Tình thế xoay chuyển tại dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài

Phối cảnh cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

TP.HCM hỗ trợ Tây Ninh 1.806 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng

Từ nguy cơ chậm tiến độ, thậm chí có thể lỡ hẹn mốc khởi công vào tháng 3/2026, Dự án Đầu tư đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài đã vượt qua nhiều trở ngại lớn, đặc biệt là việc bố trí thêm vốn để giải phóng mặt bằng đoạn qua tỉnh Tây Ninh.

Mới đây, HĐND TP.HCM thông qua chủ trương hỗ trợ 1.806 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Thành phố để hỗ trợ tỉnh Tây Ninh thực hiện giải phóng mặt bằng tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Sự hỗ trợ này mang tính chất đặc biệt, bởi đây là dự án liên vùng quan trọng. Việc đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng không chỉ giúp dự án sớm khởi công, mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM và Tây Ninh.

Ban đầu, Dự án thành phần 4 - Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn qua tỉnh Tây Ninh chỉ được phê duyệt với tổng mức đầu tư 1.504 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, phương án bồi thường phải điều chỉnh, khiến tổng kinh phí tăng lên 3.749 tỷ đồng. Số vốn thực hiện lớn, trong khi tỉnh Tây Ninh chỉ có khả năng tự cân đối 439 tỷ đồng, nên đã đề nghị TP.HCM hỗ trợ 1.806 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng nhằm bảo đảm tiến độ khởi công.

Theo UBND TP.HCM, do Dự án có tính chất kết nối liên vùng, giúp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực Đông Nam Bộ, nên việc hỗ trợ vốn cho Tây Ninh vẫn tuân thủ theo quy định tại điểm d, khoản 5, Điều 9, Luật Ngân sách nhà nước, cho phép địa phương này sử dụng chi đầu tư phát triển để hỗ trợ các tỉnh khác khi đầu tư dự án liên vùng và công trình trọng điểm.

Nguồn vốn bổ sung được trích từ vốn dự phòng ngân sách TP.HCM năm 2025. Sau điều chỉnh, quỹ dự phòng của TP.HCM còn hơn 5.479 tỷ đồng, nên đủ khả năng hỗ trợ Tây Ninh. TP.HCM thống nhất hỗ trợ bằng tiền thay vì trực tiếp đầu tư, nhằm rút ngắn thủ tục và đảm bảo kịp thời khởi công phần đường cao tốc vào tháng 3/2026.

Nhiều khung pháp lý đan xen

Dự án đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài được chia làm 4 dự án thành phần gồm: Dự án thành phần 1 - Xây dựng phần đường cao tốc; Dự án thành phần 2 - Xây dựng đường gom dân sinh, cầu vượt); Dự án thành phần 3 - Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn qua TP.HCM; Dự án thành phần 4 - Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn qua tỉnh Tây Ninh.

Ông Lê Ngọc Hùng, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (gọi tắt là Ban Giao thông) cho biết, kể từ khi Dự án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 8/2024, hai địa phương đã đẩy nhanh tiến độ, rút ngắn thời gian thực hiện dự án bằng việc trình thẩm định, phê duyệt ranh giải phóng mặt bằng Dự án thành phần 3 trước khi phê duyệt Dự án thành phần 1. Còn Dự án thành phần 2 đã tổ chức đấu thầu trước một số gói thầu tư vấn và rà phá bom mìn...

“Đến nay, Dự án thành phần 2 đã triển khai công tác đấu thầu để lựa chọn nhà thầu thi công và dự kiến khởi công các gói thầu xây lắp ngày 19/12/2025”, ông Hùng thông tin.

Chia sẻ về những khó khăn khi triển khai dự án, ông Lê Ngọc Hùng cho biết, do dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài thuộc nhóm A, nên không được áp dụng cơ chế đặc thù để chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, thi công. Bên cạnh đó, dự án triển khai trong giai đoạn các luật, nghị định, thông tư có nhiều thay đổi nên quá trình lập, trình thẩm định, phê duyệt mỗi dự án thành phần lại áp dụng nhiều quy định pháp luật khác nhau. Chẳng hạn, Dự án thành phần 1 áp dụng các quy định pháp luật liên quan đối với dự án đối tác công - tư (PPP); các dự án thành phần 2, 3, 4 áp dụng các quy định pháp luật liên quan đối với dự án đầu tư công.

Tuy nhiên, vượt qua các khó khăn, đến nay, việc chuẩn bị đầu tư dự án cao tốc quan trọng này không còn nhiều trở ngại.

Đối với công tác lựa chọn nhà thầu xây dựng phần đường cao tốc, hiện có 3 nhà đầu tư nộp hồ sơ quan tâm, trong đó có 2 nhà đầu tư nước ngoài. Hiện UBND TP.HCM đang xem xét lựa chọn nhà đầu tư có năng lực và dự kiến khởi công gói thầu chính vào tháng 3/2026.

Về giải phóng mặt bằng, sau khi hỗ trợ vốn cho tỉnh Tây Ninh, hai địa phương đang chi trả tiền bồi thường cho người dân để bàn giao mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công.

Đối với nguồn vật liệu xây dựng như cát xây dựng, đất đắp, đá các loại... qua khảo sát tại tỉnh Tây Ninh thì cơ bản đáp ứng nhu cầu xây dựng dự án.

Từ một dự án đứng trước nguy cơ chậm tiến độ, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài nay đã hội tụ đầy đủ các yếu tố cần thiết để bước vào giai đoạn tăng tốc, hoàn thành thông xe vào cuối năm 2027.

Lê Quân