Vốn ngoại tỷ USD 'săn lùng' tài sản chiến lược tại Việt Nam

Quý 3/2025 đánh dấu một bước chuyển mạnh mẽ trong bức tranh M&A tại Việt Nam: thay vì những “cú nổ” đơn lẻ do doanh nghiệp nội địa dẫn đầu, làn sóng quỹ ngoại từ các nhà đầu tư tư nhân được hiện diện rõ nét hơn, thực hiện hàng loạt giao dịch hoặc cam kết vốn có tính chiến lược vào các ngành F&B, y tế, năng lượng, thời trang…

LÀN SÓNG M&A TỶ ĐÔ

Những dòng vốn từ các quỹ ngoại không chỉ là tiền mặt đổ vào doanh nghiệp, mà còn đem theo công nghệ quản trị chuỗi, tiêu chuẩn chất lượng, và áp lực nâng cấp chuỗi cung ứng để Việt Nam bước sang giai đoạn phát triển giá trị gia tăng cao hơn. Tổng giá trị giao dịch trong tháng quý 3/2025 lên tới hơn 80 thương vụ thành công giá trị ước tính hơn 3,5 tỷ USD, cho thấy nhà đầu tư nước ngoài và các quỹ đang tích cực săn tìm cơ hội trong bối cảnh vĩ mô ổn định hơn và nhu cầu nội địa tăng.

Trong lĩnh vực y tế, ngay từ đầu quý chứng kiến một thương vụ điển hình, Dale Investment Holdings trụ sở tại Singapore, một bên liên quan mật thiết tới hệ sinh thái quỹ y tế khu vực (và có quan hệ chặt với Quadria Capital), đã chính thức nắm giữ 73,15% cổ phần tại Tập đoàn Y khoa Tâm Trí, tương đương gần 80,6 triệu cổ phần với giá trị ghi sổ khoảng 805,9 tỷ đồng (xấp xỉ 30,8 triệu USD).

Giao dịch này là minh chứng rõ ràng cho chiến lược nền tảng của quỹ ngoại: thay vì mua những công ty đơn lẻ để thu lợi ngắn hạn, quỹ tìm cách kiểm soát chuỗi bệnh viện/phòng khám nhằm tiêu chuẩn hóa dịch vụ, mở rộng chuyên khoa có giá trị cao và sau đó nhân rộng mô hình để tối ưu hóa lợi nhuận biên. Chiến lược này phù hợp với các điều kiện thị trường Việt Nam: dân số lớn, tỷ lệ chi tiêu y tế tư nhân tăng và nhu cầu mạnh cho dịch vụ chuyên sâu.

Ngoài ra, MEDLATEC đón quỹ Ares Asia Private Equity trở thành nhà đầu tư chiến lược, đánh dấu thương vụ đầu tiên của quỹ này tại ngành y tế Việt Nam. Cùng thời điểm, VIDIPHA đón Công ty Cổ phần Chứng khoán DSC tăng sở hữu lên 19,77% vốn, tương đương giao dịch khoảng 8 triệu USD.

Mảng F&B (chế biến thực phẩm, chuỗi nhà hàng và xuất khẩu thực phẩm) trong quý 3/2025 cho thấy hai luồng vốn chính: đầu tư trực tiếp của tập đoàn toàn cầu và góp vốn cho chuỗi nội địa. Điển hình là các kế hoạch đầu tư nhà máy của JBS, tập đoàn chế biến thịt hàng đầu thế giới khi họ công bố dự định xây dựng hai nhà máy chế biến xuất khẩu tại Việt Nam, bước đi nằm trong chiến lược tận dụng lợi thế vị trí cảng biển và chuỗi cung ứng nông, lâm, ngư sản địa phương để phục vụ xuất khẩu khu vực.

Đối với lĩnh vực hàng tiêu dùng, Coolmate, thương hiệu thời trang bắt đầu với mô hình bán hàng trực tiếp thông qua nền tảng thương mại điện tử của Việt Nam, công bố hoàn tất vòng gọi vốn Series C do Vertex Growth Fund dẫn dắt, cùng sự tham gia của Cool Japan Fund, YoungOne CVC, và các nhà đầu tư hiện hữu Vertex Ventures SEA & India và Kairous Capital. Vertex Growth Fund là quỹ đầu tư tăng trưởng trực thuộc Vertex Holdings, công ty con của tập đoàn đầu tư toàn cầu Temasek; Cool Japan Fund được chính phủ Nhật Bản hậu thuẫn; và YoungOne CVC là nhánh đầu tư mạo hiểm của tập đoàn Youngone, một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới trong lĩnh vực trang phục thể thao và ngoài trời.

Lĩnh vực Logistic & Hạ tầng, A.P. Moller Capital, thông qua quỹ EMIF II và hợp tác cùng VinaCapital đã đầu tư và ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với Công ty cổ phần Nhà ga Hàng hóa ALS (ALSC). ALSC là công ty con của Công ty Cổ phần ALS, trong đó Tổng công ty Hàng không Việt Nam nắm cổ phần chi phối, và hiện là một trong những đơn vị hàng đầu khai thác ga hàng hóa tại sân bay quốc tế Nội Bài.

Đây là khoản đầu tư đầu tiên của A.P. Moller Capital vào lĩnh vực vận tải tại Việt Nam, sau khi đã có mặt tại thị trường với các thương vụ nổi bật trong lĩnh vực năng lượng tái tạo như Verdant Energy Việt Nam. A.P. Moller Capital là công ty quản lý quỹ hạ tầng thuộc AP Moller Group, tập đoàn toàn cầu sở hữu A.P. Moller – Maersk, hãng vận tải và logistics lớn trên thế giới.

DÒNG VỐN NGOẠI “ĐẶT CƯỢC DÀI HẠN” VÀO VIỆT NAM

Theo số liệu từ Cục Thống kê, Bộ Tài chính, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện tại Việt Nam 10 tháng năm 2025 ước đạt 21,3 tỷ USD, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước. Đây là số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện cao nhất của 10 tháng trong 5 năm qua, thể hiện niềm tin của doanh nghiệp nước ngoài vào chính sách và môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Sự tham gia của các nhà đầu tư tầm cỡ quốc tế cùng sự đồng hành từ những cổ đông hiện hữu là minh chứng mạnh mẽ cho niềm tin quốc tế vào năng lực thật và chiến lược bền bỉ của Coolmate trong bối cảnh thị trường đầu tư Việt Nam đầy biến động.

Nhìn tổng thể, các thương vụ M&A và cam kết đầu tư của quý 3/2025 phản ánh ba thay đổi chiến lược quan trọng: thứ nhất, quỹ ngoại ưu tiên các tài sản tạo ra giá trị gia tăng (healthcare platform, chế biến thực phẩm có quy mô xuất khẩu, tài sản năng lượng có khả năng tối ưu vận hành); thứ hai, cơ cấu giao dịch chuyển dịch nhiều hơn sang mô hình mua cổ phần kiểm soát, đầu tư tăng trưởng và FDI greenfield thay vì chỉ tìm kiếm các thương hiệu để "mua nhanh" và rút lui; thứ ba, nhà đầu tư chú trọng yếu tố quản trị, minh bạch tài chính và tiêu chuẩn ESG như điều kiện tiền đề để rót vốn.

Với doanh nghiệp Việt, những biến động này vừa là cơ hội vừa là cảnh báo. Cơ hội thể hiện ở khả năng nhận được vốn để mở rộng quy mô, chuyển giao công nghệ, nâng tiêu chuẩn quản trị và tiếp cận thị trường xuất khẩu. Cảnh báo nằm ở áp lực minh bạch số liệu, nâng chuẩn quản trị rủi ro và thích nghi với các tiêu chuẩn quốc tế mà nhà đầu tư đặt ra; trong một số ngành như năng lượng và y tế, yếu tố chính sách và quy định (cấp phép, thanh toán, bảo hiểm) có thể quyết định tốc độ và khả năng thành công của thương vụ.

Do đó, doanh nghiệp muốn thu hút đầu tư ngoại nên ưu tiên hoàn thiện báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế, chứng minh khả năng tuân thủ quy định, chuẩn hóa hệ thống quản trị điều hành và phát triển lộ trình ESG rõ ràng để tăng điểm tín nhiệm trong đàm phán.

Kết lại, quý 3/2025 không chỉ là một "quý giao dịch" mà còn là thời điểm khẳng định hướng đầu tư mới của quỹ ngoại tại Việt Nam: từ việc khai thác lợi thế chi phí sang tìm kiếm tài sản nền tảng có thể sinh lời bền vững trong dài hạn. Những thương vụ tiêu biểu như thâu tóm chuỗi y tế Tâm Trí, mua lại mảng dầu khí của Harbour Energy bởi EnQuest, cũng như các cam kết đầu tư quy mô vào năng lực chế biến F&B của các tập đoàn quốc tế, cho thấy hệ sinh thái đầu tư tại Việt Nam đang trưởng thành với nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt biết chuẩn bị và thích ứng kịp thời.

Mỹ Anh