Trao 'chìa khóa' thoát nghèo cho phụ nữ vùng cao Lượng Minh
Từ chỗ 'nghèo thông tin, nghèo tri thức', phụ nữ Lượng Minh (Nghệ An) nay đã biết tra cứu chính sách, học kỹ thuật sản xuất qua mạng, mạnh dạn làm kinh tế và thay đổi tư duy. Những thay đổi đó khởi nguồn từ Dự án 6 - trao cho họ 'chìa khóa' để tự mở cánh cửa thoát nghèo.
Công an xã Lượng Minh hỗ trợ đưa học sinh qua sông đến trường
Báo Phụ nữ Việt Nam đã có cuộc trao đổi với bà Lô Thị Chi - Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, Chủ tịch Hội LHPN xã Lượng Minh - về những thay đổi trong việc "giảm nghèo thông tin" tại xã vùng cao này, nơi đời sống người dân còn muôn vàn khó khăn này.
- Thưa bà, trong thời gian qua, công tác triển khai thực hiện giảm nghèo thông tin trên địa bàn xã Lượng Minh được thực hiện như thế nào, đặc biệt là trong việc cung cấp kiến thức, thông tin cho chị em phụ nữ và người dân?
+ Lượng Minh là xã miền núi đặc biệt khó khăn, dân số 1.163 hộ/5.199 nhân khẩu, trên 95% là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu người Thái và Khơ Mú. Trước đây, bà con nơi đây nghèo không chỉ vì thiếu vốn, thiếu đất mà còn "nghèo thông tin", "nghèo tri thức". Người dân ít có điều kiện tiếp cận với thông tin chính thống, khoa học kỹ thuật hay các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.
Truyền thông và giảm nghèo về thông tin được triển khai, chính quyền địa phương xác định đây là một nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa lâu dài. Hội LHPN chúng tôi phối hợp với UBND xã, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân và các ban ngành tổ chức nhiều hình thức truyền thông đa dạng, phù hợp với từng nhóm đối tượng.
Chị em phụ nữ gặt lúa giúp hội viên tốm đau tại Chi hội Minh Thành, xã Lượng Minh
Cụ thể, chúng tôi đã tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, hội thi tìm hiểu pháp luật, tập huấn kỹ năng sản xuất, phòng chống tảo hôn, Bình đẳng giới, xóa bỏ hủ tục, phổ biến tiến bộ khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp. Đồng thời, chúng tôi thành lập tổ công nghệ cộng đồng, trong đó mỗi tổ có thành viên là cán bộ Hội phụ nữ và các đoàn thể, giáo viên trẻ biết sử dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội để giúp người dân tiếp cận thông tin kịp thời, chính xác.
Ngoài ra, Hội cũng tận dụng hệ thống loa truyền thanh, bảng tin bản, nhóm Zalo của phụ nữ để tuyên truyền chính sách, hướng dẫn thủ tục hành chính, giới thiệu mô hình kinh tế hiệu quả… Từ đó, từng bước giúp bà con không còn "nghèo về thông tin", mạnh dạn học hỏi cái mới để phát triển kinh tế.
- Từ việc triển khai đồng bộ các hoạt động như vậy, xã đã đạt được những kết quả gì nổi bật, thưa bà?
+ Có thể nói, điều thay đổi rõ nhất là nhận thức của người dân đã khác xưa nhiều lắm. Trước đây, chị em phụ nữ rất ngại tiếp xúc với bên ngoài để học hỏi, tham gia các lớp tập huấn. Nhưng nay, khi thấy thông tin hữu ích, gần gũi với cuộc sống, họ đến rất đông, rất hào hứng.
Thông qua tuyên truyền, nhiều hộ gia đình đã chuyển đổi mô hình sản xuất: từ trồng ngô, sắn kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, nuôi lợn đen, gà thả đồi… Một số hộ biết tận dụng điện thoại thông minh để tìm đầu ra cho sản phẩm, học cách ủ men vi sinh làm thức ăn chăn nuôi, áp dụng kỹ thuật chăm sóc cây trồng theo mùa vụ. Nhiều chị em đã mạnh dạn vay vốn, học nghề, làm dịch vụ nhỏ để tăng thu nhập, từng bước thoát nghèo bền vững.
Cô Nguyễn Thị Hiền đang dạy đánh vần cho một phụ nữ cao tuổi tại lớp xóa mù chữ ở Lượng Minh
Ngoài kinh tế, Dự án 6 còn góp phần thay đổi nếp nghĩ, cách sống trong cộng đồng, đặc biệt là trong việc phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết. Nếu như trước đây, tảo hôn vẫn diễn ra ở một số bản như Cà Moong, Xốp Cháo… thì đến nay, nhờ các buổi truyền thông, sân khấu hóa, tuyên truyền trực tiếp của Hội LHPN và các đoàn thể, tình trạng đó đã giảm rõ rệt, nhiều năm gần đây không còn trường hợp tảo hôn mới. Chị em cũng biết nhiều hơn về bình đẳng giới, về quyền của phụ nữ, về cách bảo vệ bản thân trước bạo lực và các tệ nạn xã hội.
- Trong quá trình triển khai, chắc hẳn xã cũng gặp không ít khó khăn. Bà có thể chia sẻ rõ hơn?
+ Đúng vậy. Lượng Minh là xã vùng sâu, địa bàn rộng, nhiều bản nằm xa trung tâm xã từ 15–25 km, có 2 bản nằm biệt lập như ốc đảo do bị hồ thủy điện Bản Vẽ ngăn cách khiến giao thông đi lại khó khăn, nhất là mùa mưa lũ. Sóng điện thoại và mạng Internet ở một số bản vẫn chập chờn, ảnh hưởng lớn đến việc triển khai các hình thức truyền thông qua công nghệ số.
Bên cạnh đó, dân trí không đồng đều, nhiều người dân, đặc biệt là người lớn tuổi, chưa quen tiếp cận với thông tin mới, công nghệ hiện đại. Thậm chí nhiều người cao tuổi còn không biết tiếng phổ thông. Một số hộ lại đi làm ăn xa nên việc tập trung tuyên truyền trực tiếp đôi khi không thuận lợi.
Nhiều phụ nữ cao tuổi xã Lượng Minh vẫn tích cực tham gia học lớp xóa mù chữ
Trước những khó khăn đó, chúng tôi phải linh hoạt. Thay vì tổ chức các buổi tuyên truyền dài, khô khan, Hội đã lồng ghép thông tin vào sinh hoạt bản, lễ hội văn hóa, họp chi hội để bà con dễ nghe, dễ nhớ. Chúng tôi phát huy vai trò người có uy tín, già làng, trưởng bản, bí thư chi bộ – họ là cầu nối quan trọng, giúp thông điệp đến với người dân hiệu quả hơn.
Đặc biệt, các tổ công nghệ cộng đồng đã phát huy tốt vai trò của mình: Hướng dẫn bà con cách sử dụng điện thoại thông minh, tra cứu thông tin về nông nghiệp, chính sách hỗ trợ, khám chữa bệnh trực tuyến… Nhờ vậy, dần dần bà con quen hơn với công nghệ, chủ động tìm hiểu thay vì chỉ nghe qua loa.
- Vậy trong thời gian tới, xã Lượng Minh có những định hướng gì để tiếp tục đẩy mạnh công tác giảm nghèo thông tin, thưa bà?
+ Chúng tôi xác định giảm nghèo thông tin là quá trình lâu dài, cần sự kiên trì và phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành. Trong thời gian tới, Hội LHPN xã Lượng Minh sẽ tiếp tục phối hợp với UBND xã và các tổ chức, đoàn thể khác đẩy mạnh hơn nữa truyền thông đến với người dân.
Thứ nhất, mở rộng mạng lưới tổ công nghệ cộng đồng, nhất là ở những bản xa, giúp người dân biết sử dụng điện thoại thông minh, tra cứu thông tin và sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Thứ hai, nâng cao kỹ năng truyền thông cho cán bộ Hội, Chi hội, để nội dung tuyên truyền sinh động, hấp dẫn hơn, phù hợp với đặc điểm dân tộc, ngôn ngữ, phong tục tập quán.
Phụ nữ xã Lượng Minh tham gia làm đường giao thông tại bản
Thứ ba, xây dựng mô hình "Phụ nữ thông tin", trong đó mỗi hội viên là một tuyên truyền viên nhỏ, có nhiệm vụ chia sẻ lại thông tin, kiến thức học được cho gia đình và cộng đồng.
Cuối cùng, chúng tôi mong muốn được đầu tư thêm cơ sở hạ tầng thông tin - truyền thông, phủ sóng Internet và loa truyền thanh đến tất cả các bản, để thông tin chính thống không bị "đứt gãy" ở vùng sâu, vùng xa.
Khi người dân có thông tin, có tri thức, họ sẽ tự tìm ra con đường thoát nghèo cho mình. Đó cũng chính là mục tiêu lâu dài của Dự án 6 không chỉ giảm nghèo về vật chất mà còn giúp người dân thoát nghèo về nhận thức và tư duy.
