Tỷ phú nuôi tôm công nghệ cao

Sau nhiều năm nuôi tôm quảng canh cho hiệu quả kinh tế không ổn định, ông Phương Thục ở thôn Xuân Tự 1 (xã Vạn Hưng) quyết tâm tìm tòi, học hỏi và mạnh dạn chuyển đổi sang mô hình nuôi tôm công nghệ cao (CNC), mang lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm, tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương.

Quyết tâm vượt khó

Gia đình ông Phương Thục bắt đầu nuôi trồng thủy sản từ những năm 1990, chủ yếu theo mô hình quảng canh cải tiến với các loại tôm sú, cá mú, ốc hương. Thời gian đầu, mô hình nuôi quảng canh cải tiến mang lại hiệu quả nhờ nguồn giống tự nhiên dồi dào, môi trường nước sạch và thời tiết thuận lợi nên vụ nào cũng có lãi; có năm "trúng mùa, được giá", lợi nhuận gấp nhiều lần. Đời sống gia đình ông khấm khá hơn, nhà cửa xây dựng kiên cố, con cái học hành đầy đủ. Tuy nhiên, hiệu quả nuôi bắt đầu sụt giảm khi nguồn giống tự nhiên khan hiếm, môi trường nước trong vùng nuôi bị ô nhiễm, mầm bệnh lây lan nhanh. Thêm vào đó, biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, khiến dịch bệnh xảy ra thường xuyên, gia đình ông trải qua nhiều vụ nuôi thất thu, thậm chí thua lỗ nặng. “Có thời điểm, tôi tưởng phải bỏ nghề. Nhưng vì gắn bó cả đời với con tôm, nên tôi vẫn trăn trở tìm cách khắc phục. Tôi nghĩ, nếu mình không đổi mới thì mãi sẽ quanh quẩn với cái khó, cái nghèo”, ông Thục chia sẻ.

Ông Phương Thục kiểm tra độ phát triển của tôm.

Không cam chịu thất bại, ông Phương Thục quyết tâm tìm hướng đi mới. Từ năm 2019, ông chủ động tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi trồng thủy sản do địa phương tổ chức, đồng thời, vào các tỉnh phía nam học hỏi mô hình nuôi tôm CNC. Những chuyến đi đó đã giúp ông mở mang kiến thức, nhận ra rằng, chỉ có áp dụng khoa học kỹ thuật mới có thể nuôi bền vững và giảm rủi ro. Sau thời gian tìm hiểu, ông quyết định đầu tư chuyển đổi mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng CNC - một hướng đi mới mẻ đối với nông dân ở vùng biển Vạn Ninh thời điểm đó. Đầu năm 2021, ông bắt tay vào cải tạo toàn bộ ao nuôi theo hướng mới. Thay vì nuôi quảng canh như trước, ông xây dựng ao lót bạt, lắp đặt hệ thống quạt nước, máy sục khí, máy đo nhiệt độ và pH tự động. Đặc biệt, ông áp dụng phương pháp phơi khô đáy ao sau mỗi vụ nuôi để diệt mầm bệnh bằng ánh nắng mặt trời, thay thế hoàn toàn việc sử dụng hóa chất. “Nuôi theo CNC tuy tốn kém ban đầu, nhưng đổi lại hiệu quả lâu dài. Môi trường nuôi được kiểm soát, tôm khỏe mạnh, ít dịch bệnh, năng suất và chất lượng đều vượt trội”, ông Thục cho biết.

Hướng đi bền vững

Sau hơn 4 năm áp dụng mô hình mới, kết quả mang lại khá ấn tượng. Với diện tích khoảng 1,5ha, mỗi năm, ông Thục thả nuôi từ 3 vụ, sản lượng đạt 60 - 70 tấn tôm thương phẩm, doanh thu từ 4 - 5 tỷ đồng. Ngoài ra, mô hình của ông còn tạo việc làm ổn định cho 10 lao động địa phương, với mức thu nhập trung bình 10 triệu đồng/người/tháng. Theo ông Thục, ưu điểm lớn nhất của mô hình nuôi tôm CNC là chủ động được thời vụ, giảm rủi ro do thời tiết, hạn chế dịch bệnh và đặc biệt là bảo vệ môi trường. Trong quá trình nuôi, ông không sử dụng kháng sinh hay hóa chất mà chỉ dùng chế phẩm vi sinh, men ủ tự nhiên để cải thiện môi trường nước, phân hủy chất thải hữu cơ. Nhờ đó, tôm nuôi đạt chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, ông Thục còn chú trọng đến việc liên kết chuỗi giá trị. Gia đình ông đang phối hợp với các hợp tác xã và doanh nghiệp thu mua, bao tiêu sản phẩm để ổn định đầu ra, tránh tình trạng “được mùa, rớt giá”. Đồng thời, ông cũng tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ nuôi khác tại địa phương, giúp họ tiếp cận mô hình mới, cùng nhau phát triển. Từ thực tế nhiều năm gắn bó với nghề, ông Phương Thục đúc kết 4 kinh nghiệm quan trọng, quyết định thành công của người nuôi tôm. Đó là, chọn con giống chất lượng, cải tạo ao nuôi kỹ lưỡng; quản lý môi trường nước chặt chẽ; áp dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất; liên kết hợp tác xã, doanh nghiệp thu mua để đảm bảo đầu ra ổn định, tránh phụ thuộc thương lái. “Người nông dân bây giờ không thể làm theo kinh nghiệm cũ, phải học hỏi, phải áp dụng kỹ thuật tiên tiến mới có thể làm nông nghiệp sạch, nông nghiệp bền vững”, ông Thục nói.

Hiện nay, ông Thục đang phối hợp với cơ quan chức năng để đăng ký sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP, tiến tới xây dựng thương hiệu tôm sạch. Đồng thời, ông cũng mong muốn được tiếp cận thêm các chương trình hỗ trợ vốn vay ưu đãi và chuyển giao công nghệ để mở rộng quy mô sản xuất. Ông Thục bày tỏ: “Thành công của mô hình nuôi tôm CNC không chỉ giúp gia đình tôi vượt qua giai đoạn khó khăn, vươn lên từ chính nghề truyền thống của quê hương, mà còn tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho nhiều lao động trong thôn. Tôi mong sẽ có thêm nhiều hộ mạnh dạn đổi mới, cùng nhau xây dựng nền nông nghiệp địa phương hiện đại, bền vững”.

Ông Nguyễn Phương Phai - Chủ tịch UBND xã Vạn Hưng cho biết, mô hình nuôi tôm CNC của hộ ông Phương Thục là điển hình tiêu biểu cho tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới. Thành công của ông Thục là minh chứng cho sự năng động, sáng tạo của người nông dân trong thời kỳ hội nhập và chuyển đổi số. Không chỉ là một hộ sản xuất, kinh doanh giỏi, ông Thục còn là người truyền cảm hứng cho nhiều nông dân trẻ dám bước ra khỏi lối mòn, áp dụng khoa học kỹ thuật để làm giàu ngay trên quê hương mình. Những kết quả đạt được của ông Phương Thục không chỉ mang lại lợi ích cho gia đình mà còn đóng góp thiết thực vào phong trào “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi” của xã Vạn Hưng. Mô hình của ông phù hợp với chủ trương của Nhà nước về phát triển “nông nghiệp xanh - sạch - số - sáng tạo”, hướng đến nền nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường. Do đó, thời gian tới, địa phương sẽ tạo điều kiện và khuyến khích, hỗ trợ nông dân địa phương nhân rộng mô hình nuôi tôm CNC cũng như các mô hình làm nông nghiệp tiên tiến khác.

VĂN GIANG