TP Hồ Chí Minh: Gần 90% môi giới bất động sản chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc hết hiệu lực

Tọa đàm “Chuẩn hóa nghề môi giới bất động sản - Kiến tạo sự bền vững”. Ảnh: M.Tuấn

Chiều 7-12, thông tin tại tọa đàm “Chuẩn hóa nghề môi giới bất động sản - Kiến tạo sự bền vững” do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh, bà Hoàng Thu Hằng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) đã thẳng thắn chỉ ra hàng loạt vi phạm lớn đang tồn tại trên thị trường.

Theo bà Hằng, thống kê chưa đầy đủ, riêng tại các tỉnh, thành phố lớn cả nước hiện có khoảng 15.000 - 16.000 môi giới bất động sản đang hoạt động, nhưng điều kiện hành nghề đang thiếu và yếu. Một trong những vi phạm phổ biến là việc cá nhân môi giới đưa sản phẩm bất động sản chưa đủ điều kiện pháp lý vào kinh doanh.

Mặt khác, có nhóm cố tình cung cấp thông tin không đầy đủ, lợi dụng sự thiếu minh bạch của thị trường để trục lợi.

Không những vậy, một bộ phận môi giới còn phối hợp với nhóm nhà đầu tư để “gom hàng”, tạo sự khan hiếm, sau đó đẩy giá bán lên cao, gây mất cân đối cung - cầu, tạo ra những cơn sốt ảo và khiến cơ quan quản lý gặp nhiều khó khăn trong điều hành thị trường.

Về khung pháp lý, bà Nguyễn Võ Khuê - Tổng Giám đốc DKRA Vega cho hay, khung quy định liên quan đến môi giới bất động sản hiện nay đã khá đầy đủ nhưng mức độ tuân thủ lại chênh lệch rất lớn giữa hai nhóm môi giới làm việc trong doanh nghiệp lớn và môi giới hoạt động tự phát.

Theo bà Khuê, nhóm môi giới thuộc các doanh nghiệp lớn thường có hệ thống quản lý, đào tạo, pháp chế bài bản…, nên mức độ tuân thủ cao hơn, nhưng nhóm này chỉ chiếm khoảng 15 - 20%. Trong khi đó, 70 - 80% còn lại là môi giới tự phát, hoạt động rời rạc, thiếu kiểm soát và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Các diễn giả, chuyên gia tại tọa đàm. Ảnh: BTC

Khảo sát của Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cũng cho thấy, có tới 89% lực lượng môi giới hiện nay chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực. Trong đó, 51,8% chưa từng được đào tạo; 24,1% đã qua đào tạo nhưng chưa có chứng chỉ; 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hiệu lực. Chỉ 11,3% môi giới hiện nay đang sở hữu chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực.

Bên cạnh thực trạng trên, khảo sát của Viện Nghiên cứu thị trường bất động sản Việt Nam cho thấy, nhiều cơ sở đào tạo không đủ điều kiện pháp lý vẫn mở lớp, cắt xén chương trình, thiếu kiểm tra, giảng viên không đạt chuẩn.

Giấy chứng nhận được cấp chỉ qua vài giờ hoặc vài buổi học ngắn ngủi, không bảo đảm thời lượng theo quy định, nhưng vẫn được sử dụng trong hồ sơ xin mở sàn hoặc dự thi sát hạch chứng chỉ hành nghề, tạo ra rủi ro chất lượng cho thị trường.

Một bất cập khác hiện nay là một số địa phương chưa tổ chức kỳ thi sát hạch, các nhà môi giới bất động sản không biết nên theo học ở đâu là đúng chuẩn, trong khi các doanh nghiệp không thể tuyển dụng đủ nhân sự có chứng chỉ hợp pháp để đảm bảo vận hành theo quy định pháp luật.

Góp ý xây dựng, ông Nguyễn Lê Hải Đăng, Phó Giám đốc phát triển chiến lược và đối ngoại Công ty Bất động sản Smartland cho rằng, Nhà nước đã ban hành Luật, Hiệp hội Môi giới đã có bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp, nhưng doanh nghiệp cũng cần xây dựng văn hóa nội bộ tương ứng. Ba trụ cột “luật pháp - tiêu chuẩn nghề - văn hóa doanh nghiệp” phải song hành thì việc chuẩn hóa mới đạt hiệu quả thực chất.

Tại tọa đàm, các chuyên gia bất động sản cũng kiến nghị cần sớm hoàn thiện cơ chế xử lý vi phạm đủ mạnh. Bên cạnh đó, Hiệp hội phải giữ vai trò nòng cốt trong việc xây dựng và giám sát thực hiện bộ khung đạo đức nghề nghiệp.

Trong đó, doanh nghiệp cần đặt trọng tâm vào việc xây dựng văn hóa đạo đức ngay từ hợp đồng lao động, chuẩn hóa bằng văn bản, kết hợp hệ thống kiểm soát nội bộ, công cụ tra cứu pháp lý trực tuyến cho khách hàng, cùng mạng lưới liên kết và trách nhiệm đối tác.

Ban tổ chức cho biết, các bên cùng hướng tới một mục tiêu chung là thay đổi và nâng cấp chất lượng đội ngũ môi giới thông qua hệ thống quy định rõ ràng, tuân thủ nghiêm pháp luật và thực thi
hiệu quả, từ đó tạo dựng môi trường giao dịch minh bạch, lành mạnh, bảo vệ quyền lợi khách hàng và duy trì uy tín của doanh nghiệp.

Tại tọa đàm, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố quy chế đánh giá và công nhận đạt chuẩn theo Bộ quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Môi giới Bất động sản Việt Nam VPEC 2025.

Minh Tuấn