Trong tâm lũ, người dân Hà Tĩnh đùm bọc, cùng nhau vượt khó

Đội xung kích các tổ dân phố phường Hà Huy Tập (Hà Tĩnh) hỗ trợ người già yếu, neo đơn sơ tán trong sáng 2/11.

Có mặt tại vùng thiên tai, được chứng kiến tinh thần đoàn kết, "tương thân tương ái" của cả cộng đồng cùng dìu nhau vượt lên gian khó, chúng tôi càng thấm thía hơn câu cửa miệng mà người Nghệ Tĩnh thường nói với nhau: "Rằng qua cơn hoạn nạn mới hiểu tận lòng nhau…".

Sức bền vùng thiên tai

Ông Nguyễn Đình Ngọ ở thôn Trung Nam, xã Cẩm Bình là một trong 100 nghìn hộ dân ở Hà Tĩnh bị cơn bão số 10 làm tốc mái. Trước đó, thời điểm cuối tháng 8/2025, cơn bão số 6 cũng khiến 6 sào lúa của gia đình ông bị ngập, lúa nảy mầm.

Ông Ngọ cho biết: "Rút kinh nghiệm từ các đợt thiên tai trước đây, nhất là trận lũ lịch sử năm 2020, gia đình tôi đã chủ động kê cao đồ đạc, sẵn sàng mọi thứ để di dời đến nơi an toàn".

Ông Ngọ nhìn vào kệ lúa đang mấp mé nước và chia sẻ thêm, lượng mưa lớn kéo dài trong nhiều ngày khiến hồ Kẻ Gỗ căng đầy nước, buộc phải xả tràn, khu vực hạ du sẽ không tránh khỏi việc ngập lụt. Vì vậy, bà con nơi đây đã chủ động các phương án ứng phó.

Nghe rành rọt những thiệt hại do thiên tai ập đến, nhất là những lần gượng dậy sau mưa bão của gia đình ông Ngọ, chúng tôi thêm một lần cảm nhận rõ hơn nỗi niềm, khó khăn chồng chất của người nông dân.

Cũng như giọng kể rắn rỏi của người đàn ông vừa bước sang tuổi 71, chúng tôi hiểu rằng, những người nông dân "một nắng hai sương" như ông Nguyễn Đình Ngọ sẽ không dễ bị thiên tai khuất phục.

Ông Nguyễn Đình Ngọ gói gém, kê cao lương thực lên nơi khô ráo.

Mưa lớn khiến hầu hết các tuyến đường liên thôn, liên xã ở Cẩm Bình, Cẩm Duệ bị ngập sâu trong dòng nước, nhiều làng xóm, khu dân cư bị cô lập. Càng đi sâu vào khu vực tiếp giáp hồ Kẻ Gỗ, mức độ ngập lụt càng nghiêm trọng hơn.

Qua điện thoại, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Cẩm Duệ Nguyễn Ngọc Nam cho biết, tính đến trưa 2/11 đã có gần 4.000/5.193 hộ dân bị cô lập. Toàn xã có 2.950 hộ dân ở 19/26 thôn bị ngập 1,3-1,8m so với sân nhà. Thực hiện chỉ đạo của tỉnh về việc chủ động ứng phó với mưa lớn gây ra lũ lụt, sạt lở đất trên địa bàn, xã Cẩm Duệ đã phân công các đoàn công tác xuống các thôn trực tiếp chỉ đạo công tác di dời dân, trong đó tập trung chỉ đạo kê cao tài sản, dự trữ lương thực, thực phẩm và rà soát những hộ dân có nguy cơ cao lũ quét, sạt lở đất, ngập sâu để tập trung di dời. Cùng với đó, cơ quan thường trực Ban Phòng thủ dân sự xã (Phòng Kinh tế) tổ chức trực ban 24/24 giờ, thường xuyên liên hệ với các thôn để nắm bắt thông tin và có biện pháp tham mưu chỉ đạo kịp thời.

Được biết, để chủ động ứng phó với tình hình mưa lũ, xã Cẩm Duệ đã huy động 15 xe tải, 3 máy đào, hơn 900 thuyền các loại, 1.200 thùng mì tôm, 1.200 thùng nước khoáng, 600 thùng lương khô và nhiều phương tiện, vật tư thiết yếu cùng 450 thành viên thuộc các đội xung kích đến từng ngõ, gõ cửa từng nhà, sẵn sàng hỗ trợ nhân dân kê cao tài sản, đưa người dân đi sơ tán tại các nhà văn hóa thôn, trường học.

Hành trang "sống chung với lũ" của người dân Hà Tĩnh không thể thiếu nhà Chạn và thuyền gỗ.

Khác với vùng đồng bằng ven biển, khu vực thành thị, từ bao đời nay người dân ở vùng hạ du hồ Kẻ Gỗ đã hình thành thói quen sống chung với lũ, bởi năm nào họ cũng có những tháng ngày đối diện với dòng nước bạc.

Ông Phan Văn Châu ở thôn Trung Thành, xã Cẩm Duệ cho biết: "Khi nhận được thông báo lượng nước xả tràn qua Dốc Miếu (hồ Kẻ Gỗ) không ngừng tăng, chúng tôi đã chủ động di dời người già và trẻ nhỏ đến nơi an toàn. Ngoài việc di dời, kê cao đồ đạc, tài sản đến nơi an toàn, hầu hết các gia đình đều dành khu vực nhà cao (nhà chạn) để tích trữ lương thực, nước uống sẵn sàng "sống chung với lũ"".

Chủ động phòng vệ

So với các xã Cẩm Bình, Cẩm Duệ, nước lũ đổ về phường Hà Huy Tập (Hà Tĩnh) có phần muộn hơn. Tuy vậy, theo phản ánh của bà con nhân dân, dưới tác động của mưa lớn kết hợp với lượng nước từ thượng nguồn để về nhanh nên mực nước trên sông Ngàn Mọ dâng lên rất nhanh. Chỉ trong vòng chưa đầy hai tiếng đồng hồ chiều tối 1/11, hơn 50% diện tích phường Hà Huy Tập đã bị ngập lụt, trong đó có bảy tổ dân phố (Sơn Trình, Tiền Thượng, Tân Tiến, Phái Nam, Liên Vinh, Tổ dân phố 2, 3) bị cô lập, nhiều tuyến đường bị chia cắt.

Rút kinh nghiệm từ những đợt lũ trước, Tổ trưởng Tổ dân phố Sơn Trình Phạm Quốc Hòa đã huy động lực lượng xung kích trực tiếp đến các gia đình có người già yếu neo đơn. "Trước khi trời tối, chúng tôi đã kịp sơ tán 12 hộ dân về nơi tránh trú an toàn", ông Phạm Quốc Hòa cho biết.

Tổ trưởng Tổ dân phố Sơn Trình (phường Hà Huy Tập) Phạm Quốc Hòa sẵn sàng đến những nơi dân đang cần trong mùa lũ.

Theo ông Hòa, ngoài các thành viên đội xung kích của tổ dân phố, khi biết được tình hình ngập lụt, nhiều hộ dân đã tự nguyện hỗ trợ các gia đình bị ngập nặng sơ tán về nơi an toàn. Cá biệt, có 20 hộ gia đình đã tiếp nhận và tự nguyện phục vụ lương thực, thực phẩm, nước uống cho các hộ dân đến sơ tán.

Sáng 2/11, khi lượng nước thượng nguồn cuồn cuộn đổ về khu vực sông Ngàn Mọ, các đoàn công tác của phường Hà Huy Tập đã trực tiếp đến thị sát, hỗ trợ người dân ứng phó với mưa lũ.

Theo ông Trần Quốc Toản, tổ dân phố Sơn Trình, nhờ được thông báo từ trước nên các gia đình đã chủ động triển khai việc ứng phó với mưa lũ. Ngoài sự đùm bọc sẻ chia của bà con lối xóm, người dân còn thường xuyên nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của cấp ủy chính quyền. "Cứ vài tiếng đồng hồ lại có một xuồng máy của lãnh đạo xã đi qua hỏi thăm, động viên và sẵn sàng hỗ trợ bà con khi có nhu cầu. Giữa mưa lũ, chúng tôi cảm thấy ấm lòng vì nhận được sự quan tâm, sẻ chia", ông Toản bộc bạch.

Tính đến trưa ngày 2/11, tỉnh Hà Tĩnh đang có hơn 4.000 hộ dân bị ngập lụt.

Không riêng gì phường Hà Huy Tập, trước tình trạng ngập lụt vùng hạ du hồ Kẻ Gỗ ngày càng nghiêm trọng, chính quyền địa phương, lực lượng chức năng ở Hà Tĩnh đã dùng thuyền rà từng thôn xóm để hỗ trợ sơ tán người dân tới nơi an toàn.

Tại phường Hoành Sơn - địa bàn xảy ra mưa lũ đầu tiên trong toàn tỉnh, ngay từ ngày 30/10, các đồng chí lãnh đạo phường đã trực tiếp xuống cơ sở kiểm tra, chỉ đạo xử lý các điểm ngập cục bộ, khu vực có nguy cơ sạt lở, kịp thời di dời các hộ dân ở vùng trũng thấp đến nơi an toàn, đồng thời tiếp tế lương thực, thực phẩm cho người dân ở các vùng ngập sâu.

Lãnh đạo phường Hà Huy Tập đến động viên, sẵn sàng hỗ trợ người dân các khu vực bị nước lũ cô lập.

Tinh thần khẩn trương hỗ trợ, ứng cứu bà con vùng ngập lụt cũng diễn ra gấp rút, nhanh chóng tại các xã vùng hạ du hồ Kẻ Gỗ như Cẩm Duệ, Cẩm Bình, Cẩm Xuyên… Tính đến trưa 2/11, tỉnh Hà Tĩnh đã sơ tán hơn 1.700 hộ dân với 3.700 nhân khẩu đến nơi an toàn.

Thấu hiểu những khó khăn của bà con vùng lũ, các nhóm thiện nguyện đã tổ chức hàng loạt "bếp ăn 0 đồng" hỗ trợ hàng nghìn suất ăn miễn phí đến bà con vùng bị lũ cô lập. Cùng với đó, các đội cứu hộ thiện nguyện cũng đã kịp thời đi đến những vùng ngập sâu, nước xiết đưa xuồng cứu hộ người dân.

NGÔ TUẤN