Việt Nam đứng top 5 trong ASEAN về logistics

Nhiều kết quả đáng khích lệ

Diễn đàn Logistics Việt Nam là sự kiện thường niên, bắt đầu từ năm từ 2013, do Bộ Công Thương chủ trì, với mục tiêu thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, tăng cường liên kết logistics với các ngành sản xuất và xuất nhập khẩu, đồng thời là nơi đối thoại, trao đổi, cập nhật thông tin quan trọng về lĩnh vực logistics trong nước và quốc tế.

Với chủ đề "Logistics Việt Nam - vươn mình tiến vào kỷ nguyên mới," Diễn đàn 2025 vừa là sự kiện nối tiếp chuỗi hoạt động thường niên, vừa thể hiện khát vọng nâng tầm ngành logistics trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ.

Theo báo cáo, hiện nay ngành logistics đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Tốc độ tăng trưởng dịch vụ logistics nhanh và ổn định, đạt bình quân 14-16%/năm, đóng góp trực tiếp vào GDP hàng năm ở mức 4,5-5% GDP. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2023, Việt Nam xếp thứ 43/139 quốc gia về Chỉ số Năng lực logistics (LPI) và thuộc Top 5 trong ASEAN cùng với 4 quốc gia Singapore, Malaysia, Thái Lan và Indonesia.

Chi phí logistics đã giảm xuống, còn khoảng 16% GDP (từ mức trên 20% GDP vào năm 2014), tiết kiệm hàng tỷ USD mỗi năm cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Bên cạnh đó, hệ thống kết cấu hạ tầng logistics được đầu tư đồng bộ, đặc biệt là mạng lưới cảng biển, sân bay, đường cao tốc, trung tâm logistics tại các vùng kinh tế trọng điểm như: TPHCM, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Cần Thơ. Khu vực doanh nghiệp logistics ngày càng lớn mạnh với hơn 34.000 doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, ứng dụng công nghệ cao trong quản trị vận hành.

Thông qua các hiệp định thương mại tự do đã tạo ra môi trường thuận lợi để logistics Việt Nam hội nhập sâu, mở rộng thị trường dịch vụ quốc tế trên các bình diện: Thị trường – hạ tầng (theo chuẩn quốc tế) – chuỗi cung ứng – hợp tác, đầu tư – nguồn nhân lực và tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế. Những kết quả trên đã góp phần trực tiếp nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa, giảm chi phí xuất nhập khẩu, thúc đẩy tăng trưởng thương mại quốc tế và luân chuyển hàng hóa trong nước, quy mô thương mại quốc tế năm 2025 khoảng 900 tỷ USD.

Theo Thủ tướng, những kết quả đạt được là chưa xứng tầm với ưu thế về vị trí địa - chính trị, địa - kinh tế, ngành logistics Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa phát triển - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Hạn chế, giải tỏa 6 điểm nghẽn

Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành logistics Việt Nam vẫn còn những tồn tại 6 điểm nghẽn. Chi phí logistics ở Việt Nam vẫn còn ở mức cao so với các nước trong khu vực (Singapore chỉ 8%, Malaysia 12%, trung bình thế giới khoảng 11%). Liên kết vùng, kết nối hạ tầng chưa đồng bộ, hạn chế, dễ bị tác động khi xảy ra thiên tai.

Doanh nghiệp logistics quy mô nhỏ chiếm đa số, năng lực cạnh tranh yếu, thiếu vắng doanh nghiệp lớn. Chưa hình thành được trung tâm logistics cấp quốc gia trung chuyển hàng hóa quốc tế. Ngành còn thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, phù hợp với môi trường làm việc quốc tế.

Thể chế logistics còn chưa quy định cụ thể các loại hình dịch vụ logistics mới cho thương mại điện tử, logistics xanh, logistics hàng đặc biệt. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong logistics thiếu cơ sở dữ liệu dùng chung và chuẩn đo lường thống nhất.

Thủ tướng nêu rõ, những hạn chế đó đòi hỏi chúng ta phải đổi mới tư duy phát triển, chuyển đổi mạnh trạng thái từ "hỗ trợ logistics nhỏ lẻ" sang "phát triển logistics hiện đại, thông minh" thành một ngành kinh tế quan trọng nhằm phát huy tối đa năng lực của các địa phương; thúc đẩy liên kết các vùng kinh tế, khu vực và quốc tế; coi dịch vụ logistics là yếu tố động lực, dịch vụ thiết yếu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và từ tư duy "quản lý" sang "kiến tạo và phục vụ" theo đúng tinh thần Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam giai đoạn tới mới được Thủ tướng Chính phủ ban hành.

Do đó, trong thời gian tới, ngành logistics phải phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng trung bình gấp 1,5 lần mức tăng trưởng GDP, cụ thể là tỷ trọng giá trị tăng thêm của dịch vụ logistics trong tổng sản phẩm trong nước phải đạt 6-7%; tốc độ tăng trưởng trung bình hằng năm đạt 15-16%; kéo giảm chi phí logistics so với tổng sản phẩm trong nước xuống tương đương trung bình thế giới, khoảng 11-12%...

Lê Công