Vụ cháy chung cư Hồng Kông: Điều tra về trách nhiệm hình sự và tham nhũng

Cảnh hoang tàn của các tòa nhà sau vụ cháy

Cuộc điều tra tập trung vào 11 nghi phạm ngộ sát và tham nhũng

Thay vì chỉ tập trung vào việc dập lửa, tâm điểm chú ý của Hồng Kông giờ đây là cuộc điều tra nhằm vào những người chịu trách nhiệm về dự án cải tạo tòa nhà. Chỉ trong vài ngày, cơ quan chức năng đã ban hành hàng loạt lệnh bắt giữ đối với 11 người liên quan đến vụ cháy.

Ban đầu, cảnh sát đã bắt giữ 3 người đàn ông từ một công ty xây dựng vì nghi ngờ ngộ sát và sơ suất nghiêm trọng. Tuy nhiên, những người này sau đó đã được tại ngoại. Quy mô điều tra được mở rộng nhanh chóng khi Ủy ban Độc lập Chống Tham nhũng (ICAC) vào cuộc, bắt giữ thêm 8 người khác. Những người này, tuổi từ 40 đến 63, bao gồm các nhà thầu phụ lắp giàn giáo, giám đốc công ty tư vấn kỹ thuật và các quản lý dự án giám sát quá trình cải tạo.tư vấn kỹ thuật và các quản lý dự án giám sát quá trình cải tạo.

Khói vẫn bốc ra từ các tòa nhà, thỉnh thoảng vẫn có những ngọn lửa nhỏ bùng lên

Cuộc điều tra của ICAC tập trung vào nghi vấn tham nhũng và sai phạm trong quá trình đấu thầu, thực hiện dự án cải tạo. Các điều tra viên đã nhanh chóng khám xét các văn phòng công ty liên quan, trong đó có Công ty Xây dựng & Kỹ thuật Prestige - đơn vị phụ trách cải tạo - để thu giữ cả thùng lớn tài liệu và hồ sơ ngân hàng. Mặc dù các nghi phạm đầu tiên đã được tại ngoại, việc phong tỏa hồ sơ cho thấy chính quyền đang quyết tâm tìm kiếm bằng chứng về việc liệu có sự "đi đêm" nào dẫn đến việc sử dụng vật liệu kém chất lượng hay không.

Lỗ hổng an toàn và vật liệu gây chết người

Trọng tâm điều tra của cảnh sát là làm rõ vai trò của các vật liệu xây dựng và sự sơ suất về an toàn đã khiến ngọn lửa lan nhanh đến mức thảm khốc.

Theo các tài liệu được hãng thông tấn AP xem xét, trong gần 1 năm, một số cư dân tại khu chung cư Wang Fuk Court đã bày tỏ lo ngại về an toàn với chính quyền Hồng Kông, cụ thể là về lưới che giàn giáo được sử dụng trong dự án cải tạo.

Sở Lao động Hồng Kông đã xác nhận rằng họ đã nhận được những khiếu nại như vậy. Cơ quan này cho biết các quan chức đã thực hiện 16 cuộc kiểm tra dự án cải tạo Wang Fuk Court kể từ tháng 7/2024 và đã cảnh báo các nhà thầu nhiều lần bằng văn bản về việc đáp ứng các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy. Thậm chí, thành phố còn thực hiện một cuộc kiểm tra ngay 1 tuần trước khi xảy ra hỏa hoạn.

Mặc dù Sở Lao động đã xem xét chứng chỉ chất lượng của lưới giàn giáo và cho rằng nó phù hợp với các tiêu chuẩn nhưng lưới an toàn không phải là mục tiêu kiểm tra chính trước đó. Tuy nhiên, sự sơ suất của công ty thầu là rõ ràng. Sở Lao động cho biết đã đưa ra 3 vụ kiện chống lại công ty vì vi phạm quy định an toàn khi làm việc trên cao và việc bị kết án trong 2 vụ đã dẫn đến tổng số tiền phạt là 30.000 đô la Hồng Kông (khoảng 95 triệu VNĐ). Công ty cũng từng bị phạt 3 lần vào năm 2023 vì các vi phạm khác.

Theo ông Chris Tang, Giám đốc Sở An ninh, điều tra sơ bộ cho thấy đám cháy bắt đầu từ lưới giàn giáo ở tầng thấp của một tòa nhà. Tuy nhiên, nguyên nhân khiến ngọn lửa lan nhanh kinh hoàng chính là các tấm xốp có khả năng cháy cao được sử dụng trong quá trình cải tạo mặt ngoài.

Ông Tang giải thích: "Ngọn lửa đốt cháy các tấm xốp, gây ra việc vỡ kính và dẫn đến sự tăng cường nhanh chóng của ngọn lửa, khiến nó lan thẳng vào không gian bên trong căn hộ".

Cảnh hoang tàn của các tòa nhà sau vụ cháy

Cùng với vật liệu dễ cháy, yếu tố sơ suất về an toàn đã bị phơi bày. Giám đốc Sở Cứu hỏa Hồng Kông, ông Andy Yeung, xác nhận rằng lực lượng cứu hộ đã phát hiện một số chuông báo cháy trong khu chung cư đã không hoạt động khi được kiểm tra.

Quốc tang và cam kết hỗ trợ cho nạn nhân

Trước mức độ nghiêm trọng của thảm kịch, Hồng Kông đã ban bố quốc tang 3 ngày (từ 29/11) để tưởng niệm các nạn nhân. Đặc khu trưởng John Lee đã cùng các quan chức cấp cao dành phút mặc niệm, thể hiện sự ưu tiên hàng đầu của chính quyền đối với thảm họa này.

Chính quyền cũng cam kết hỗ trợ tài chính khẩn cấp và tái định cư cho hơn 900 người bị ảnh hưởng. Gia đình có người thiệt mạng sẽ nhận được 200.000 HKD (khoảng 630 triệu VNĐ), cùng với 50.000 HKD (khoảng gần 170 triệu VNĐ) trợ cấp sinh hoạt và các khoản tiền mặt khẩn cấp ban đầu.

Bà Katy Lo, 70 tuổi, một cư dân mất nhà cửa, xúc động chia sẻ: "Tôi vẫn không thể thực sự tin vào những gì đã xảy ra. Tất cả những điều này vẫn giống như một cơn ác mộng tồi tệ".

Nhằm tránh lặp lại bi kịch, Đặc khu trưởng John Lee đã ra lệnh kiểm tra khẩn cấp và toàn diện tất cả các khu nhà ở công cộng đang trong quá trình cải tạo quy mô lớn - một động thái cho thấy quyết tâm lập lại trật tự và an toàn xây dựng tại thành phố.

Kim Thanh (dịch)