Trí thức ĐHQG Hà Nội 'hiến kế' vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV

Ngày 13/11, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Đóng góp vào tầm nhìn phát triển đất nước

PGS.TS Hoàng Minh Sơn, Giám đốc ĐHQG Hà Nội phát biểu khai mạc. Ảnh: VGP

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Hoàng Minh Sơn, Giám đốc ĐHQG Hà Nội cho biết hội nghị là dịp để đội ngũ trí thức ĐHQG Hà Nội thể hiện trách nhiệm, trí tuệ và tâm huyết trong việc tham mưu hoạch định tầm nhìn, mục tiêu và các quyết sách chiến lược cho sự phát triển đất nước.

Ông nhận định Đại hội XIV của Đảng là sự kiện chính trị trọng đại, có ý nghĩa chiến lược trong việc định hình tương lai đất nước trong kỷ nguyên mới. Đại hội không chỉ tổng kết 40 năm đổi mới và 35 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, mà còn xác lập tầm nhìn, chiến lược phát triển quốc gia đến năm 2045, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao. Trong bối cảnh đó, dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng đưa ra nhiều định hướng chiến lược quan trọng.

Theo PGS.TS Hoàng Minh Sơn, điểm đặc biệt đáng chú ý trong các dự thảo văn kiện lần này là việc nhấn mạnh sâu sắc vai trò của giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển con người, coi đây là những động lực chính để nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững. Đây cũng chính là những lĩnh vực mà ĐHQG Hà Nội có sứ mệnh tiên phong và sở hữu lợi thế vượt trội, qua đó đóng góp mạnh mẽ và thiết thực.

Với vai trò là cơ sở giáo dục đại học hàng đầu cả nước, ông Hoàng Minh Sơn khẳng định ĐHQG Hà Nội có thể đóng góp sâu sắc vào việc phát triển lý luận đổi mới, xây dựng hệ giá trị văn hóa Việt Nam, hoàn thiện thể chế và chính sách quốc gia trong bối cảnh mới.

Làm nổi bật vai trò bao trùm của văn hóa trong mô hình phát triển đất nước

Tại hội nghị, các nhà khoa học và chuyên gia đã tập trung thảo luận những nội dung then chốt của dự thảo văn kiện, đặc biệt là các vấn đề về tầm nhìn phát triển, động lực tăng trưởng mới, phát triển giáo dục - đào tạo và khoa học – công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, vai trò của văn hóa và con người Việt Nam trong phát triển bền vững, cùng nhiều nội dung quan trọng khác.

GS.TSKH Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo (ĐHQG Hà Nội) tham gia đóng góp ý kiến. Ảnh: VGP

GS.TSKH Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo (ĐHQG Hà Nội), đánh giá dự thảo Văn kiện được chuẩn bị rất công phu và toàn diện, tiếp tục thể hiện rõ quan điểm "con người là nhân tố quyết định sức mạnh của dân tộc" - quan điểm xuyên suốt mà Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh.

Ông cho rằng văn hóa phải được nhìn nhận không chỉ như một lĩnh vực, mà là "tài nguyên vô tận và vô địch", có khả năng chuyển hóa mọi giá trị của con người Việt Nam thành năng lực cạnh tranh quốc gia. Vì vậy, dự thảo văn kiện cần làm nổi bật vai trò bao trùm của văn hóa trong mô hình phát triển đất nước.

GS.TS Phạm Hồng Tung, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo (Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển), nhấn mạnh cần đưa vào dự thảo văn kiện quan điểm phát huy lợi thế thể chế của chế độ một đảng cầm quyền như một nguồn lực phát triển đặc biệt. Ông đề nghị Đảng phải thực sự tiên phong về lý luận và kiên định lựa chọn mô hình Nhà nước kiến tạo dẫn dắt phát triển, có khả năng kích hoạt và điều phối các nguồn lực chiến lược của quốc gia.

Ở góc độ di sản và phát triển bền vững, GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, cho rằng di sản là kết tinh bản sắc dân tộc, nếu được khai thác hợp lý sẽ trở thành động lực phát triển kinh tế xanh và du lịch văn hóa, đặc biệt tại Thủ đô Hà Nội.

Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới

GS.TS Chử Đức Trình, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ (ĐHQG Hà Nội). Ảnh: VGP

Trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, GS.TS Chử Đức Trình, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ (ĐHQG Hà Nội), nhấn mạnh Việt Nam không còn nhiều dư địa để phát triển đất nước nếu không dựa vào khoa học công nghệ. Đây là bài học rất nhiều các quốc gia trên thế giới từng trải qua.

Để vững bước trong kỷ nguyên mới, ông đề xuất Việt Nam cần tham gia vào các công đoạn giá trị cao trong chuỗi công nghiệp; xây dựng hệ thống công nghiệp trở thành trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, gắn đầu tư khoa học – công nghệ với sản phẩm thực tế. Cùng với đó, phát triển nguồn nhân lực chất lượng và triển khai mạnh mẽ chuyển đổi số như một phương thức sản xuất mới.

PGS.TS Trần Quốc Bình, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội), nhận định các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã thể hiện một tầm nhìn chiến lược, toàn diện và một bước tiến vượt bậc khi xác định rõ đào tạo nhân lực chất lượng cao theo chuẩn quốc tế là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là yếu tố quyết định để phát triển nhanh, bền vững, hiện thực hóa khát vọng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.

Theo ông Trần Quốc Bình, để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, việc xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Đồng thời, cần hoàn thiện đồng bộ cơ chế, chính sách đào tạo, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh, môi trường hoạt động sáng tạo cho đội ngũ chuyên gia, nhất là những chuyên gia giỏi, có nhiều cống hiến cho đất nước.

Tham gia đóng góp ý kiến, PGS.TS Lê Trung Thành, Trường Đại học Kinh tế (ĐHQG Hà Nội), cho rằng việc xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính là bước đi tất yếu, thể hiện bản lĩnh chính trị và trí tuệ của Đảng ta.

Để biến tầm nhìn đó thành hiện thực, theo ông, cần có một thể chế năng động, đội ngũ nhân lực sáng tạo và hệ sinh thái khoa học - công nghệ mạnh, trong đó Nhà nước, doanh nghiệp, trường đại học và xã hội cùng chung tay kiến tạo tương lai.

Bên cạnh đó, ông cũng kiến nghị dự thảo cần lượng hóa rõ hơn các mục tiêu chiến lược về kinh tế số, tài chính xanh và thể chế carbon. Ông đề xuất sớm hoàn thiện cơ chế định giá carbon, phát triển thị trường tín chỉ carbon, phù hợp với cam kết Net Zero 2050, đồng thời có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư ra quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Báo Nhân dân

Lắng nghe đầy đủ các ý kiến, PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, đánh giá cao việc ĐHQG Hà Nội tổ chức lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV; đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của Văn kiện Đại hội XIV trong bối cảnh đất nước chuẩn bị kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và đang đứng trước những bước ngoặt phát triển mới.

Ông cho biết quá trình soạn thảo được đổi mới theo hướng tích hợp nhiều tư tưởng quan trọng từ các nghị quyết của Bộ Chính trị, trong đó xác định văn hóa là hệ điều tiết phát triển xã hội, coi kinh tế tư nhân là động lực, đồng thời nhấn mạnh đột phá về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việc hợp nhất 3 báo cáo lớn thành một văn kiện chung giúp nâng cao tính khái quát, còn các báo cáo chuyên đề được cụ thể hóa thành Chương trình hành động, khắc phục hạn chế về khâu tổ chức thực hiện trong các kỳ đại hội trước.

Kết luận hội nghị, GS.TS Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội), khẳng định các ý kiến của các đại biểu mang tính học thuật sâu sắc, thể hiện năng lực tư duy chiến lược và bám sát các vấn đề cốt lõi của đất nước. Các kiến nghị sẽ được chắt lọc, tổng hợp để gửi Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Đỗ Thảo

Theo CTTĐT Chính phủ, Báo Nhân dân