Trung Quốc cảnh báo Mỹ về chiến lược khai khoáng biển sâu đơn phương

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo SCMP ngày 1/12, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cảnh báo tình hình an ninh biển đang xấu đi và chỉ trích Mỹ thúc đẩy khai thác khoáng sản biển sâu ngoài khuôn khổ Liên hợp quốc, trong bối cảnh cạnh tranh tài nguyên và công nghệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới gia tăng.

Phát biểu tại một diễn đàn về giải quyết tranh chấp biển và luật pháp quốc tế ở Bắc Kinh ngày 1/12, bà Hoa Xuân Oánh cho rằng việc một số quốc gia sử dụng vũ lực với nhiều lý do khác nhau đang đe dọa ổn định khu vực và nhấn mạnh tuân thủ luật pháp quốc tế là con đường duy nhất để duy trì hòa bình và phát triển bền vững trên biển. Phát biểu được xem là nhằm vào Chính quyền Tổng thống Donald Trump sau khi Washington ban hành sắc lệnh cho phép các doanh nghiệp tư nhân Mỹ theo đuổi hoạt động khai khoáng biển sâu tại vùng biển quốc tế mà không cần sự chấp thuận từ Liên hợp quốc.

Theo sắc lệnh ký hồi tháng 4, các cơ quan chức năng Mỹ được yêu cầu đẩy nhanh cấp phép thăm dò nhằm thúc đẩy doanh nghiệp khai thác nguồn khoáng sản chiến lược nằm trong các khối đa kim loại dưới đáy biển. Chính quyền Mỹ coi đây là hướng đối phó với lợi thế vượt trội của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng. Bắc Kinh ngay lập tức chỉ trích, cho rằng hành động đơn phương của Washington vi phạm luật pháp quốc tế và làm tổn hại lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Tại diễn đàn, bà Hoa Xuân Oánh kêu gọi các bên tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS), nhấn mạnh đây là nền tảng của luật pháp biển hiện đại. UNCLOS coi tài nguyên ở vùng biển quốc tế là “di sản chung của nhân loại”, nhưng việc khai thác thương mại vẫn chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh. Bộ quy tắc khai thác, do Cơ quan quản lý Đáy biển Quốc tế (ISA) xây dựng, đã bị trì hoãn do lo ngại tác động môi trường.

Trung Quốc đã đầu tư đáng kể cho các cơ chế pháp lý và môi trường trong khuôn khổ UNCLOS, đồng thời là nhà tài trợ lớn nhất cho hai trong ba tổ chức chủ chốt của công ước. Bắc Kinh lo ngại cách tiếp cận đơn phương của Mỹ có thể tạo tiền lệ để các quốc gia khác vượt qua cơ chế của Liên hợp quốc, gây bất lợi cho nỗ lực khai thác của chính Trung Quốc tại vùng biển quốc tế.

Cạnh tranh tài nguyên cũng mở rộng sang lĩnh vực đất hiếm. Mỹ và Nhật Bản đã nhất trí hợp tác khai thác các mỏ đất hiếm dưới biển sâu và phát triển chuỗi khai thác - tinh luyện - chế biến sau cuộc gặp thượng đỉnh vào tháng 10/2025. Thỏa thuận này diễn ra ngay sau khi Trung Quốc áp đặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, nguồn tài nguyên mà nước này chiếm khoảng 70% sản lượng khai thác và 90% công suất tinh luyện toàn cầu.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc