Viết tiếp ước mơ an cư ở Tam Thanh

Khu tái định cư Co Hương, bản Ngàm, xã Tam Thanh vững chãi giữa đại ngàn.

Trên đỉnh đồi Poom Phai

Khu tái định cư Co Hương, bản Ngàm, xã Tam Thanh được đầu tư xây dựng khẩn cấp từ năm 2021 và hoàn thành cuối năm 2022. Dự án phục vụ di dời khẩn cấp 36 hộ dân sinh sống ở nơi có nguy cơ cao bị lũ quét, sạt lở đất thuộc bản Ngàm đến khu tái định cư mới, đem lại cuộc sống ổn định, bình yên cho bà con.

Nơi chúng tôi đến thăm, trên đỉnh đồi Poom Phai, khu tái định cư Co Hương vững chãi giữa đại ngàn. Ngồi bên bếp lửa, chị Lò Thị Doan, hộ dân sinh sống ở khu Co Hương chia sẻ: “Gia đình tôi có bốn người, nghề nghiệp chính là làm ruộng. Có nhà ổn định, không còn phải lo mỗi mùa mưa bão, chúng tôi yên tâm hơn trong lao động và chăm lo cho các con”.

Anh Lò Văn Khương, Phó bản, trưởng ban công tác mặt trận bản Ngàm cho biết: Bản Ngàm có 139 hộ với gần 700 nhân khẩu, được chia thành ba khu. Khu tái định cư Co Hương có 36 hộ, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Năm 2021, Nhà nước, huyện Quan Sơn cũ đã tập trung tháo gỡ các vướng mắc về mặt bằng và kinh phí, khẩn trương xây dựng khu tái định cư, hoàn thiện hạ tầng điện, nước sạch, đường giao thông nội bản, tạo điều kiện thuận lợi để người dân an cư. Sau gần 4 năm, bà con đã ổn định cuộc sống, từng bước xây dựng các mảnh vườn, khu chăn nuôi và phát triển sản xuất. Bà con ở Co Hương chủ yếu chăn nuôi bò, gà, vịt, với hơn 20 hộ nuôi khoảng 2.000 con gà và canh tác 13,8ha lúa hai vụ. Một số hộ như gia đình anh Lò Văn Kính còn thử nghiệm nuôi dúi mốc, vừa làm giống vừa cung cấp thương phẩm, góp phần cải thiện thu nhập và tạo thêm sự đa dạng trong sinh kế.

Nuôi dúi ở khu tái định cư Co Hương.

“Niềm mong mỏi của bà con khu Co Hương là có một nhà văn hóa để làm nơi sinh hoạt chung, gắn kết tình làng nghĩa xóm. Những buổi sinh hoạt cộng đồng sẽ giúp bà con giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, nuôi dạy con cái và gắn kết tinh thần đoàn kết trong bản làng. Ngoài đời sống ổn định, Co Hương còn sở hữu tiềm năng thiên nhiên hấp dẫn. Thác trượt tự nhiên Cánh Lăng và thác Sao Va, trong tương lai sẽ là những điểm đến du lịch sinh thái, giúp bà con vừa phát triển kinh tế, vừa giới thiệu vẻ đẹp của miền núi Thanh Hóa đến du khách. Những bông hoa trên đỉnh đồi Poom Phai không chỉ là dấu hiệu của mùa xuân, mà còn là biểu tượng của hy vọng, sức sống mới và những ước mơ đang dần trở thành hiện thực. Cuộc sống ở khu tái định cư Co Hương là minh chứng sống động cho việc thực hiện chính sách dân sinh hiệu quả, nơi mà mỗi ngôi nhà, mỗi nụ cười, mỗi bữa cơm sum vầy đều nói lên một thông điệp dù gian nan, con người vẫn tìm thấy bình yên, dựng xây tương lai và để hoa nở trên những đỉnh đồi xa xôi.

Còn đó những nỗi lo sạt lở

Nếu như khu tái định cư Co Hương giúp đời sống người dân ở bản Ngàm yên tâm “an cư lập nghiệp” thì trên địa bàn xã Tam Thanh, người dân ở các bản Mò, Phe... vẫn còn đó nỗi lo sạt lở. Chỉ tay cho chúng tôi xem những vết nứt, sạt lở trên đồi, phó trưởng bản Phe - ông Lò Văn Phê cho biết: Bản có 109 hộ, hiện có 33 hộ nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở, trong đó có 2 hộ phải di dời khẩn cấp. Những vết nứt, đồi bị khoét sâu đất đá là do ảnh hưởng của những cơn bão vừa qua, nhất là bão số 5 khiến bà con rất lo lắng.

Những vết nứt, đồi bị khoét sâu do ảnh hưởng mưa bão tại bản Phe, xã Tam Thanh.

Là một trong những hộ nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở cao, bà Lò Thị Quan chia sẻ: Gia đình tôi có 5 nhân khẩu. Mỗi lần mưa bão, gia đình tôi lo lắm. Mong mỏi của gia đình là được Nhà nước quan tâm có nơi ở mới. Gần nhà tôi có hộ ông Lữ Văn Khăng đã phải di dời khẩn cấp rồi.

Ông Hà Văn Toản, Chủ tịch UBND xã Tam Thanh cho biết: Tam Thanh là xã biên giới, có 18km tiếp giáp huyện Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn (Lào). Là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng - an ninh. Dân số toàn xã có hơn 4.000 nhân khẩu, gồm 3 dân tộc Thái, Mường, Kinh cùng sinh sống. Xã có địa hình đồi núi phức tạp, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, mưa lũ, sạt lở đất. Do ảnh hưởng của cơn bão số 5, số 6, hiện nay, tại các khu vực sinh sống của người dân bản Phe và bản Mò có nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất, tại 2 bản có đến 48 điểm sạt lở đe dọa đến tính mạng, tài sản và đời sống Nhân dân với gần 100 hộ bị sạt lở đất đá vào nhà, gây hư hỏng nhà cửa. Trước tình hình cấp bách đó, UBND xã Tam Thanh đề nghị xây dựng 2 khu tái định cư khẩn cấp để di dời, bố trí chỗ ở an toàn, ổn định đời sống lâu dài cho 81 hộ dân với 371 nhân khẩu tại các khu vực có nguy cơ sạt lở, trong đó có bản Mò, bản Phe.

Xã Tam Thanh tiến hành khảo sát khu vực bố trí tái định cư gồm khu vực Sắn Lác Mậy, bản Phe, diện tích khoảng 3ha, đáp ứng nhu cầu tái định cư cho 33 hộ dân, 171 nhân khẩu. Khu tái định cư bản Mò thuộc khu vực đồi Póm Pa Vua, Póm Tá Cá, bản Mò, xã Tam Thanh, diện tích khoảng 4,3ha, đáp ứng nhu cầu tái định cư cho 48 hộ dân, gần 200 nhân khẩu. Hiện nay, xã Tam Thanh chưa có quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2025-2030, đề nghị các cấp chấp thuận chủ trương điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để thực hiện quy hoạch khu tái định cư theo quy định, đảm bảo ổn định, an toàn lâu dài cho Nhân dân 2 bản Phe, Mò.

Bài và ảnh: Thảo Nguyên