Tiến Linh - kẻ lỡ hẹn Thường Châu giành Quả bóng vàng

Ngày Tiến Linh lỡ hẹn với Thường Châu, nếu có người bảo Linh rồi sẽ thành công hơn bất kỳ tiền đạo nào của U23 Việt Nam năm ấy, ai dám tin?

Ngày 28/1 năm 2018, sân bay Nội Bài, chuyên cơ mang số hiệu VJ7269 đưa U23 Việt Nam về nước sau chiến tích lịch sử ở Giải U23 châu Á tại Thường Châu (Trung Quốc). Chờ họ là hàng triệu người hâm mộ.

Cùng ngày hôm đó, phi trường Tân Sơn Nhất, một chuyến bay khác đưa Nguyễn Tiến Linh sang Singapore để phẫu thuật chấn thương cổ chân. Ngày Linh đi, không kèn, không trống, không một dòng tin.

Chuyện có thể đã khác.

Linh lẽ ra đã hiện diện tại Nội Bài.

Nhưng một chấn thương buộc anh chia tay U23 Việt Nam hồi tháng 12/2017. Kỳ tích Thường Châu, tên Linh không có trong danh sách.

Nhớ lại chuyện xưa, bố Tiến Linh, ông Nguyễn Tiến Quyền, nói với Tri Thức - Znews: “Lúc Linh nhắn tin con vừa đáp xuống sân bay Singapore thì truyền hình trực tiếp quay cảnh U23 Việt Nam mang huy chương, cũng xuống máy bay. Trùng hợp không? Một bên thì người ta đón rước quá trời, bên kia thì chuẩn bị lên bàn mổ. Tôi ngồi xem mà nước mắt giàn giụa, mừng cho đội tuyển và tủi cho con mình. 7 năm rồi mà vẫn nhớ như in”.

Những ngày mùa xuân đáng nhớ ấy, nếu có người bảo Linh rồi sẽ thành công hơn bất kỳ tiền đạo nào của lứa Thường Châu, ai dám tin?

Bố mẹ Tiến Linh đều là người Bắc. Nhưng Linh thì nói giọng nửa Bắc, nửa Nam.

Linh có cái giọng nửa Bắc, nửa Nam bởi anh chỉ ở Hải Dương tới năm 6 tuổi. Ngôi sao tương lai của tuyển Việt Nam sinh năm 1997 tại Cẩm Giàng, Hải Dương. Năm Linh hai tuổi, mẹ anh, bà Hà Thị Mai, lên đường đi xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc.

“Ở nhà cấy một mẫu ruộng thì cả năm được bao nhiêu? Được 3 triệu. Thế nên, tôi gửi con cho ông bà hai bên rồi đi Hàn. Ngày ấy nào phải như bây giờ. Mỗi lần muốn gọi điện cho con thì phải báo về trước, hẹn cả tiếng rồi mới gặp được. Gọi xong rồi thì cả đêm không ngủ được. Cứ nhìn lên trời rồi khóc, nhìn lên trời rồi tự hỏi rằng bao giờ mới được về, bao giờ mới gặp lại con”, bà Mai nhớ lại.

Đến 4 tuổi, Linh tiếp tục xa bố khi ông Quyền vào Bình Dương làm thuê. Cậu bé Tiến Linh ở lại quê nhà với ông bà nội.

Chưa đầy 5 tuổi, Linh đã là nhân vật chính, chứng kiến hai làn sóng dịch chuyển lao động lớn của nền kinh tế thời bấy giờ. Theo số liệu của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trong giai đoạn 2001-2005, riêng Hải Dương có hơn 11.000 nghìn người đi xuất khẩu lao động, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp, mang về những kết quả to lớn về kinh tế xã hội. Nhưng đồng nghĩa với nó, rất nhiều đứa trẻ như cậu bé Linh bị bỏ lại phía sau.

Đến năm 6 tuổi, ông Quyền quyết định đón Tiến Linh vào Nam. Hai cha con gà trống nuôi nhau.

Năm Tiến Linh 9 tuổi, bà Mai mới trở về. Xa mẹ từ ngày còn thơ nên với Linh, lần gặp ấy ngỡ như lần đầu: “Em vẫn nhớ mình đang ở trong một căn phòng rất chật chội, em nghe thấy tiếng nói của một phụ nữ. Thế là em chạy ra xem ai. Gặp mẹ, em hỏi câu đầu tiên: Cô là ai? Rồi cả hai mẹ con cùng ngơ ngác.”

Mãi lúc sau, bố Linh về tới nhà, cậu mới biết đấy là mẹ mình. 7 năm xa cách, cậu bé ngày nào đã quên cả khuôn mặt mẹ.

Phòng tắm nhà Linh ngày ấy chỉ ngăn với bếp bằng một miếng tôn. Vừa tắm, Linh vừa kêu: “Mẹ ơi lạnh quá”. Cô Mai ở ngoài tưởng con trai tắm phải nước lạnh. Không phải vậy, Linh giả vờ kêu lạnh là để được nói hai tiếng “Mẹ ơi”. Bao năm không kêu một tiếng, hai chữ “Mẹ ơi” giờ nói ra còn ngượng miệng. Linh bảo “giả vờ thế để được gọi mẹ”.

Để Linh theo nghiệp bóng đá là quyết định đầy trăn trở với cả gia đình bởi ngày nhỏ, Linh học khá tốt. So với nhiều nghề khác, con đường bóng đá quá dài, quá nhiều thử thách. Bản thân Bình Dương cũng không phải một lò đào tạo hàng đầu so với hệ thống học viện trẻ đang nổi như cồn những năm 2010.

Với riêng bà Mai, đấy còn là một cân nhắc mang nặng tình riêng. Bao nhiêu xa cách, hai mẹ con mới đoàn tụ được vài năm. Bà không nỡ phải xa con một lần nữa, không nỡ đẩy cậu bé mới mới 12, 13 tuổi bước vào trường đời. “Mẹ con tôi xa nhau quá lâu rồi”, mẹ Tiến Linh giải thích.

Nhưng rồi điều phải đến cũng đến, Linh một mình đi thi và trúng tuyển. Ông Quyền bảo cho Linh đi “để không phải hối hận điều gì sau này”.

12 tuổi, Linh đặt chân vào lò đào tạo trẻ của CLB Bình Dương.

Nhưng đường đến với vinh quang không trải rộng ngay lập tức.

Vị đắng của cuộc sống xa nhà, khốc liệt của cuộc cạnh tranh vị trí đã đến rất nhanh. “Kỹ năng của cậu ấy lúc đó chưa có gì”, HLV Trương Văn Dũ, người trực tiếp huấn luyện Tiến Linh ở đội trẻ Bình Dương, nhớ lại.

“Ấn tượng đầu tiên về Linh là thể hình. Còn kỹ năng thì chưa có nhiều, lại hơi nhút nhát. Mấy năm đầu của Linh vất vả lắm, cậu ấy còn phải ngồi dự bị ở đội trẻ mà. Mãi tới khi gần lên U19, Linh mới bắt đầu tiến bộ”.

Lần ngồi dự bị ấy là tại vòng loại một kỳ U13 Quốc gia. Tiến Linh không được đăng ký, chỉ xem đồng đội thi đấu từ khán đài. Cậu ngồi trên trên sân Thống Nhất (TP.HCM), vừa khóc vừa nghĩ: “Sao thấy đi đá bóng cực quá, phải chi nghe lời mẹ ở nhà thì đâu khổ thế này”.

10 ngày đầu ở đội, ngày nào Linh cũng khóc. Sợ bố mẹ lo lắng, Linh không dám kể bố mẹ nghe chuyện phải ngồi dự bị ở đội trẻ. Ông Quyền, bà Mai vẫn đinh ninh con trai đang được chơi bóng như ước nguyện.

Bước ngoặt của Tiến Linh ở Bình Dương chỉ đến trong những năm cuối đào tạo trẻ. Sự dìu dắt từ các thầy, nỗ lực của bản thân và đặc biệt là vai trò của ông Đặng Trần Chỉnh, người khi đó là Giám đốc kỹ thuật của hệ thống trẻ, đã giúp lứa 1997 của Tiến Linh trụ lại được. Ngày đội trẻ bị dọa cho giải thể, ông Chỉnh từng lấy danh dự cá nhân, hứa sẽ xây dựng một lứa cầu thủ chất lượng. “Tụi này tiềm năng quá, để các em về uổng lắm”, ông Chỉnh phân trần.

Không có lời hứa ấy thì không có Tiến Linh ngày nay. Sau này kể lại, Linh bảo “lúc ấy mà nghỉ, chắc đi làm bảo vệ trong khu công nghiệp quá”.

Năm 2016, Tiến Linh được đôn lên V.League. Trong tập thể đầy sao của đội bóng đất Thủ, Linh nhận những cơ hội đầu tiên. Nhưng 4 bàn sau hai mùa là không đủ để cậu bé sinh năm 1997 tạo khác biệt giữa bức tranh rực rỡ của bóng đá Việt Nam.

Giai đoạn 2015-2017 là thời điểm xuất sơn đồng loạt của hàng chục tài năng lớn tới từ HAGL, CLB Hà Nội, Viettel, PVF... Riêng ở tuyến trên, U23 Việt Nam lúc ấy có Nguyễn Công Phượng, Hà Đức Chinh, Phan Văn Đức, Hồ Tuấn Tài... Tất cả đều là trụ cột tại CLB, ngôi sao của U23 hay thậm chí cả tuyển lớn.

Linh năm ấy không rực rỡ như Công Phượng, chẳng được ưu ái cỡ Đức Chinh, không phải biểu tượng cho một xứ sở như Văn Đức. Tại Bình Dương hay trên tuyển, Linh đều là vai phụ cho Nguyễn Anh Đức, người đàn anh khi ấy đang trên đỉnh cao sự nghiệp. Vài bàn ở Bình Dương cùng những dấu ấn tại các giải trẻ là hành trang quá khiêm nhường cho Tiến Linh trên tuyển lớn.

Việc không thể góp mặt cùng U23 Việt Nam trong hành trình Thường Châu càng khiến Linh gặp vô vàn khó khăn khi lên tuyển.

Hãy phân tích hoàn cảnh lúc ấy. Lứa Thường Châu trở về và ngay lập tức mang cơn sốt bóng đá tới thảm cỏ V.League. Còn Tiến Linh thì vẫn trong thời gian điều trị chấn thương. Anh chỉ chơi trận đầu tiên của mùa giải vào tháng 5. Tại đội tuyển, Linh gia nhập khi tập thể đã định hình xong lối chơi, các vị trí đều đã “có chủ”. Đá cắm thì phải xếp sau Anh Đức, đá lùi, dạt cánh thì có Công Phượng, Văn Đức. Họ đều đang ở đỉnh cao phong độ. Bởi vậy, Linh phải đứng sau.

Nhưng cũng chính mùa V.League ấy, Linh đã chơi bóng như thể trút hết những ấm ức. Anh lột xác hoàn toàn trong vai trò trung phong cắm với 15 bàn dù chỉ đá chính 13 trận. Cậu bé 21 tuổi bỏ xa tất cả ngôi sao của lứa Thường Châu, đứng đầu trong nhóm nội binh và chỉ kém Vua phá lưới Ganiyu Oseni 2 bàn. Lịch sử hai thập kỷ của V.League mới chứng kiến 3 tuyển thủ Việt Nam chạm mốc 15 bàn, người trẻ nhất là Tiến Linh, năm ấy 21 tuổi.

Tiếc rằng từng ấy nỗ lực vẫn chưa đủ để Linh chiếm suất đá chính tại đội tuyển quốc gia. Trợ lý ngôn ngữ Lê Huy Khoa nhớ lại: “Giai đoạn đầu Linh lên, lối chơi của bạn ấy rất thong dong, không phù hợp với bóng đá hiện đại. Kiểu chơi của Linh là nhạy cảm kiểu tiền đạo truyền thống, sẽ chờ một cơ hội nào đấy để bùng nổ chứ bạn ấy không phải là mẫu lăn xả, tranh chấp này kia”.

Giai đoạn ấy, hai nhân vật được ưu ái cho vị trí đá cắm là Anh Đức và Đức Chinh. Ông Park chọn người đầu tiên khi cần một sát thủ săn bàn, chọn người thứ hai lúc cần một chiến binh, sẵn sàng hy sinh vì tập thể. Chứng kiến điều đó, Linh hiểu anh phải thay đổi.

Tiền đạo của CLB Bình Dương bắt đầu tham gia nhiều hơn vào lối chơi, tích cực di chuyển, tích cực chạy chỗ, chủ động trở về phòng ngự. Anh khiến cả HLV Park Hang-seo và trợ lý Lee Young-jin phải dành nhiều lời khen: “Chơi hậu vệ rất hay ở cột một, đánh đầu phá bóng tốt như trung vệ”.

“Cậu ấy đã thay đổi hoàn toàn từ góp ý của các thầy. Thái độ đó mới là thứ quyết định thành công của Tiến Linh. HLV Lee khi ấy luôn đánh giá Tiến Linh là tiền đạo bén nhất Việt Nam trong khoảng 5-7 năm đổ lại, toàn diện về mọi kỹ năng dứt điểm, từ đầu tới cả hai chân. Nhìn lờ đờ thế thôi chứ cứ nhồi bóng cho Linh, bạn ấy sẽ biết phải làm gì. Qua thời gian, cậu ấy đã thay đổi hoàn toàn”, ông Khoa nhớ lại.

Thời gian mà ông Khoa nhắc tới chỉ bằng vài câu, thực tế đã kéo dài gần hai năm. Ông Park tới Việt Nam hồi tháng 10/2017 thì tới tháng 9/2019, Tiến Linh mới chinh phục được người thầy, bắt đầu bằng những trận đá chính liên tiếp tại vòng loại World Cup 2022.

Nhưng cũng từ đó, anh không dừng lại nữa.

Minh Chiến

Đồ họa: Trần Vi