Trái phiếu bất động sản sẽ tăng dần về cuối năm vì áp lực tài chính

Nguồn: FiinRatings, HNX. Dữ liệu cập nhật đến ngày 5/5//2025

Nhóm phi ngân hàng trở lại sau nhiều tháng "vắng bóng"

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong tháng 4/2025 ghi nhận nhiều diễn biến nổi bật. Theo số liệu từ FiinRatings, tổng giá trị TPDN phát hành trong tháng đạt 35.500 tỷ đồng, tăng hơn gấp đôi so với tháng trước và cao hơn 80% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, nhóm tổ chức phát hành phi ngân hàng đã quay lại thị trường sau nhiều tháng vắng bóng, với tổng giá trị phát hành đạt 13.200 tỷ đồng, chủ yếu đến từ các doanh nghiệp bất động sản và thương mại dịch vụ. Trong khi đó, các ngân hàng và công ty chứng khoán tiếp tục duy trì hoạt động phát hành đều đặn, với các lô trái phiếu kỳ hạn từ 1 - 3 năm nhằm bổ sung vốn cấp 2 và phục vụ hoạt động cho vay ký quỹ.

Tính đến cuối tháng 4, tổng giá trị TPDN riêng lẻ và ra công chúng lưu hành trên thị trường đạt 1.277 nghìn tỷ đồng, tăng 5,6% so với cuối năm 2024. Song song với đó, hoạt động mua lại trước hạn tiếp tục sôi động với giá trị đạt 11.000 tỷ đồng, tăng 14,6% so với tháng trước, nhưng vẫn giảm 14,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo dự báo của các chuyên gia từ FiinRatings, hoạt động phát hành TPDN của các tổ chức tín dụng kỳ vọng vẫn duy trì ổn định nhờ nhu cầu tín dụng nội địa mạnh mẽ và mặt bằng lãi suất thấp. “Còn đối với công ty chứng khoán, năm 2024, các công ty này đã gia tăng phát hành TPDN nhằm bổ sung nguồn vốn cho các hoạt động cho vay ký quỹ. Xu hướng này được cho là sẽ tiếp diễn trong năm 2025, tuy nhiên, khó có thể bứt phá mạnh mẽ do tâm lý nhà đầu tư đang bị ảnh hưởng đáng kể bởi những bất định từ chính sách thuế quan toàn cầu” - các FiinRatings chuyên gia nhấn mạnh.

Trước đó, ông Nguyễn Bá Khương - chuyên gia từ Công ty Chứng khoán VNDirect cũng cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao trong năm 2025 để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, nhiều khả năng tín dụng có thể bắt đầu tăng tốc từ quý II/2025 cho đến hết năm, dẫn tới nhu cầu huy động vốn của các ngân hàng trong các quý còn lại của năm 2025 sẽ tăng lên.

Việc phát hành TPDN riêng lẻ với kỳ hạn dài như đã thực hiện trong năm 2024 không chỉ giúp các ngân hàng gia tăng vốn huy động mà còn giúp các ngân hàng tăng tỷ lệ nguồn vốn huy động trung và dài hạn nhằm đảm bảo đủ tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định. Do đó, "nhiều khả năng bắt đầu từ quý II/2025 nhóm Ngân hàng sẽ tích cực phát hành trái phiếu trở lại" - Chuyên gia của VNDirect cho hay.

Doanh nghiệp bất động sản sẽ gia tăng phát hành vì "sức ép" vốn

Theo số liệu từ Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong tháng 4 có tổng cộng 21 đợt phát hành TPDN. Trong đó, ngân hàng vẫn chiếm tỷ trọng áp đảo với 14 đợt phát hành, trị giá hơn 21.000 tỷ đồng, còn lại được huy động bởi doanh nghiệp tài chính, tiện ích và bất động sản (khoảng hơn 13.000 tỷ đồng). Tháng 4 vừa qua cũng là tháng đầu tiên của năm nay có 3 doanh nghiệp bất động sản phát hành thành công, gồm: Vingroup phát hành 3 đợt với tổng giá trị 9.000 tỷ đồng; Công ty Tư vấn và Kinh doanh bất động sản TCO ở Hà Nội phát hành một đợt 3.000 tỷ đồng; Công ty TNHH Oleco - NQ cũng huy động 490 tỷ đồng.

Tuy vậy, theo đánh giá của các chuyên gia từ FiinRatings, chính sách thuế quan mới từ Hoa Kỳ đang đặt ra nhiều thách thức cho một số tổ chức phát hành trong nước, đặc biệt là những ngành có đòn bẩy tài chính cao như bất động sản nhà ở, xây dựng và năng lượng - các lĩnh vực vốn đang có nhu cầu lớn về vốn lưu động và tái cấp vốn. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, các lĩnh vực có năng lực tài chính tốt hơn như bất động sản khu công nghiệp, cảng biển và logistics lại đang thể hiện khả năng thích ứng cao và dư địa tăng trưởng dài hạn.

“Chính sách thuế mới của Mỹ có thể tạo ra những cú sốc ngắn hạn, nhưng cũng mở ra cơ hội điều chỉnh cơ cấu vốn và dòng tiền một cách bền vững hơn trong dài hạn đối với các ngành có nền tảng tài chính ổn định” - chuyên gia từ FiinRatings nhận định.

Ông Nguyễn Tùng Anh - Trưởng bộ phận Tài chính bền vững FiinRatings cho biết, dù đối mặt áp lực tái cấp vốn do chi phí vay và tỷ giá tăng, nhiều doanh nghiệp bất động sản, xây dựng và năng lượng đang chủ động tái cấu trúc tài chính. Ngành năng lượng, nhất là pin mặt trời, kỳ vọng cải thiện nếu đàm phán thuế quan sắp tới đạt tiến triển tích cực, tạo dư địa phục hồi.

Còn theo S&I Ratings, ngành bất động sản chiếm một nửa lượng đáo hạn trong 3 quý cuối năm, với tổng giá trị ước tính là 103,9 nghìn tỷ đồng. Riêng trong quý III tới, khối lượng đáo hạn của nhóm này lên tới 57,5 nghìn tỷ đồng. Chuyên gia của S&I Ratings cũng lưu ý rằng, khối lượng trái phiếu chậm thanh toán trong quý I/2025 ước tính khoảng 21,5 nghìn tỷ đồng, trong đó giá trị trái phiếu bất động sản là 10,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 49% toàn thị trường.

Cùng với đó, S&I Ratings quan sát thấy, các doanh nghiệp bất động sản cũng liên tục đẩy mạnh nợ vay với tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu cuối năm 2024 lên mức cao nhất kể từ năm 2018. "Có thể thấy rằng, áp lực tài chính lên các doanh nghiệp bất động sản sẽ tiếp tục cao trong thời gian tới, điều này khiến chúng tôi kỳ vọng giá trị phát hành trái phiếu cũng sẽ tăng mạnh trong 3 quý cuối năm" - các chuyên gia của S&I Ratings cho hay.

Thu Hương