Tuyên Quang: Hiệu quả từ tăng cường tuyên truyền phòng ngừa tảo hôn

Một buổi tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chính sách pháp luật về hôn nhân gia đình.

Tại thôn Sùng Là (xã Yên Minh) – nơi có 85 hộ đồng bào Mông sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo trên 60%, trước đây tình trạng tảo hôn – hôn nhân cận huyết thống khá phổ biến. Không ít em gái mới 15 – 16 tuổi đã bỏ học lập gia đình, sinh con trong điều kiện kinh tế thiếu thốn, khiến vòng luẩn quẩn đói nghèo kéo dài qua nhiều thế hệ.

Nhận thức rõ tác động tiêu cực của thực trạng này, thôn Sùng Là đã triển khai nhiều biện pháp với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó phát huy vai trò của Ban Công tác Mặt trận, các đoàn thể và người có uy tín trong cộng đồng. Nội dung tuyên truyền về chính sách dân số được lồng ghép trong sinh hoạt chi bộ, họp thôn, sinh hoạt câu lạc bộ phụ nữ, thanh niên…, giúp người dân tiếp cận thông tin tự nhiên, dễ hiểu.

Ông Mai Văn Quân - Bí thư Chi bộ thôn Sùng Là chia sẻ: Chúng tôi tuyên truyền đảng viên trước, rồi mỗi đảng viên tuyên truyền tới quần chúng. Đồng thời vận động người có uy tín trong thôn cùng tham gia.

Nhờ cách làm kiên trì, khéo léo, đến nay thôn Sùng Là đã xóa bỏ hoàn toàn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ chủ động khám sức khỏe định kỳ, sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; số ca sinh con thứ ba giảm rõ rệt qua từng năm, góp phần nâng cao chất lượng dân số và ổn định cuộc sống của bà con.

Không chỉ ở địa bàn dân cư, công tác tuyên truyền còn được triển khai mạnh mẽ trong trường học. Tại Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học và THCS Năng Khả (xã Nà Hang), Câu lạc bộ (CLB) “Thủ lĩnh của sự thay đổi” được thành lập từ tháng 9/2023, duy trì khoảng 30 thành viên là học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) từ lớp 6 - 9. CLB đã trở thành môi trường rèn luyện kỹ năng sống, nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực học đường, hệ quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống…

Để buổi sinh hoạt hấp dẫn, Ban chủ nhiệm CLB xây dựng kế hoạch sinh hoạt theo các chủ đề như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực học đường, hệ quả của tảo hôn, kỹ năng ứng xử trên mạng… Hình thức đa dạng, từ thảo luận, trò chơi, đóng kịch, vẽ tranh đến tọa đàm, giúp học sinh tiếp cận kiến thức dễ dàng và trở thành những “tuyên truyền viên nhỏ tuổi” trong cộng đồng.

Cô giáo Quan Thị Thủy - Chủ nhiệm CLB chia sẻ: Ban đầu học sinh còn e dè, nhất là khi nói đến những chủ đề nhạy cảm như sức khỏe sinh sản hay xâm hại tình dục. Để các em dễ tiếp cận thông tin, chúng tôi bắt đầu từ những trò chơi, câu chuyện gần gũi. Dần dần, các em tự tin hơn, biết đặt câu hỏi và tìm đến giáo viên để nhận được sự hỗ trợ khi cần. Mỗi tháng CLB sinh hoạt một lần, các thành viên đều hào hứng, chủ động nêu ý kiến và thảo luận sôi nổi.

Theo Báo cáo của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Tuyên Quang, sau khi có Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015 - 2025”, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội đã phối hợp với chính quyền đồng loạt vào cuộc triển khai thực hiện Đề án, đẩy mạnh hoạt động truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân.

Theo đó, nội dung tuyên truyền tập trung vào các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình như: Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình... Hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú như: tổ chức các buổi truyền thông, hội nghị tuyên truyền; qua hệ thống loa truyền thanh cấp xã và loa truyền thanh tại thôn; trên sóng phát thanh của huyện, truyền hình của tỉnh; trên báo Trung ương, địa phương; cổng thông tin điện tử; tờ rơi, pa nô; sân khấu hóa; qua mạng xã hội Zalo, Facebook và lồng ghép trong các buổi họp xã/ thôn, sinh hoạt chi hội, chi đoàn...

Các tổ chức thành viên đã chủ động lồng ghép nội dung tuyên truyền về giáo dục giới tính cho trẻ em vị thành niên trong các chương trình hoạt động, tổ chức “Tháng hành động vì trẻ em” với các hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn phòng chống xâm hại trẻ em, đặc biệt là trên không gian mạng.

Số liệu của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tuyên Quang cho thấy, hiện nay, trên địa bàn tỉnh không còn tình trạng hôn nhân cận huyết thống, tỷ lệ tảo hôn trong vùng đồng bào DTTS giảm dần. Để có được kết quả đó, cùng với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, MTTQ, các tổ chức đoàn thể, tỉnh cũng triển khai thực hiện lồng ghép có hiệu quả Chương trình MTQG 1719 và các chương trình khác nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS.

Văn Hoa