Trình Quốc hội phương án đầu tư sân bay Gia Bình tổng vốn 196.378 tỷ đồng

Tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sáng nay (14/11), Quốc hội làm việc ở hội trường về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và thảo luận về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).

Thay mặt Chính phủ, trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, đây là dự án có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cực tăng trưởng mới ở phía Đông Hà Nội; đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng không ngày càng tăng của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc; giảm tải, hỗ trợ cho cho sân bay Nội Bài đang quá tải nhưng chưa thể đầu tư mở rộng, nâng công suất. Dự án này cũng là một trong các công trình hạ tầng được lựa chọn đưa vào khai thác, vận hành để phục vụ Hội nghị Cấp cao APEC 2027.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, sân bay Gia Bình dự kiến được đầu tư theo các chuẩn mực quốc tế, để trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững; đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax - tổ chức chuyên xếp hạnh vận tải hàng không.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình. Ảnh Quochoi.vn.

Dự án cũng hướng đến mục tiêu nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc (AQS) theo đánh giá của Hội đồng sân bay quốc tế (ACI); là cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay (MRO) của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Về quy mô, dự án được đầu tư cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO); đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.

Do sân bay Gia Bình cách sân bay Nội Bài khoảng 43 km về phía Đông Nam và nằm trên hướng khởi hành chính của sân bay Nội Bài nên hai cảng này nằm chung vùng trời hoạt động bay. Vì vậy, tư vấn và các chuyên gia chuyên ngành quản lý bay đã tuân thủ các nguyên tắc để thiết kế sơ bộ vùng trời và phương thức bay nhằm bảo đảm khai thác chung vùng trời tối ưu, an toàn và hiệu quả.

Về kết cấu hạ tầng khu bay, dự án dự kiến có hai cặp đường cất hạ cánh song song, mỗi cặp bao gồm hai đường cất hạ cánh; khoảng cách giữa hai cặp đường cất hạ cánh là 1.800m để bảo đảm khả năng cất hạ cánh độc lập, tối ưu cho công tác quản lý bay và khai thác.

Chiều dài các đường cất hạ cánh có kích thước 3.500-4.000m, đáp ứng khả năng khai thác đối với tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.

Giai đoạn đến năm 2030 xây dựng sân đỗ máy bay trước nhà ga VIP, nhà ga hành khách, nhà ga hàng hóa, khu bảo dưỡng, sửa chữa máy bay đáp ứng khoảng 83 vị trí đỗ. Giai đoạn đến năm 2050 mở rộng sân đỗ nhà ga hành khách, nhà ga hàng hóa đáp ứng khoảng 123 vị trí đỗ.

Về kết nối giao thông, sân bay sẽ được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh; trong đó khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường bộ cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.

Dự án dự kiến có nhu cầu sử dụng khoảng hơn 1.884 ha đất, ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình (trong đó dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ) và 118 tổ chức. Sơ bộ kinh phí bồi thường khoảng 29.511 tỷ đồng.

Tổng vốn đầu tư sân bay Gia Bình, theo báo cáo của Chính phủ, khoảng 196.378 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng. Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp.

Nhà đầu tư đã được lựa chọn theo Quyết định số 7120/QĐ-BCA-K02 ngày 17/8/2025 của Bộ trưởng Bộ Công an là CTCP Tập đoàn Masterise.

Về tiến độ, Chính phủ dự kiến giai đoạn 2025-2027 sẽ đầu tư xây dựng các công trình cần thiết để phục vụ Hội nghị cấp cao APEC 2027. Giai đoạn 2026-2030 sẽ hoàn thành xây dựng các công trình còn lại của giai đoạn 1 bảo đảm đồng bộ vận hành, khai thác đáp ứng công suất 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm.

Ở giai đoạn 2 (2031-2050), dự kiến sẽ hoàn thành các hạng mục công trình đáp ứng công suất 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Chính phủ tính toán thời hạn hoạt động của dự án là 70 năm (từ năm 2025 đến năm 2095).

Về cơ chế, chính sách đặc biệt để đầu tư dự án, Chính phủ nêu rõ trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời nhưng pháp luật hiện hành chưa có quy định về việc này.

Vì vậy, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép UBND tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử - văn hóa (các cấp) trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thực hiện đầu tư sân bay Gia Bình.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo Thẩm tra. Ảnh Quochoi.vn.

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư sân bay Gia Bình.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị lượng hóa rõ các mục tiêu của dự án, ví dụ về tiêu chuẩn 5 sao Skytrax, top 10 thế giới… Đồng thời, cần đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành Dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và điều kiện địa chất phức tạp.

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung báo cáo đánh giá tác động cụ thể hơn về thủy văn, ngập úng, biến đổi dòng chảy, xây dựng kế hoạch quản lý môi trường, giám sát khí thải, tiếng ồn, đánh giá tác động sinh thái, tiếng ồn đến dân cư và thiết lập cơ chế giám sát cộng đồng.

Bên cạnh đó, cần làm rõ phương thức đào tạo, chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng.

Đặc biệt, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị phân tích cơ sở xác định thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, theo đó, cần xác định thời gian hoạt động của dự án dựa trên thời gian thu hồi vốn thực tế và quy định giám sát định kỳ 5 năm một lần để cập nhật doanh thu, chi phí, lợi nhuận và điều chỉnh linh hoạt nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.

Về sơ bộ tổng mức đầu tư, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi đề nghị làm rõ hơn căn cứ tính suất đầu tư của dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương trong khu vực và điều chỉnh theo giá địa phương để lựa chọn mức chi phí phù hợp, tối ưu.

“Về cơ chế, chính sách đặc biệt, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư và điều kiện áp dụng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành cơ chế, chính sách đặc biệt để thực hiện di dời các di tích lịch sử, văn hóa phục vụ dự án. Tuy nhiên, đề nghị quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích, nhất là việc công nhận lại các di tích khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử, văn hóa”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề xuất.

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ sớm báo cáo Quốc hội về việc ban hành và triển khai thực hiện Nghị quyết số 03 ngày 14/8/2025 của Chính phủ về cơ chế, chính sách đặc thù xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình tại kỳ họp thứ 10 theo quy định.

Đông Bắc