Tổng thống và các quan chức Hàn Quốc đang đối mặt với cuộc điều tra gì?

Các cơ quan điều tra, bao gồm công tố viên, cảnh sát và Văn phòng Điều tra Tham nhũng dành cho quan chức cấp cao, đã mở cuộc điều tra đối với Tổng thống Yoon và các quan chức này với cáo buộc nổi loạn, lạm dụng quyền lực và các tội danh khác.

Truyền hình phát sóng Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol phát biểu trước toàn quốc, tại một nhà ga xe lửa ở Seoul, ngày 7/12. Ảnh: Reuters

Những ai đang bị điều tra?

Ngoài Tổng thống Yoon, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong Hyun, cựu Bộ trưởng Nội vụ Lee Sang Min và Tổng tư lệnh quân đội Park An Su, người được bổ nhiệm làm tư lệnh thiết quân luật, cũng đang bị điều tra.

Các chỉ huy từ Bộ Tư lệnh Phòng thủ Thủ đô, Bộ Tư lệnh Chiến tranh Đặc biệt và Bộ Tư lệnh Phản gián Quốc phòng, cùng một số tướng lĩnh quân đội và quan chức cảnh sát cấp cao, bao gồm cảnh sát trưởng quốc gia và cảnh sát trưởng Seoul, bị cáo buộc có liên quan đến kế hoạch thiết quân luật.

Đảng Dân chủ đối lập chính đã đệ đơn khiếu nại Thủ tướng Han Duck Soo vì không ngăn chặn được nỗ lực ban hành thiết quân luật của ông Yoon. Các ông Yoon, Kim, Lee, các cảnh sát trưởng quốc gia và Seoul, cùng 10 chỉ huy quân đội đã bị cấm xuất cảnh.

Các công tố viên đã triệu tập ông Kim để thẩm vấn lần thứ ba vào ngày 9/12, sau khi bắt giữ ông hôm trước, đồng thời tiến hành đột kích vào các trụ sở và văn phòng của Bộ Tư lệnh Phản gián Quốc phòng. Cảnh sát cũng đột kích Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Phòng thủ Thủ đô vào ngày 12/12 nhằm thu giữ các tài liệu và điện thoại của ông Kim.

Ai lãnh đạo cuộc điều tra?

Văn phòng Công tố Tối cao đã thành lập một cơ quan điều tra đặc biệt, bao gồm khoảng 50 công tố viên và điều tra viên, cùng một chục công tố viên quân sự, để xét xử vụ án. Cảnh sát quốc gia cũng đã thành lập một nhóm điều tra với khoảng 150 sĩ quan. Văn phòng Điều tra Tham nhũng dành cho Cán bộ cấp cao (CIO) đã mở cuộc điều tra riêng liên quan đến các quan chức cảnh sát cấp cao.

Trong bối cảnh lo ngại về sự cạnh tranh giữa các cơ quan điều tra, một nhóm điều tra chung đã được thành lập giữa cảnh sát, CIO và Bộ Quốc phòng Hàn Quốc. Ông Oh Dong Woon, người đứng đầu CIO, cho biết các cuộc đàm phán với các công tố viên đang diễn ra, nhưng có thể sẽ không có kết luận ngay lập tức.

Những hình phạt nào đang được đề xuất?

Các quan chức này có thể phải đối mặt với các cáo buộc nổi loạn, lạm dụng quyền lực và cản trở quyền thực thi pháp luật của người khác. Nếu bị kết tội về tội lãnh đạo nổi loạn, hình phạt có thể từ tử hình đến tù chung thân, có thể kèm theo lao động tù.

Những người tham gia âm mưu nổi loạn có thể đối mặt với án tù từ 5 năm trở lên. Lạm dụng quyền hạn có thể bị phạt tù dưới 5 năm hoặc phạt tiền lên tới 10 triệu won (khoảng 7.000 USD), trong khi việc cản trở quyền của người khác có thể bị phạt tù dưới 5 năm hoặc phạt tiền tới 7 triệu won.

Hàn Quốc đã tuyên án tử hình lần gần nhất vào năm 2016, nhưng không thực hiện bất kỳ án tử nào kể từ năm 1997.

Ngọc Ánh (theo Reuters)