TP Hồ Chí Minh quyết liệt hoàn thiện hạ tầng giao thông xanh: Metro tăng tốc, sạc điện chung tay

Mở đầu tọa đàm, Tổng Biên tập Báo Hànôịmới Nguyễn Minh Đức đã đưa ra những nhận định chân thực về thách thức giao thông tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh – hai đầu tàu kinh tế cả nước. Ông chỉ rõ, sự bùng nổ dân số cùng phương tiện cá nhân đang đẩy hai đô thị này vào vòng xoáy của ùn tắc kéo dài, đòi hỏi một cuộc "tái cấu trúc" hệ thống giao thông cấp thiết. Hướng đi chiến lược, theo ông, chính là phát triển giao thông tích hợp, liền mạch, xem đây như trụ cột không thể lay chuyển cho chiến lược phát triển đô thị bền vững.

Đại hội Đảng bộ TP Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2025-2030 đã vạch ra lộ trình rõ ràng, ưu tiên hoàn thiện khung giao thông chiến lược, kiến tạo hạ tầng hiện đại, đa phương thức, kết nối xuyên suốt các trung tâm tài chính, công nghiệp, cảng biển và sân bay. Tuy nhiên, để người dân thực sự "rời xe cá nhân, chọn công cộng", TP cần giải quyết rốt ráo bài toán "điểm đầu, điểm cuối": từ những ngõ hẻm chật hẹp thiếu vỉa hè an toàn, đến việc đảm bảo hành trình di chuyển liền mạch, tiện lợi và an toàn.

Quang cảnh tọa đàm “Hoàn thiện hạ tầng, kết nối giao thông tích hợp và liền mạch - Giải pháp phát triển xanh bền vững”, chiều 9/12, tại TP Hồ Chí Minh.

Bên cạnh hạ tầng vật lý, ông Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh, việc ứng dụng giao thông thông minh để giảm ùn tắc và phát thải là yếu tố then chốt. Chính phủ đang dồn lực thúc đẩy chuyển đổi sang xe điện, từng bước hình thành "vùng phát thải thấp" tại các đô thị.

Tổng Biên tập Báo Hànôịmới khẳng định: "Việc chung tay xây dựng các giải pháp “Hoàn thiện hạ tầng giao thông công cộng, kết nối di chuyển liền mạch” chính là chìa khóa vàng để đảm bảo quá trình chuyển đổi xanh diễn ra suôn sẻ, không tạo thêm gánh nặng. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là “liều thuốc” hữu hiệu giúp giao thông giảm ùn tắc, giảm phát thải, kiến tạo một đô thị xanh và bền vững”.

Metro là xương sống, TOD là động lực phát triển

Tại tọa đàm, trả lời câu hỏi về việc TP Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành 6 tuyến Metro, với tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) dự kiến khởi công vào tháng 1/2026. Phó Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị (MAUR) Nguyễn Quốc Hiển, khẳng định tuyến số 2 có vai trò xuyên tâm, giúp giảm ùn tắc, cải thiện môi trường và tăng cường kết nối đa chiều, hướng tới mục tiêu vận tải hành khách công cộng đạt 35-40% vào năm 2040.

Phó Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh (MAUR) Nguyễn Quốc Hiển chia sẻ tại tọa đàm.

Trưởng phòng Quản lý đường sắt đô thị (Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh) Nguyễn Thị Dạ Thảo, chia sẻ chiến lược phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) với mạng lưới metro dài 355km đến năm 2035. TP sẽ thí điểm TOD tại 11 vị trí quanh các nhà ga metro và vành đai chính, với ước tính 1.800ha quỹ đất tiềm năng có thể mang lại 7,8 tỷ USD để tái đầu tư hạ tầng.

Giám đốc Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 (HURC1) Lê Minh Triết, cho biết tuyến Metro số 1 sau gần một năm vận hành đã phục vụ hơn 17,5 triệu lượt khách, trung bình hơn 50.000 lượt/ngày và góp phần giảm đáng kể tai nạn giao thông trên trục xa lộ Hà Nội – Võ Nguyên Giáp. Tuy nhiên, việc thiếu tuyến buýt kết nối ở một số ga và bãi giữ xe cá nhân quá tải vẫn là thách thức cần được giải quyết.

Giao thông liền mạch từ xe buýt điện, công nghệ đến trạm sạc chung

Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP Hồ Chí Minh Phạm Ngọc Dũng, thông tin TP đang phát triển hệ sinh thái kết nối xe buýt, metro và xe công nghệ. Đến đầu năm 2026, xe buýt điện sẽ chiếm khoảng 57% tổng số phương tiện. TP Hồ Chí Minh cũng đẩy mạnh thẻ vé liên thông, ứng dụng thanh toán không tiền mặt và ứng dụng AI để quản lý giao thông thông minh.

Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP Hồ Chí Minh Phạm Ngọc Dũng phát biểu tại tọa đàm.

Đặc biệt, Giám đốc đối ngoại Grab Việt Nam Đặng Thùy Trang, đề xuất khai thác dữ liệu lớn của Grab để phân tích thói quen di chuyển và dự báo giao thông, hỗ trợ thành phố điều tiết và phát triển.

Hạ tầng trạm sạc không thể "mạnh ai nấy làm"

Về hệ thống trạm sạc cho phương tiện xanh, Trưởng phòng Quản lý đường sắt đô thị (Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh) Nguyễn Thị Dạ Thảo, cho biết TP đang hoàn thiện đề án phát triển trạm sạc công cộng với 5 giải pháp toàn diện (chính sách, công nghệ, quản lý, kỹ thuật, tài chính) và sẽ thí điểm lắp đặt tại các bến bãi, lòng đường – vỉa hè an toàn.

Trưởng phòng Quản lý Đường sắt đô thị (Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh) Nguyễn Thị Dạ Thảo phát biểu tại tọa đàm.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo hạ tầng trạm sạc đang phát triển manh mún, thiếu quy hoạch tổng thể, gây lãng phí nguồn lực. Ông đề xuất Chính phủ đóng vai trò kiến tạo thông qua.

Quy định chuẩn Roaming: cho phép thanh toán chéo tại các trạm sạc công cộng, đảm bảo khả năng tương tác liên thông; cơ chế Sandbox: thử nghiệm có kiểm soát mô hình sạc di động và xã hội hóa trạm sạc (nhà hàng, khách sạn); chính sách ưu đãi hạ tầng mở: giảm thuế đất hoặc tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp xây dựng trạm sạc dùng chung cho mọi loại xe.

Chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Trí Hiếu chia sẻ tại tọa đàm.

TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh: "Để hạ tầng giao thông và năng lượng thực sự xanh và bền vững, chúng ta không thể để thị trường tự phát triển theo kiểu mạnh ai nấy làm. Vai trò của Nhà nước là tạo ra "luật chơi" để hạ tầng trở thành tài sản chung của xã hội, tối ưu hóa theo đúng tinh thần kinh tế chia sẻ".

Tọa đàm đã mở ra nhiều góc nhìn và giải pháp đồng bộ, từ xây dựng hạ tầng đến ứng dụng công nghệ và hoàn thiện chính sách, hướng tới một TP Hồ Chí Minh với giao thông tích hợp, liền mạch, xanh và bền vững.

Tiểu Thúy