TP HCM thúc đẩy đổi mới sáng tạo để nâng tầm cạnh tranh toàn cầu

Để hiện thực hóa tham vọng đó, thành phố đề ra hàng loạt giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, hoàn thiện hạ tầng, chính sách và phát triển nguồn nhân lực.

UBND Thành phố Hồ Chí Minh vừa thông qua Kế hoạch 177/KH-UBND giai đoạn 2026 - 2030 nhằm phát triển bài bản hệ đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Đây được xem là bước hiện thực hóa chính sách mang tính chiến lược, theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW, khẳng định vai trò của khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - các trụ cột của tăng trưởng nhanh và bền vững.

TP HCM tăng tốc phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo giai đoạn 2026 - 2030.

Thành phố đặt ra mục tiêu đầy tham vọng: trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực và lọt vào nhóm 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, các định hướng chính được đề xuất gồm: hình thành ít nhất một trung tâm đổi mới sáng tạo mang tầm quốc tế, phát triển hai khu đô thị sáng tạo có tương tác cao, cũng như phát triển khoảng 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, TP HCM cũng phấn đấu giữ vững vị trí top 3 toàn quốc về chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII).

Về mặt chính sách và hỗ trợ, thành phố cam kết bố trí ngân sách hàng năm để hỗ trợ ít nhất 300 dự án “tiền ươm tạo”, 200 dự án ươm tạo và 50 dự án tăng tốc. Các cơ chế đặc thù cũng được rà soát, thí điểm nhằm tháo gỡ vướng mắc về đất đai, thủ tục hành chính, sở hữu trí tuệ, thuế và tín dụng. Đồng thời, chính quyền sẽ hoàn thiện các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu - phát triển (R&D), công nghệ số và đổi mới sáng tạo; song song đó mở rộng các mô hình thử nghiệm (sandbox) cho các lĩnh vực công nghệ mới như fintech, AI, dịch vụ số…

Về hạ tầng và nguồn lực, kế hoạch nhấn mạnh phát triển hạ tầng phục vụ nghiên cứu, ươm tạo và thương mại hóa sản phẩm. Cụ thể, TP HCM sẽ đầu tư đồng bộ hệ thống viễn thông băng rộng, mạng 5G, trung tâm dữ liệu, cơ sở tính toán hiệu năng cao phục vụ AI và dữ liệu lớn; nâng cấp phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu và các vườn ươm tại khu công nghệ cao, công viên phần mềm, trường đại học. Đặc biệt, thành phố dự kiến xây dựng một phòng thí nghiệm bán dẫn chung cấp quốc gia tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và nâng cấp vườn ươm doanh nghiệp công nghệ cao thành trung tâm đổi mới sáng tạo đạt chuẩn quốc tế.

Trong phần phát triển nguồn nhân lực, TP HCM định hướng thu hút và đào tạo lực lượng chất lượng cao trong các ngành khoa học - công nghệ, bán dẫn, chuyển đổi số. Các chương trình đào tạo kỹ năng số, quản trị tài sản trí tuệ, tư duy đổi mới, kỹ năng gọi vốn, mô hình kinh doanh... được lên kế hoạch thường xuyên, phối hợp giữa viện - trường để phát triển nguồn nhân lực STEM/STEAM. Cùng lúc, thành phố cũng chú trọng lan tỏa văn hóa đổi mới sáng tạo thông qua các hoạt động ươm tạo, tăng tốc, kết nối thị trường và xúc tiến thương mại hóa sản phẩm.

Theo ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM, đổi mới sáng tạo không nên bị giới hạn trong viện nghiên cứu mà cần lan tỏa đến từng doanh nghiệp, cộng đồng, cá nhân - mỗi doanh nhân, mỗi startup, mỗi nhà khoa học, mỗi công chức đổi mới một phần trong cách nghĩ, cách làm; tất cả hợp thành dòng chảy sáng tạo không ngừng. “Đổi mới sáng tạo không chỉ nằm trong các viện nghiên cứu mà phải len vào từng doanh nghiệp, từng cộng đồng và từng cá nhân,” ông Thắng nhấn mạnh.

Việc thành phố công bố kế hoạch giai đoạn 2026-2030, đặt mục tiêu tham vọng và triển khai đa dạng giải pháp hỗ trợ cho thấy quyết tâm lớn trong việc đưa TP HCM tiến gần hơn tới “đỉnh” của các hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu. Tuy nhiên, con đường hướng tới top 100 cũng đòi hỏi nỗ lực liên tục, nhất quán về chính sách, hạ tầng và phát triển nguồn lực - những yếu tố quyết định để biến tham vọng thành hiện thực.

Nguyên Bách