Việt Nam tăng tốc chuyển đổi xanh, hướng tới du lịch carbon thấp

Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) vừa tổ chức Hội thảo tham vấn xây dựng Dự án "Mô hình quản lý điểm đến du lịch hiệu quả, hướng tới môi trường du lịch xanh, không rác thải nhựa và carbon thấp". Sự kiện thu hút sự tham gia của nhiều đơn vị quản lý điểm đến và các chuyên gia trong ngành.

Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, nhấn mạnh du lịch là ngành gắn bó mật thiết với môi trường, do đó phát triển du lịch xanh là xu hướng tất yếu. Tuy nhiên, ông cũng chỉ rõ khoảng cách giữa nhận thức và hành động trong phát triển du lịch xanh tại Việt Nam vẫn còn khá lớn.

Chủ tịch VITA cho rằng Việt Nam đi sau nhiều quốc gia, vì vậy cần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi hoạt động du lịch theo hướng xanh và bền vững. "Quản lý điểm đến là vấn đề sống còn của ngành du lịch, bởi điểm đến hội tụ toàn bộ các dịch vụ du lịch. Việc tập trung xây dựng mô hình điểm đến du lịch xanh sẽ bao quát toàn bộ hoạt động theo hướng bền vững," ông Bình nhấn mạnh.

Dự án này, với sự hỗ trợ của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), được xem là hành động cụ thể nhằm thúc đẩy du lịch xanh. Đây là bước tiếp nối các hoạt động giai đoạn 2023–2024, khi VITA và UNDP đã triển khai thành công Dự án "Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch ở Việt Nam" và ban hành Bộ tiêu chí VITA Green.

Dự án mới sẽ được triển khai thí điểm tại Khu du lịch tâm linh – sinh thái Tây Yên Tử, xã Tây Yên Tử, tỉnh Bắc Ninh, làm cơ sở nhân rộng trên phạm vi toàn quốc.

Mục tiêu của dự án là xây dựng mô hình quản lý điểm đến tích hợp, có sự tham gia của các bên liên quan, làm nền tảng triển khai và giám sát các hoạt động phát triển du lịch xanh. Nội dung tập trung vào ba nhóm hoạt động chính: nâng cao nhận thức, xây dựng mô hình quản lý điểm đến theo tiêu chí xanh, và ứng dụng mô hình du lịch carbon thấp, không rác thải nhựa tại điểm thí điểm.

Dự án đặt mục tiêu cụ thể 80% doanh nghiệp tham gia giảm tối thiểu 30% rác thải nhựa và ít nhất 120 lượt người được đào tạo về du lịch xanh.

TP.HCM chủ động với chiến lược đô thị carbon thấp

Song song với các dự án do Hiệp hội Du lịch Việt Nam khởi xướng, TP.HCM, với tư cách là trung tâm kinh tế, du lịch hàng đầu cả nước, cũng đang theo đuổi các mục tiêu "carbon thấp" và "chuyển đổi xanh" qua các hướng đi riêng, quy mô lớn.

Thành phố đang có kế hoạch tham gia thị trường tín chỉ carbon và kêu gọi đầu tư cho "Dự án đô thị carbon thấp" giai đoạn 2025-2030. Dự án này dự kiến có sự hợp tác của Ngân hàng Thế giới (WB) với tổng vốn đầu tư khoảng 250 triệu USD, tập trung vào hạ tầng chung, năng lượng tái tạo và quản lý chất thải. Đây được xem là chiến lược cấp đô thị, tạo nền tảng vững chắc cho môi trường chung và gián tiếp thúc đẩy du lịch bền vững.

Đặc biệt, TP.HCM đang khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại Đặc khu Côn Đảo, với mục tiêu chiến lược xây dựng Côn Đảo trở thành "hòn đảo di sản carbon thấp đẳng cấp quốc tế".

Theo TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, để đưa đặc khu Côn Đảo lên một tầm cao mới, thành phố cần triển khai kế hoạch chuyển đổi xanh trên các trụ cột chính, bao gồm: giao thông xanh, năng lượng bền vững, kinh tế biển xanh và du lịch chất lượng cao.

Cụ thể, đối với giao thông xanh, thành phố cần triển khai các giải pháp như 100% phương tiện chuyển sang xe điện trước 2030, hỗ trợ tài chính, xây dựng vùng phát thải thấp và các trạm sạc. Trong lĩnh vực năng lượng bền vững, các giải pháp chú trọng phát triển điện gió, điện mặt trời, rác phát điện, đồng thời khuyến khích khách sạn, hộ dân đầu tư điện mặt trời.

Lĩnh vực kinh tế biển xanh sẽ tập trung phục hồi san hô, thảm cỏ biển và phát triển tín chỉ carbon xanh để tạo nguồn tài chính mới. Đối với trụ cột du lịch, định hướng là xây dựng thương hiệu di sản, tâm linh, sinh thái, thúc đẩy trải nghiệm sâu, du lịch có trách nhiệm, áp dụng phí điểm đến để tái đầu tư cho bảo tồn và phát triển kinh tế đêm có chọn lọc.

Cần giải pháp đồng bộ từ quản lý đến nhân lực

Phát biểu tại hội thảo của VITA, ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, khẳng định hoạt động tham vấn xây dựng dự án là thiết thực nhằm triển khai Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh.

Ông Phạm Văn Thủy đề nghị trong quá trình hoàn thiện dự án, VITA cần chú trọng việc quy hoạch khai thác tài nguyên phù hợp; xây dựng giải pháp sản xuất du lịch xanh, sử dụng năng lượng tái tạo; và phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn.

Phó Cục trưởng cũng nhấn mạnh việc cần đẩy mạnh thực hành giảm thiểu rác thải nhựa, ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý điểm đến, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tuyên truyền đến cộng đồng, du khách để hình thành thói quen tiêu dùng du lịch xanh.

Hoàng Anh