UNIDO đồng hành cùng Việt Nam chuyển đổi công nghiệp xanh

Trong khuôn khổ Hội nghị COP30, Đoàn Việt Nam đã có buổi làm việc quan trọng với Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO).

Tham dự buổi làm việc có ông Lê Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cùng bà Rana Ghoneim, Giám đốc bộ phận Năng lượng và Hành động khí hậu của UNIDO.

Cơ hội vàng từ các chương trình khí hậu toàn cầu

Bà Rana Ghoneim đã giới thiệu những sáng kiến đột phá mà UNIDO đang triển khai nhằm hỗ trợ các quốc gia chuyển đổi công nghiệp theo lộ trình phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). Điển hình là chương trình GEF-8 Tăng tốc Đầu tư Khử carbon Toàn cầu (GDIA).

Sáng kiến này, do UNIDO thực hiện dưới sự bảo trợ của Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF-8), được thiết kế để hỗ trợ các nền kinh tế đang phát triển, bao gồm Việt Nam, đẩy nhanh quá trình khử carbon trong các lĩnh vực khó giảm phát thải, trong đó ưu tiên hàng đầu là ngành xi măng.

Buổi làm việc giữa đoàn Việt Nam và UNIDO tại COP30

GDIA được kỳ vọng sẽ tăng cường khung chính sách, xây dựng các phương pháp luận tiêu chuẩn hóa và bổ sung các dự án đầu tư sẵn sàng cho tài chính công-tư. Theo UNIDO, đây chính là cầu nối thu hẹp khoảng cách giữa các cơ chế tài chính khí hậu quốc tế và nhu cầu chuyển đổi công nghiệp của từng quốc gia, đảm bảo phù hợp với mục tiêu 1,5°C của Thỏa thuận Paris.

Bên cạnh đó, UNIDO cũng đang tích cực xây dựng các đề xuất theo Chương trình Sẵn sàng của GCF nhằm giúp các nước chuẩn bị cho quá trình khử carbon công nghiệp trên quy mô lớn. Bà Ghoneim khẳng định cơ chế này không chỉ là nguồn tài trợ mà còn là chất xúc tác để điều chỉnh các chiến lược công nghiệp quốc gia với mục tiêu Net Zero toàn cầu.

Xi măng và NDC 3.0: Trọng tâm giảm phát thải của Việt Nam

Về phía Việt Nam, Ông Lê Ngọc Tuấn đã chia sẻ thông tin về quá trình xây dựng đóng góp do quốc gia tự quyết định lần thứ 3 (NDC 3.0) cho giai đoạn 2026 - 2035. Theo dự thảo NDC 3.0, lĩnh vực sản xuất xi măng tiếp tục được xác định là một trong những biện pháp chủ yếu trong nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính.

Đáng chú ý, Việt Nam đang thực hiện thí điểm cơ chế thị trường quan trọng: Phân bổ hạn ngạch phát thải cho các cơ sở sản xuất xi măng, sắt thép và nhiệt điện. Ông Tuấn đánh giá cao vai trò hỗ trợ của UNIDO trong việc thực hiện NDC và bày tỏ mong muốn hai bên sớm cụ thể hóa hợp tác thông qua việc xây dựng các dự án đầu tư mang tính khả thi cao, giúp Việt Nam nhanh chóng triển khai các mục tiêu khí hậu đã đề ra.

Ông Lê Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đánh giá cao vai trò hỗ trợ của UNIDO trong việc thực hiện NDC.

GCF coi Việt Nam là đối tác chiến lược trong khu vực

Buổi làm việc cũng làm rõ tiềm năng hợp tác lớn với Quỹ Khí hậu xanh (GCF) – một cơ chế tài chính được thành lập để huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển ít phát thải. Với cam kết đóng góp huy động lần thứ 3 (2024-2027) lên tới 12,8 tỷ USD và tổng số vốn đã tài trợ 18 tỷ USD cho 314 dự án trên toàn cầu, GCF là nguồn lực không thể thiếu.

Tại Việt Nam, GCF đã tài trợ 05 dự án hỗ trợ sẵn sàng và 06 dự án chính thức với tổng vốn lên đến 210,6 triệu USD. Việt Nam còn có lợi thế khi có hai tổ chức trong nước được GCF công nhận là Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) và Ngân hàng BIDV.

Đặc biệt, GCF bày tỏ sự quan tâm đến các dự án năng lượng tại Việt Nam và nhấn mạnh vai trò tiên phong của quốc gia. Trước nhu cầu chuyển đổi năng lượng của ASEAN ước tính 80 tỷ USD, GCF mong muốn Việt Nam trở thành đối tác chiến lược của Quỹ tại khu vực, sử dụng nguồn lực xúc tác từ GCF để tận dụng các cơ hội phát triển kinh tế xanh.

Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các tổ chức quốc tế như UNIDO và nguồn tài chính dồi dào từ GCF, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để thúc đẩy quá trình khử các-bon trong công nghiệp, không chỉ để đạt mục tiêu NDC mà còn khẳng định vị thế là quốc gia tiên phong trong phát triển kinh tế xanh tại Đông Nam Á.

Chu Hương, Kim Thanh