về chủ trương cấp hộ chiếu thuyền viên cho thuyền viên Việt Nam có nhu cầu để tháo gỡ khó khăn trước mắt cho thuyền viên khi xuất nhập cảnh vào các cảng biển của Nga.

Nam Khánh