Việt Nam định hình 'vị thế mới' giữa làn sóng đầu tư thận trọng
Thị trường mua bán và sáp nhập (M&A) Việt Nam năm 2025 chứng kiến sự sụt giảm về số lượng giao dịch nhưng chuyển mạnh sang xu hướng chọn lọc khi dòng vốn chỉ tập trung vào doanh nghiệp có nền tảng tốt và mức độ minh bạch cao. KPMG nhận định, nhà đầu tư quốc tế đang quay lại Việt Nam nhưng với tiêu chuẩn khắt khe hơn, năm 2026 sẽ là giai đoạn thị trường phân hóa rõ rệt theo chất lượng tài sản và khả năng tạo giá trị sau sáp nhập.
Thị trường M&A Việt Nam 2025 bước vào giai đoạn chọn lọc
Ông Michael Dwyer, Trưởng bộ phận Tư vấn thương vụ KPMG Việt Nam (doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán và tư vấn tài chính) nhận định, xu hướng “tìm đến chất lượng” sẽ định hình thị trường năm 2026, trong bối cảnh Việt Nam duy trì sức hút với nhà đầu tư nhờ kinh tế ổn định và triển vọng tăng trưởng dài hạn.
Ông Michael Dwyer, Trưởng bộ phận Tư vấn thương vụ KPMG Việt Nam trình bày báo cáo tại Diễn đàn M&A 2025.
Theo ông Dwyer, sự thay đổi này phản ánh một chu kỳ đầu tư được định hình lại sau giai đoạn bùng nổ. Nhà đầu tư không chỉ xem xét cơ hội ở góc độ tài sản mà còn yêu cầu khả năng quản trị, hiệu quả hoạt động và chiến lược phát triển dài hạn. Ông cho rằng, thị trường Việt Nam bước vào giai đoạn “tái cân bằng” khi các thương vụ nhỏ suy giảm nhưng những giao dịch lớn có tính chiến lược lại xuất hiện nhiều hơn, thể hiện sự sàng lọc tự nhiên của dòng vốn.
Báo cáo “M&A Market Overview - Vietnam 10T2025” của KPMG Việt Nam ghi nhận, thị trường M&A Việt Nam tiếp tục duy trì sức hút với 218 thương vụ và tổng giá trị công bố khoảng 2,3 tỷ USD trong 10 tháng năm 2025. KPMG đánh giá đây là mức ổn định trong bối cảnh hoạt động M&A toàn cầu giảm tốc do nhiều yếu tố bất định. Quy mô giao dịch trung bình đạt 29,4 triệu USD, thấp hơn mức tăng mạnh của năm 2024 nhưng phản ánh mặt bằng bình thường của thị trường.
Ông Michael Dwyer cho rằng, thị trường bước vào giai đoạn “chọn lọc rõ rệt hơn” khi nhà đầu tư yêu cầu cao hơn về minh bạch, hiệu quả hoạt động và định hướng phát triển của doanh nghiệp. “Chúng tôi quan sát thấy sự dịch chuyển sang các thương vụ chọn lọc, với sự nhấn mạnh vào chất lượng tài sản, năng lực vận hành và mức độ minh bạch trong báo cáo”, ông Dwyer nói.
Dữ liệu của KPMG cũng cho thấy, sự phân hóa theo ngành diễn ra mạnh mẽ. Các giao dịch có giá trị lớn trong năm 2025 tập trung ở bất động sản, vật liệu, y tế và tài chính - những lĩnh vực có nhu cầu thị trường ổn định và khả năng tạo dòng tiền dài hạn. Nhiều thương vụ lớn thể hiện xu hướng này như thương vụ mua lại Công ty BĐS Phương Đông trị giá 365 triệu USD, giao dịch tái cấu trúc Hyosung Vina 277 triệu USD hay khoản đầu tư 150 triệu USD của Ares vào hệ thống y tế Medlatec.
Theo ông Dwyer, nhà đầu tư quốc tế tiếp tục duy trì sự quan tâm với thị trường Việt Nam, đặc biệt tại các thương vụ có tính chiến lược và minh bạch cao. Ông cho rằng, sự trở lại của các quỹ và tập đoàn khu vực là kết quả của quá trình thẩm định kỹ hơn, thay vì sự tăng tốc dòng vốn như giai đoạn trước dịch.
KPMG đánh giá thị trường M&A của Việt Nam đã bước sang giai đoạn “ổn định trong chọn lọc”. Thay vì sự sôi động theo số lượng giao dịch, thị trường hiện nhấn mạnh chất lượng, cấu trúc giao dịch chặt chẽ hơn và yêu cầu minh bạch cao hơn. Đây là bước chuyển phù hợp với bối cảnh kinh tế 2025 và sẽ tạo nền tảng cho một chu kỳ tăng trưởng bền vững hơn giai đoạn 2026 - 2030.
M&A sẽ chất lượng, minh bạch và định giá hợp lý
Trên nền những chuyển động sàng lọc rõ rệt này, KPMG đồng thời đưa ra dự báo cho giai đoạn tiếp theo, nhấn mạnh các xu hướng sẽ tác động trực tiếp đến thị trường từ năm 2026.
Ông Michael Dwyer nhấn mạnh, thị trường M&A Việt Nam sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng của dòng vốn thận trọng.
Phân tích xu hướng năm 2026, ông Michael Dwyer nhấn mạnh, thị trường M&A Việt Nam sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng của dòng vốn thận trọng với tiêu chí đánh giá doanh nghiệp chặt chẽ hơn. “Nhà đầu tư sẽ tập trung vào các doanh nghiệp có nền tảng tài chính tốt, mô hình kinh doanh rõ ràng và chiến lược phát triển dài hạn. Đây sẽ là trọng tâm của hoạt động M&A trong thời gian tới”, ông Dwyer nhận định.
Theo báo cáo, bốn xu hướng chính sẽ định hình thị trường năm 2026. Thứ nhất, nhà đầu tư ưu tiên các lĩnh vực có khả năng tạo dòng tiền ổn định gồm y tế, giáo dục, logistics, xử lý chất thải và năng lượng. KPMG cho rằng, đây là những ngành có nhu cầu tăng trưởng thực và ít phụ thuộc biến động chu kỳ kinh tế.
Thứ hai, xu hướng “flight to quality” trở nên rõ nét hơn, khi doanh nghiệp có năng lực quản trị, tài chính minh bạch và chiến lược mở rộng rõ ràng được ưu tiên trong các thương vụ M&A.
Thứ ba, thị trường có xu hướng nghiêng về phía bên mua. Sau thời gian tăng mạnh, định giá doanh nghiệp được điều chỉnh hợp lý hơn, phù hợp với kỳ vọng của nhà đầu tư trong bối cảnh lãi suất toàn cầu duy trì ở mức cao. KPMG dự báo các cơ chế giao dịch như “earn-out”, chia sẻ rủi ro và tài trợ từ bên bán sẽ tiếp tục được áp dụng phổ biến hơn để thu hẹp khoảng cách kỳ vọng về giá trị doanh nghiệp.
Thứ tư, nhiều thương vụ từng trì hoãn giai đoạn 2022 - 2024 có thể được tái khởi động vào năm 2026, đặc biệt trong bất động sản, năng lượng và công nghiệp, những lĩnh vực đang chịu áp lực tái cấu trúc để nâng cao hiệu quả.
KPMG đánh giá, giai đoạn 2026 - 2030 sẽ chứng kiến sự gia tăng của các thương vụ “lần hai” khi doanh nghiệp tìm kiếm đối tác chiến lược để mở rộng quy mô, tái cấu trúc hoặc nâng cấp công nghệ.
Hiện nay, lợi thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng, cộng với cải cách pháp lý về đầu tư, đất đai và năng lượng, được xem là yếu tố tạo thêm nguồn thương vụ mới. Bên cạnh đó, mức độ quan tâm của nhà đầu tư quốc tế đối với Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì nếu môi trường pháp lý được cải thiện và doanh nghiệp nâng cao minh bạch tài chính.
Ông Michael Dwyer đánh giá, Việt Nam đang tạo được nền tảng cho chu kỳ giao dịch mới nhờ sự chuyển dịch sang các thương vụ chọn lọc, đòi hỏi chuẩn minh bạch cao hơn. Theo đó, việc nâng chuẩn quản trị và cải thiện năng lực tài chính sẽ quyết định khả năng thu hút dòng vốn M&A trong những năm tới.
