Từ vụ thu hồi mỹ phẩm Mailisa: có hay không lỗ hổng trong quản lý, giám sát?
Mỹ phẩm của Mailisa đã được lưu hành trong một thời gian dài, việc đình chỉ và thu hồi chỉ được thực hiện sau khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án.
Liên quan đến vụ việc tại Thẩm mỹ viện Mailisa, tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 6.12, phóng viên đề nghị Bộ Y tế đã cung cấp thông tin chi tiết về việc đình chỉ, thu hồi toàn bộ sản phẩm đã được Bộ Y tế công bố.
Các sản phẩm này đã được lưu hành và sử dụng trên thị trường trong một thời gian đáng kể. Tuy nhiên, việc đình chỉ và thu hồi chỉ được thực hiện sau khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án. Vậy, có hay không lỗ hổng trong công tác quản lý, giám sát và hậu kiểm các sản phẩm này trên thị trường, dẫn đến việc các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn lưu hành trong một thời gian dài mà không bị phát hiện?
Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho hay về lý do thu hồi và đình chỉ lưu hành mỹ phẩm của Công ty MK Skincare, Bộ Y tế căn cứ vào Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28.9.2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế và Thông tư số 06/2021/TT-BYT của Bộ Y tế quy định về quản lý mỹ phẩm.
Theo ông Hà, hai quy định này có yêu cầu công ty phải có hồ sơ thông tin sản phẩm. Tuy nhiên, qua kiểm tra, công ty không xuất trình được hồ sơ thông tin sản phẩm. Do đó, Bộ Y tế đã tiến hành thu hồi.
Song song với đó, Bộ Y tế cho biết đã phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu các đơn vị ngừng kinh doanh các sản phẩm bị đình chỉ, thu hồi và không bán trên các nền tảng mạng.
Về quản lý mỹ phẩm hiện nay, ông Hà cho biết được thực hiện theo cơ chế doanh nghiệp công bố sản phẩm, cơ quan chức năng kiểm tra hậu kiểm.
Cụ thể, doanh nghiệp thông báo với cơ quan nhà nước để được đưa sản phẩm ra thị trường và phải chịu trách nhiệm về các nội dung kê khai, tính an toàn, hiệu quả và chất lượng sản phẩm khi đưa ra lưu thông. Các cơ quan chức năng kiểm tra việc tuân thủ của doanh nghiệp sau khi công bố, thông qua quản lý rủi ro, kiểm tra xác suất, và ưu tiên kiểm tra đối với các doanh nghiệp, sản phẩm có nhiều nguy cơ. Hiện nay, chúng ta đang quản lý mỹ phẩm theo cơ chế này.
“Cơ chế này tạo điều kiện hội nhập quốc tế, giúp doanh nghiệp tuân thủ và kinh doanh chính thức, đưa các sản phẩm chất lượng phục vụ người dân”, ông Hà nói và cho hay việc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đối với mỹ phẩm không chỉ có Bộ Y tế mà còn có các bộ, ngành, địa phương khác như công thương, tài chính, Ban Chỉ đạo 389, và các tỉnh, thành phố.
Ông Hà nhấn mạnh thời gian tới Bộ Y tế sẽ tiếp tục tăng cường công tác quản lý mỹ phẩm; tham mưu Chính phủ khẩn trương ban hành quy định về quảng cáo mỹ phẩm, sửa đổi, bổ sung Nghị định 117/2020/NĐ-CP và Nghị định 98/2020/NĐ-CP theo hướng tăng chế tài xử phạt, đảm bảo tính răn đe mạnh đối với hành vi sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm giả.
Ngoài ra, xây dựng hệ thống dữ liệu mỹ phẩm quốc gia để quản lý và truy xuất nguồn gốc; tăng cường cơ chế phối hợp liên bộ, ngành trong công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tăng cường quản lý về kinh doanh, quảng cáo mỹ phẩm trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội…
Trước đó, ngày 21.11, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu đã khởi tố vụ án “Buôn lậu", xảy ra tại Công ty MK Skincare và các đơn vị, địa phương liên quan; đồng thời, khởi tố bị can, bắt bị can để tạm giam đối với Phan Thị Mai, Giám đốc Công ty TNHH thẩm mỹ viện Mailisa và 7 đối tượng liên quan về tội “Buôn lậu”.
Bước đầu điều tra xác định, trong thời gian từ năm 2020 đến năm 2024, với mục đích nhập mỹ phẩm về Việt Nam bán kiếm lời thông qua chuỗi thẩm mỹ viện Mailisa, Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh thỏa thuận mua mỹ phẩm sản xuất tại Quảng Châu, Trung Quốc với giá rẻ, không đảm bảo chất lượng và thành phần theo công bố, không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) tại Trung Quốc.
Sau đó, nhóm bị can câu kết với các đối tượng người Trung Quốc, ký kết hợp đồng ngụy tạo, thay đổi nguồn gốc mỹ phẩm (từ Quảng Châu, Trung Quốc thành Hong Kong), tổ chức nhập lậu về Việt Nam và quảng cáo là mỹ phẩm được sản xuất tại Hong Kong thu hút thị hiếu, sự tin tưởng của khách hàng trong nước, bán với giá cao gấp hàng chục lần, thu lời bất chính.
Chỉ tính riêng 3/100 sản phẩm chủ đạo hệ thống Mailisa cung cấp trên thị trường, số tiền thu lời bất chính đã được xác định là hàng nghìn tỉ đồng. Cho đến khi vụ án bị khởi tố, Mailisa đã phát triển 17 chi nhánh trải dài khắp cả nước, phân phối hơn 8 triệu sản phẩm của gần 100 mã hàng.
Quá trình điều tra, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Bộ Công an đã thu hồi, phong tỏa 3 tỉ đồng, hơn 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
