Trình Quốc hội dự án đầu tư sân bay Gia Bình đẳng cấp quốc tế 5 sao

Sáng 14/11, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư với tổng vốn khoảng 196.378 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng.

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ xây dựng theo chuẩn mực quốc tế, trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững, thế hệ mới đẳng cấp quốc tế hướng đến: đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc (AQS)…

Được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO), Cảng hàng không quốc tế Gia Bình đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm gia đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình (Ảnh: Media Quốc hội).

Theo Bộ trưởng, việc đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế (hàng không quốc tế) Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không Vùng Thủ đô theo mô hình "trung tâm kép" đã được nhiều đô thị lớn trên thế giới áp dụng thành công như London (Anh), Tokyo (Nhật Bản).

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ giữ vai trò bổ trợ chiến lược cho Nội Bài, phát huy lợi thế về không gian, kết nối và hạ tầng, đồng thời tạo đà phát triển cho các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ.

"Dự án đồng thời có ý nghĩa đặc biệt trong bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ các sự kiện đối ngoại quan trọng, đặc biệt là Hội nghị cấp cao APEC năm 2027 (APЕС 2027)", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đồng thời, cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh. Trong đó khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường bộ cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.

Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình (Ảnh: Media Quốc hội).

Dự án dự kiến được thực hiện theo 2 giai đoạn. Trong giai đoạn 1 (từ 2025 - 2030), từ năm 2025 – 2027 đầu tư xây dựng các công trình cần thiết để phục vụ Hội nghị cấp cao АРЕС 2027; từ năm 2026 - 2030 hoàn thành xây dựng các công trình còn lại của giai đoạn 1 bảo đảm đồng bộ vận hành, khai thác đáp ứng công suất 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm.

Giai đoạn 2 (từ 2031- 2050) hoàn thành các hạng mục công trình đáp ứng công suất 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Thời hạn hoạt động của dự án là 70 năm (từ năm 2025 đến năm 2095).

Trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời. Tuy nhiên pháp luật hiện hành về di sản văn hóa mới chỉ quy định về di dời, thay đổi hiện vật trong di tích mà chưa có quy định cho phép di dời công trình là di tích lịch sử - văn hóa. Việc bảo vệ di tích được thực hiện ngay tại địa điểm di tích đó tọa lạc.

Vì vậy, để giải quyết vấn đề nêu trên, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử - văn hóa (các cấp) trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thực hiện đầu tư xây dựng Dự án.

Việc di dời được thực hiện trên cơ sở phương án do Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh quyết định, bảo đảm bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi (Ảnh: Media Quốc hội).

Ở góc độ thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất với các nội dung theo hồ sơ trình của Chính phủ song đề nghị đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành Dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và điều kiện địa chất phức tạp.

Cùng với đó, Ủy ban cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành cơ chế, chính sách đặc biệt để thực hiện di dời các di tích lịch sử - văn hóa phục vụ dự án.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích, nhất là việc công nhận lại di tích sau khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử - văn hóa.

"Cần xây dựng phương án bảo tồn chi tiết, đánh giá tác động và cơ chế giám sát việc di dời, xác định rõ vai trò thẩm định và quản lý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đồng thời áp dụng các giải pháp khoa học, công nghệ hiện đại để bảo đảm bảo tồn giá trị gốc, tránh biến dạng di tích", ông Mãi cho hay.

Đồng thời, cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ trách nhiệm, thời hạn, cơ chế báo cáo và hậu kiểm đối với UBND tỉnh Bắc Ninh trong quá trình thực hiện các thủ tục đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời di tích lịch sử - văn hóa, đồng thời thiết lập cơ chế giám sát của Quốc hội, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, bảo đảm tính minh bạch trong thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt.

Nguyễn Thu Huyền