Tuyển sinh 2026: nhiều trường thay đổi phạm vi sử dụng kết quả các kỳ thi riêng

Đa dạng các kỳ thi riêng

Hiện Bộ GD&ĐT tổ chức 1 kỳ thi chung là thi tốt nghiệp THPT để lấy kết quả xét tốt nghiệp và tuyển sinh, đồng thời các trường đại học được phép tổ chức thêm các kỳ thi đánh giá năng lực riêng (như đánh giá năng lực, đánh giá tư duy) để đa dạng hóa phương thức tuyển sinh, giúp các trường chọn được thí sinh phù hợp; đồng thời mở rộng cơ hội vào đại học cho thí sinh, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào một kỳ thi duy nhất và tạo sự phân hóa năng lực tốt hơn.

Hiện có nhiều kỳ thi riêng được các cơ sở đào tạo tổ chức.

Kỳ thi riêng đầu tiên phải kể đến là kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội (HSA). Năm 2026, kỳ thi HSA diễn ra 6 đợt với quy mô 85.000 lượt thí sinh, lệ phí là 600.000 đồng/lượt. Thí sinh làm bài thi HSA trên máy tính, thời gian làm bài là 195 phút, gồm hai phần bắt buộc là toán học và xử lý số liệu (50 câu, 75 phút) và văn học - ngôn ngữ (50 câu, 60 phút). Phần thi thứ ba, thí sinh lựa chọn giữa khoa học và tiếng Anh (50 câu, 60 phút). Hiện có khoảng 100 trường sử dụng kết quả HSA để xét tuyển đầu vào đại học.

Tiếp đó là kỳ thi đánh giá tư duy (TSA) của Đại học Bách khoa Hà Nội. Năm 2026, trường dự kiến tổ chức kỳ thi TSA trong 3 đợt, đáp ứng cho khoảng 60.000 lượt thi. Bài thi TSA gồm 3 phần thi độc lập: Tư duy toán học (60 phút), Tư duy đọc hiểu (30 phút) và Tư duy khoa học/Giải quyết vấn đề (60 phút). Kết quả của kỳ thi đã được hơn 50 trường đại học sử dụng để phục vụ cho công tác tuyển sinh đại học.

Dù mới qua 4 lần tổ chức nhưng kỳ thi đánh giá năng lực (SPT) của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội thu hút đông đảo thí sinh tham gia dự thi. Năm 2025, kỳ thi ghi nhận gần 17.500 thí sinh đăng ký dự thi với hơn 54.000 bài thi ở 8 môn: toán, ngữ văn, tiếng Anh, vật lý, lịch sử, địa lý, hóa học, sinh học. Từ năm 2026, dự kiến kỳ thi SPT sẽ bổ sung các môn: giáo dục kinh tế và pháp luật, tin học, công nghệ. Đề thi kết hợp các dạng câu hỏi trắc nghiệm và tự luận với tỷ lệ điểm phù hợp theo cấu trúc từng bài thi, với nội dung phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và định hướng dạy học, kiểm tra đánh giá của Bộ GD&ĐT. Năm 2025, có 25 trường đại học công nhận và sử dụng kết quả kỳ thi SPT để xét tuyển đại học chính quy. Hầu hết trong số đó là các trường đại học khối sư phạm trên cả nước; ngoài ra còn có các trường khối xây dựng, kỹ thuật, y dược và các trường đại học ở địa phương.

Bên cạnh 3 kỳ thi nêu trên, nhiều trường đại học trên cả nước cũng tổ chức các kỳ thi riêng như: kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh (V-ACT), kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt của Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh (H-SCA); kỳ thi đầu vào do các trường đại học phối hợp với Trung tâm Khảo thí quốc gia tổ chức (V-SAT), kỳ thi đánh giá năng lực của Bộ Công an (để tuyển sinh vào các trường khối công an); kỳ thi đánh giá năng lực của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2…

Mỗi kỳ có cách thức, hình thức thi khác nhau nhưng nhìn chung, phạm vi kiến thức đều thuộc Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và cùng phục vụ công tác tuyển sinh của các trường đại học.

Những điều chỉnh đáng lưu ý

Nếu như các năm trước, điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy được hầu hết trường sử dụng trong tuyển sinh; thì năm 2026, một số cơ sở giáo dục điều chỉnh phương thức tuyển sinh, bao gồm việc thay đổi phạm vi sử dụng kết quả các kỳ tuyển sinh riêng để xét tuyển.

Đơn cử, tại phương án tuyển sinh dự kiến mới công bố, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 cho biết năm 2026, trường xét tuyển bằng 6 phương thức; trong đó phương thức 4 là xét tuyển sử dụng kết quả kỳ thi độc lập năm 2026 do chính nhà trường tổ chức và phương thức 5 là xét tuyển sử dụng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt của Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh (H-SCA). Trong khi đó, năm 2025, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 sử dụng kết quả thi đánh giá năng lực 4 cơ sở đào tạo gồm: Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Trường Đại học sư phạm TP Hồ Chí Minh. Như vậy, năm 2026, trường giảm sử dụng kết quả kỳ thi riêng của 3 trường.

Thí sinh cần cập nhật thông tin tuyển sinh trên website của từng trường.

Trong khi đó, năm 2026, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Thái Nguyên) chỉ sử dụng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (SPT); dự kiến bỏ xét tuyển bằng điểm V-SAT và điểm thi đánh giá năng lực HSA của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Với phương thức xét tuyển kết quả kỳ thi riêng, năm 2026, các trường đại học trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (Trường Đại học Công nghệ, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật) chỉ xét tuyển với kết quả của kỳ thi đánh giá năng lực HSA do Đại học Quốc gia tổ chức.

Các trường đại học phía Nam cũng có sự thay đổi tại phương thức này, như: Trường Đại học Công thương TP Hồ Chí Minh xét tuyển bằng kết quả kỳ thi V-ACT và H-SCA; Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh sử dụng kết quả kỳ thi V-SAT để xét tuyển còn Trường Đại học Tài chính - Marketing TP Hồ Chí Minh thì sử dụng kết quả kỳ thi V-ACT và V-SAT…

Trước thềm tuyển sinh 2026, các chuyên gia khuyến cáo thí sinh cần theo dõi sát phương án tuyển sinh được công bố trên website và các trang thông tin chính thức của từng trường để cập nhật thông tin, bao gồm việc trường mình quan tâm xét tuyển kết quả kỳ thi riêng do trường nào tổ chức. Mặt khác, thí sinh cũng cần chuẩn bị kiến thức chắc chắn, tâm lý vững vàng, từ đó có thể ứng phó linh hoạt với những thay đổi cũng như quy định mới trong công tác tuyển sinh năm tới.

Nam Du