Ukraine lần đầu phá hủy tiêm kích MiG-29 Nga hay chỉ là mô hình?

Trong đêm 4-12-2025, Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) cho biết lực lượng đặc nhiệm Ghost đã triển khai một đòn tấn công bằng UAV tầm xa vào căn cứ Kacha, thuộc khu vực Crimea do Nga kiểm soát. Theo tuyên bố, đợt tập kích đã phá hủy 1 tiêm kích MiG-29 cùng 1 radar Irtysh. Video do GUR công bố cho thấy một mục tiêu hình dáng giống tiêm kích MiG-29 bị UAV lao thẳng vào và nổ tung ngay trên bãi đỗ.

Căn cứ Kacha nằm ven biển phía tây nam Crimea, vốn chủ yếu phục vụ máy bay tuần thám hải quân và trực thăng hơn là máy bay tiêm kích. Chính vì vậy, việc xuất hiện 1 chiếc MiG-29 ngay tại đây đã làm dấy lên tranh luận về vai trò thực sự của chiếc máy bay.

Dữ liệu vệ tinh thương mại từ các tháng trước cho thấy vị trí chiếc máy bay tại sân bay Kacha không phải lúc nào cũng được sử dụng. Có thời điểm khu vực trống trơn, khi khác lại xuất hiện 1 tiêm kích được cho là MiG-29, nhiều khả năng thuộc biến thể hải quân MiG-29KR hoặc MiG-29KUBR. Đây là loại chiến đấu cơ trang bị cánh gấp, càng đáp gia cường, cấu trúc được tối ưu hóa cho tàu sân bay, cùng hệ thống điều khiển bay cải tiến và vũ khí tương thích với tác chiến hải quân.

MiG-29KR/KUBR có trọng lượng cất cánh tối đa gần 24 tấn, tốc độ tối đa khoảng Mach 2, mang được tên lửa không đối không R-77, R-73 và các loại bom dẫn đường. Tuy nhiên, lực lượng này vốn được triển khai chủ yếu trên tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov, hiện đang trong quá trình đại tu kéo dài. Điều này khiến câu hỏi lớn được đặt ra: chiếc máy bay bị phá hủy ở Kacha có phải là chiến đấu cơ đang hoạt động hay chỉ là khung máy bay lưu kho?

Một số chuyên gia phân tích nhận định hình ảnh trong video gợi ý rằng mục tiêu có thể là 1 khung thân không đủ khả năng bay, 1 máy bay chờ sửa chữa hoặc thậm chí 1 mô hình giả nhằm đánh lừa UAV. Phía Nga không đưa ra phản hồi chính thức, trong khi cộng đồng phân tích nguồn mở tiếp tục xem xét ảnh vệ tinh sau vụ nổ. Dấu vết cháy đen được ghi nhận tại bãi đỗ, nhưng mức độ thiệt hại hay bản chất của mục tiêu chưa thể xác thực hoàn toàn.

Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh Ukraine đẩy mạnh sử dụng UAV tầm xa để tấn công các căn cứ nằm sâu trong hậu phương Nga. Từ giữa năm 2024, các đòn đánh tương tự đã nhắm vào nhiều sân bay tại Crimea và Krasnodar, gây thiệt hại cho trực thăng Ka-52, trực thăng Mi-8, máy bay Su-34 và nhiều cơ sở radar. Tuy nhiên, nếu chiếc MiG-29 vừa bị phá hủy là khung thân không hoạt động, ý nghĩa chiến lược của đòn đánh có thể không tương xứng với tuyên bố ban đầu.

Dù vậy, vụ việc vẫn có giá trị chiến thuật: nó cho thấy hệ thống phòng không tại Crimea tiếp tục đối mặt với áp lực lớn trước các cuộc tấn công bằng UAV tầm xa. Với tầm bay có thể vượt hơn 700 km và khả năng mang đầu nổ lớn, các UAV mà lực lượng Ghost sử dụng đang trở thành công cụ chủ chốt giúp Ukraine bào mòn cơ sở quân sự ở bán đảo.

Ở cấp độ chiến lược, vụ tấn công làm lộ ra tình trạng thiếu minh bạch về quy mô và tình trạng hoạt động của lực lượng MiG-29 trong biên chế Nga. Trong suốt chiến sự, gần như không có bằng chứng xác nhận Nga triển khai MiG-29 trong các chiến dịch không kích trực tiếp. Sự xuất hiện của biến thể MiG-29KR/KUBR trong video càng làm dấy lên câu hỏi về việc Nga sử dụng chúng theo vai trò gì, khi tàu sân bay của họ đã ngừng hoạt động.

Đến nay, dù video và ảnh vệ tinh đều cho thấy mục tiêu đã bị phá hủy, nhưng việc xác định đây có phải là 1 chiến đấu cơ còn hoạt động hay không vẫn cần thêm bằng chứng độc lập. Vụ việc phản ánh xu thế ngày càng rõ rệt của chiến trường: vũ khí giá rẻ như UAV có thể làm tổn hại những khí tài đắt đỏ, nhưng cũng dễ khiến thông tin chiến trường bị phóng đại.

Trong khi đó, các đợt tấn công bằng UAV của Ukraine được dự đoán sẽ tiếp tục mở rộng, nhắm vào các sân bay, bãi đỗ và kho chứa quân sự tại Crimea. Nếu Moscow không tăng cường phòng thủ tầm gần, những thiệt hại tương tự - dù là thật hay mang tính biểu tượng - chắc chắn sẽ còn tiếp diễn.

Theo War Zone https://www.twz.com/air/first-russian-mig-29-claimed-destroyed-in-ukraine-but-that-may-not-be-the-whole-story

Việt Hùng