U não có di truyền không?

Theo GS.TS. Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K, u não là tập hợp những tế bào phát triển bất thường, ngoài tầm kiểm soát của cơ thể. U não bao gồm hai nhóm chính: u nguyên phát tại não (gồm u màng não, u tế bào thần kinh đêm, u mạnh máu, u xương....) và các khối u di căn từ bộ phận khác đến não (ung thư phổi, ung thư vú... di căn não).

(Ảnh minh họa).

Ở người lớn, dấu hiệu thường gặp của u não là co giật, đau đầu kèm theo nôn, co giật, yếu nửa người tăng dần, nói khó, rối loạn dáng đi... Những khối u vùng tuyến yên có thế biểu hiện giảm thị lực, đái nhiều, vô sinh thứ phát, vú tiết sữa... U não ở trẻ em có thể biểu hiện hay nôn ói, dáng đi bất thường, tăng kích thước vòng đầu ở trẻ nhỏ. Ngay khi xuất hiện những dấu hiệu trên, bạn nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán sớm nhất.

Chẩn đoán khối u não có nhiều chỉ định kết hợp mà bác sỹ có thể tư vấn cho bạn như:

- Chụp CT đầu: giúp đánh giá toàn bộ não, và phát hiện các khối bất thường trong não.

- Chụp MRI đầu: Còn gọi là chụp cộng hưởng từ, cho chất lượng hình ảnh vượt trội so với chụp CT, mô tả rõ nét nhu mô não nhờ độ tương phản cao hơn; giúp các bác sĩ định hướng loại khối u, xác định các phương án điều trị.

- Khám mắt, xét nghiệm nội tiết tuyến yên: là thăm khám quan trọng để giúp điều trị các rối loạn liên quan đến u não vùng tuyến yên, tuyến tùng.

- Xét nghiệm dịch não tủy: một số bệnh u não có biểu hiện chất tiết trong dịch não tủy, giúp theo dõi và đánh giá kết quả điều trị.

- Chụp cắt lớp ngực bụng, siêu âm, soi dạ dày đại tràng khi nghi ngờ các khối u não là do di căn từ nơi khác đến. Một số trường hợp cần chụp PET CT để xác định nguồn gốc khối u.

Bệnh u não rất hiếm khi di truyền, nên được xem là gần như không di truyền, chỉ có 0,1%-0,2% tổng số ca ung thư trên toàn thế giới là do u não di truyền nên bạn hoàn toàn không cần phải lo lắng. Ngày nay, các phương pháp hiện đại điều trị u não đã được áp dụng rộng rãi: phẫu thuật vi phẫu, nội soi, điều trị đa mô thức, điều trị đích, điều trị gamma knife đã mang lại hiệu quả điều trị cao. Có một số thể bệnh có thể mang tính di truyền là u não do gene NF và u xơ củ, hội chứng Lynch.

U não liên quan đến gene NF1/NF2 trong u bao sợi thần kinh thường có biểu hiện là những khối u nhỏ trên mặt da, hoặc cạnh cột sống, tủy sống (thể NF1) và các khối u xuất hiện trên hộp sọ khó quan sát được thường là u dây 8 hai bên, đa u màng não (thể NF2). Những người được chẩn đoán là mang gene NF1 hoặc NF2 khi sinh con sẽ có xác suất mang bệnh u não di truyền. Khi thăm khám cho trẻ, bác sĩ thực hiện quan sát trên da có những bớt màu cà phê sữa hay không. Khi đó, bác sĩ có thể cân nhắc đến trường hợp trẻ có khả năng có gene NF1 hoặc NF2 và thực hiện tầm soát để phát hiện yếu tố nguy cơ mắc u não từ nhỏ. Từ đó, bác sĩ quyết định phương pháp điều trị phù hợp để ngăn chặn tổn thương và mang lại lợi ích điều trị tốt hơn.

Phòng ngừa u não

Bệnh u não không thể được phòng ngừa triệt để bởi nguyên nhân chính gây ra u não vẫn chưa thể xác định. Bạn chỉ có thể phòng ngừa bệnh u não bằng cách giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn như:

- Từ bỏ thói quen xấu: Uống rượu bia, hút thuốc, thức khuya, sinh hoạt không điều độ.

- Ăn uống lành mạnh: Giàu rau củ quả, vitamin C và hạn chế thực phẩm giàu Nitrit như xịt xông khói, đồ hộp, thức ăn nhanh, đồ ăn nướng, chiên rán.Tăng cường vận động: Tập thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe tổng quát.

- Tránh xa nguồn phóng xạ: Hạn chế tiếp xúc với những nguồn phóng xạ hoặc đi vào những vùng bị nhiễm xạ

- Khám sàng lọc nếu gia đình có người mang gen ung thư di truyền.

Diệu Thu